Hút mũi là gì? Nguyên nhân và phương pháp hỗ trợ an toàn

Không phải ai cũng biết khi nào nên thực hiện hút mũi, nguyên nhân vì sao dịch nhầy tích tụ nhiều và cách làm sao để an toàn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn từ khái niệm, nguyên nhân cho đến các dấu hiệu cần hút mũi và những biện pháp hỗ trợ trong quá trình chăm sóc sức khỏe đường hô hấp.

Hút mũi là gì?

Hút mũi có thể được hiểu đơn giản là quá trình sử dụng dụng cụ thủ công hoặc thiết bị hỗ trợ nhằm đưa dịch nhầy, bụi bẩn ra ngoài. Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, đây là biện pháp cần thiết vì bé chưa thể tự xì mũi. Người lớn cũng có thể thực hiện hút mũi khi bị nghẹt nặng, viêm xoang hoặc chấn thương vùng mũi.

Hút mũi không phải là cách điều trị tận gốc bệnh lý hô hấp nhưng có tác dụng hỗ trợ rõ rệt. Khi đường thở thông thoáng, người bệnh dễ thở hơn, giảm tình trạng mệt mỏi và ngủ sâu giấc. Với trẻ nhỏ, việc này còn giúp bé bú tốt và ít quấy khóc.

Có thể thấy rằng hút mũi chỉ đóng vai trò hỗ trợ nhưng nếu thực hiện đúng, nó sẽ góp phần cải thiện đáng kể chất lượng sinh hoạt hằng ngày.

Nguyên nhân cần hút mũi

Có nhiều nguyên nhân khiến dịch mũi tiết ra và khó thoát tự nhiên. Trong đó, những lý do phổ biến bao gồm:

• Cảm lạnh, cảm cúm: Cơ thể phản ứng với virus bằng cách tăng tiết dịch nhầy để ngăn chặn vi khuẩn, dẫn đến tình trạng sổ mũi kéo dài.
• Viêm xoang: Khi niêm mạc xoang bị viêm, chất nhầy trở nên đặc hơn, khó thoát ra ngoài, gây nghẹt mũi nặng.
• Dị ứng: Các yếu tố như thời tiết, bụi bẩn, phấn hoa dễ kích thích niêm mạc mũi, khiến mũi liên tục tiết dịch.
• Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Bé chưa có khả năng tự xì mũi, dịch ứ lại khiến việc thở, bú gặp khó khăn.
• Môi trường sống: Không khí khô hoặc nhiều khói bụi làm dịch nhầy đặc lại, gây khó thở.

Từ các nguyên nhân trên, có thể thấy hút mũi thường là lựa chọn cần thiết khi khoang mũi tích tụ dịch quá nhiều, ảnh hưởng đến hô hấp và sinh hoạt.

Triệu chứng cho thấy nên hút mũi và trường hợp cần hút mũi cho bé

Không phải lúc nào cũng cần hút mũi. Việc nhận biết đúng dấu hiệu sẽ giúp phụ huynh và người bệnh áp dụng biện pháp này hợp lý, tránh lạm dụng.

Ở cả người lớn và trẻ em, một số triệu chứng cho thấy nên hút mũi bao gồm:

• Nghẹt mũi kéo dài, đặc biệt rõ vào ban đêm hoặc khi nằm.
• Thở khò khè, khó thở, có cảm giác tức nặng vùng mũi.
• Chảy nước mũi liên tục, dịch loãng hoặc đặc, đôi khi có màu vàng, xanh.
• Đau nhức vùng mặt, nặng đầu, thường xuất hiện ở người bị viêm xoang

Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, ngoài những dấu hiệu trên, còn có các trường hợp cần cân nhắc hút mũi:

• Bé bỏ bú, bú khó do không thở được bằng mũi.
• Ngủ không yên, dễ thức giấc vì nghẹt mũi.
• Quấy khóc, cáu gắt bất thường.
• Sổ mũi quá nhiều, gây tắc nghẽn, bé phải thở bằng miệng liên tục.

Tóm lại, hút mũi nên thực hiện khi dịch nhầy gây cản trở rõ rệt đến hô hấp và sinh hoạt. Riêng với trẻ nhỏ, phụ huynh cần quan sát kỹ để can thiệp kịp thời, giúp bé dễ thở và ăn ngủ tốt hơn.

Các cách hút mũi thường dùng và biện pháp hỗ trợ

Có nhiều cách hút mũi, tùy theo lứa tuổi và tình trạng bệnh mà lựa chọn phương pháp phù hợp:

• Dụng cụ thủ công: Bóng bóp hoặc xi-lanh cao su thường dùng tại nhà cho trẻ sơ sinh. Cách này đơn giản nhưng đòi hỏi thao tác nhẹ nhàng để tránh làm tổn thương niêm mạc.
• Máy hút mũi điện: Thiết bị có lực hút điều chỉnh, giúp làm sạch dịch nhầy nhanh chóng và an toàn hơn, đặc biệt với trẻ nhỏ.
• Hút mũi tại cơ sở y tế: Trong những trường hợp dịch đặc, khó xử lý hoặc có biến chứng, bác sĩ sẽ dùng thiết bị chuyên dụng để đảm bảo hiệu quả.

Việc lựa chọn phương pháp nào còn phụ thuộc vào tình trạng thực tế, độ tuổi của người bệnh và mức độ nghẹt mũi.

Bên cạnh đó, để hút mũi đạt hiệu quả và hạn chế khó chịu, nên kết hợp với một số biện pháp hỗ trợ sau:

• Nhỏ dung dịch muối sinh lý trước khi hút để làm loãng dịch nhầy.
• Duy trì độ ẩm không khí trong phòng, đặc biệt khi dùng điều hòa.
• Vệ sinh mũi hằng ngày để hạn chế vi khuẩn và bụi bẩn.
• Tránh tiếp xúc với tác nhân kích thích như khói thuốc, lông thú, bụi đường.
• Theo dõi triệu chứng kèm theo: Nếu có sốt, đau đầu, dịch mũi đổi màu hoặc có mùi hôi, cần đi khám sớm.

Hút mũi là biện pháp hỗ trợ hữu ích trong việc làm sạch khoang mũi, giảm khó chịu do nghẹt mũi gây ra. Dù không phải cách điều trị triệt để, nhưng thực hiện đúng sẽ giúp người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ, thở dễ dàng hơn, ngủ sâu hơn và ăn uống tốt hơn.

Để bảo vệ sức khỏe lâu dài, ngoài việc hút mũi đúng cách, bạn nên kết hợp chăm sóc y tế khi cần thiết. Đồng thời, phòng ngừa bệnh hô hấp bằng chế độ sinh hoạt khoa học và tiêm chủng đầy đủ tại các cơ sở uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cũng là lựa chọn an toàn để nâng cao sức đề kháng cho cả gia đình.