Hướng dẫn tư thế ngủ cho người thiếu máu não để cải thiện sức khỏe não bộ

Thiếu máu não khiến người bệnh dễ gặp các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt và mất ngủ. Ngoài việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, tư thế ngủ phù hợp sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu não, giảm áp lực lên hệ thần kinh và hỗ trợ chất lượng giấc ngủ. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn những tư thế ngủ khoa học, an toàn cho người bị thiếu máu não.

Hướng dẫn tư thế ngủ cho người thiếu máu não để cải thiện sức khỏe não bộ

Tư thế ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến cách máu lưu thông trong cơ thể, đặc biệt là lượng máu và oxy được vận chuyển đến não thông qua hai hệ thống mạch máu chính ở cổ: Động mạch cảnh và động mạch đốt sống. Với người thiếu máu não, việc chọn tư thế ngủ phù hợp có thể giảm áp lực lên các mạch máu này, cải thiện tuần hoàn và giảm thiểu các triệu chứng khó chịu.

Nằm ngửa, đầu và vai hơi cao

Nằm ngửa với đầu được nâng nhẹ bằng gối là một trong những tư thế ngủ tốt nhất và được nhiều chuyên gia khuyến nghị.

• Cơ chế cải thiện lưu thông máu: Tư thế này giúp cột sống cổ được giữ thẳng hàng với cột sống lưng. Khi đầu được nâng ở độ cao vừa phải, lý tưởng là 10 đến 15 độ hoặc kê thêm một chiếc gối mỏng dưới vai, nó sẽ tạo ra một góc nghiêng nhẹ. Góc nghiêng này giúp máu lưu thông dễ dàng hơn đến não nhờ sự hỗ trợ của trọng lực mà không gây chèn ép lên các mạch máu ở cổ.
• Lợi ích đối với cột sống: Giảm áp lực lên các đốt sống cổ, nơi các mạch máu đốt sống chạy qua. Tránh được tình trạng gập cổ quá mức vốn có thể làm hẹp tạm thời lòng mạch.

Lưu ý khi thực hiện:

• Gối: Chỉ nên chọn gối có độ dày vừa phải, đủ để lấp đầy khoảng trống giữa đầu và vai khi nằm. Gối quá dày sẽ khiến cổ gập về phía trước, gây căng cơ và làm cản trở tuần hoàn.
• Nệm: Nên dùng nệm có độ cứng trung bình để giữ cho cột sống được căn chỉnh tự nhiên.
• Hỗ trợ thêm: Đặt một chiếc gối mỏng dưới đầu gối để giảm áp lực lên lưng dưới và ổn định cơ thể, giúp duy trì tư thế nằm ngửa suốt đêm.

Nằm nghiêng sang trái

Nằm nghiêng sang trái cũng là một tư thế ngủ lý tưởng, mang lại lợi ích kép cho cả tuần hoàn não và hệ tiêu hóa.

• Cơ chế cải thiện lưu thông máu: Khi nằm nghiêng sang trái, tim hoạt động hiệu quả hơn vì tư thế này giảm áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới. Đây là tĩnh mạch lớn mang máu trở về tim. Khi áp lực giảm, quá trình bơm máu từ tim đến các cơ quan, bao gồm cả não, sẽ diễn ra trơn tru hơn
• Lợi ích đối với hệ thống Glymphatic: Nghiên cứu khoa học cho thấy tư thế nằm nghiêng có thể tối ưu hóa chức năng của hệ thống Glymphatic. Đây là hệ thống dẫn lưu rác thải của não, hoạt động mạnh mẽ nhất khi ngủ, giúp loại bỏ các protein độc hại có thể gây hại cho tế bào thần kinh.

Lưu ý khi thực hiện:

• Gối đầu: Đảm bảo gối đủ dày để giữ đầu thẳng hàng với cột sống, không bị võng hoặc nghiêng.
• Gối kê chân: Nên đặt một chiếc gối giữa hai đầu gối. Việc này giúp căn chỉnh hông, giảm xoắn vặn cột sống, từ đó ngăn ngừa chèn ép mạch máu ở vùng thân dưới và cổ.

Các tư thế ngủ mà người thiếu máu não cần tránh

Một số tư thế ngủ có thể làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu máu não và cần được người bệnh tránh để bảo vệ tuần hoàn máu và sức khỏe não bộ.

Nằm sấp

• Chèn ép mạch máu cổ: Khi nằm sấp, bạn buộc phải xoay đầu sang một bên để thở. Hành động này gây gập và xoắn cổ quá mức, chèn ép trực tiếp lên các động mạch cảnh và động mạch đốt sống, làm giảm đáng kể lưu lượng máu lên não.
• Cản trở hô hấp: Tư thế này gây áp lực lớn lên ngực, phổi, làm giảm khả năng giãn nở của phổi và giảm lượng oxy hít vào. Điều này khiến tình trạng thiếu oxy lên não trở nên trầm trọng hơn.
• Biến dạng cột sống: Gây áp lực không đều lên cột sống, dẫn đến đau lưng, đau cổ và khó chịu khi thức dậy.

Kê gối quá cao hoặc gập cằm sát ngực

• Gập cổ: Gối quá cao làm cằm gập sát vào ngực, gây chèn ép mạnh lên phía trước cổ, nơi động mạch cảnh đi qua.
• Tăng căng cơ: Gây căng cơ cổ và vai quá mức, làm gián đoạn giấc ngủ sâu và có thể gây đau đầu do căng cơ khi thức dậy.

Nằm co quắp quá lâu

• Giảm thể tích phổi: Tư thế co quắp quá mức làm giảm thể tích phổi, hạn chế khả năng hít thở sâu, dẫn đến lượng oxy trong máu giảm.
• Chèn ép hông: Tư thế co quắp làm cong cột sống và gây áp lực lên các khớp hông, có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu ở chi dưới.

Vì sao tư thế ngủ quan trọng đối với người thiếu máu não?

Tư thế ngủ không chỉ là thói quen mà còn là một yếu tố sinh lý ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế hoạt động của não bộ trong suốt 7 đến 8 giờ nghỉ ngơi.

Vai trò của hệ thống Glymphatic

• Tối ưu hóa khi ngủ nghiêng: Các nghiên cứu chỉ ra rằng, tư thế nằm nghiêng có thể giúp chất lỏng trong hệ thống Glymphatic lưu thông hiệu quả nhất, tối ưu hóa việc loại bỏ chất thải. Điều này rất quan trọng đối với sức khỏe lâu dài của não bộ.
• Ngủ sâu: Tư thế ngủ phù hợp giúp người bệnh dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu, giai đoạn mà hệ thống Glymphatic hoạt động mạnh mẽ nhất.

Ảnh hưởng đến lưu lượng máu qua cổ

• Động mạch đốt sống: Các động mạch này chạy qua các lỗ nhỏ trong đốt sống cổ. Khi cổ bị xoắn hoặc gập, đặc biệt khi nằm sấp, các động mạch này có thể bị thắt lại, làm giảm dòng máu nghiêm trọng.
• Động mạch cảnh: Cung cấp phần lớn máu cho não. Tư thế nằm sấp hoặc gập cổ quá mức do gối cao sẽ tạo áp lực đè nén bên ngoài lên động mạch cảnh, làm giảm lưu lượng máu.

Giảm triệu chứng đau đầu buổi sáng

• Tăng CO2: Tư thế ngủ sai như nằm sấp có thể gây ứ đọng carbon dioxide trong máu do hô hấp kém hiệu quả. CO2 dư thừa làm giãn mạch máu não, gây ra đau đầu buổi sáng.
• Thiếu oxy: Giảm lượng máu và oxy lên não trong đêm khiến não bộ phải bù trừ, dẫn đến các triệu chứng khó chịu ngay khi chuyển tư thế.

Trên đây là những thông tin về hướng dẫn tư thế ngủ cho người thiếu máu não để cải thiện sức khỏe não bộ mà bạn có thể tham khảo. Việc phối hợp giữa lối sống lành mạnh, tư thế ngủ đúng và sự hỗ trợ của nệm cùng gối phù hợp sẽ giúp người bệnh có giấc ngủ chất lượng và một bộ não khỏe mạnh hơn mỗi ngày.