Hướng dẫn cha mẹ cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh

Sau khi bú, nhiều trẻ sơ sinh thường nuốt phải không khí, gây đầy bụng, quấy khóc hoặc nôn trớ. Việc vỗ ợ hơi đúng cách không chỉ giúp bé thoải mái hơn mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Bài viết này sẽ hướng dẫn cha mẹ cách vỗ ợ hơi khoa học và an toàn, cùng những lưu ý quan trọng để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của con yêu ngay từ những tháng đầu đời.

Những cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh

Thực hiện đúng cách khi vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh giúp bé loại bỏ lượng khí thừa trong dạ dày, giảm nguy cơ đầy hơi, nôn trớ và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả hơn. Khi vỗ ợ hơi, cha mẹ cần đảm bảo đầu và cổ bé được nâng đỡ chắc chắn, lưng và bụng ở tư thế thẳng tự nhiên, động tác nhẹ nhàng và kiên nhẫn. Dưới đây là ba tư thế phổ biến, an toàn và hiệu quả được các chuyên gia y khoa khuyến nghị.

Tư thế bế bé trên vai

Đây là tư thế được nhiều cha mẹ lựa chọn vì vừa dễ thực hiện vừa giúp bé cảm thấy an toàn. Mẹ bế bé thẳng đứng, để đầu bé tựa nhẹ lên vai mình, sao cho cằm bé thoải mái và đường thở không bị cản trở. Một tay mẹ đỡ phần đầu và cổ, tay còn lại nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ lưng bé theo hướng từ dưới lên trên. Khi vỗ, nên chụm bàn tay lại để lực phân tán đều, giúp bé dễ chịu và dễ ợ hơn. Trong quá trình thực hiện, mẹ có thể đi lại nhẹ nhàng hoặc đung đưa nhịp nhàng để bé thư giãn, điều này cũng góp phần kích thích phản xạ ợ hơi tự nhiên.

Tư thế đặt bé nằm sấp trên đùi

Tư thế này giúp bé dễ dàng tống hơi ra ngoài, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn. Mẹ đặt bé nằm sấp ngang qua đùi, sao cho đầu bé cao hơn ngực một chút để tránh trào ngược. Một tay mẹ đỡ phần cằm bé (tuyệt đối không đặt lực vào cổ), tay còn lại xoa hoặc vỗ nhẹ vùng lưng bé. Động tác nên nhẹ nhàng, đều đặn trong vài phút cho đến khi nghe thấy tiếng ợ hoặc bé tỏ ra dễ chịu hơn. Đây cũng là tư thế giúp giảm áp lực khí trong bụng và hỗ trợ bé thư giãn sau khi bú.

Sau khi vỗ ợ hơi xong, nên tiếp tục bế bé ở tư thế thẳng từ 15-20 phút trước khi đặt nằm xuống để hạn chế nguy cơ trào ngược dạ dày. Nếu bé không ợ nhưng vẫn vui vẻ, không quấy khóc thì cha mẹ không cần lo lắng. Tuy nhiên, nếu bé vẫn có dấu hiệu đầy hơi, khó chịu hoặc nôn trớ thường xuyên, nên đưa bé đến bác sĩ nhi khoa để được thăm khám và hướng dẫn chi tiết hơn.

Tư thế cho bé ngồi trên đùi

Tư thế này phù hợp với những bé đã có khả năng kiểm soát đầu và cổ tốt hơn, thường sau vài tuần tuổi. Mẹ đặt bé ngồi trên đùi, người bé hơi nghiêng về phía trước. Một tay mẹ đỡ phần ngực và cằm của bé (chú ý không tì vào cổ), tay còn lại nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ lưng theo chuyển động tròn hoặc từ dưới lên trên. 

Tư thế này giúp dạ dày bé được giữ thẳng, tạo điều kiện cho không khí thoát ra dễ dàng. Đồng thời, mẹ cũng có thể quan sát nét mặt của bé để điều chỉnh lực tay phù hợp, đảm bảo bé không bị khó chịu trong suốt quá trình.

Vì sao cần vỗ ợ hơi cho trẻ sau khi bú?

Ở giai đoạn sơ sinh, hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện, đặc biệt là cấu trúc dạ dày và cơ thắt thực quản còn yếu. Trong quá trình bú, dù bú mẹ hay bú bình, trẻ thường nuốt phải một lượng không khí nhất định cùng với sữa. Lượng không khí này tích tụ trong dạ dày nhỏ bé khiến trẻ dễ bị đầy hơi, khó chịu và quấy khóc sau khi bú. Vỗ ợ hơi cho trẻ sau bú giúp hỗ trợ tiêu hóa và phòng ngừa các rối loạn thường gặp ở trẻ sơ sinh:

• Giúp giải phóng khí dư trong dạ dày: Khi được vỗ đúng cách, không khí bị kẹt sẽ thoát ra ngoài, giảm áp lực trong dạ dày, giúp bé thoải mái và dễ chịu hơn.
• Hạn chế trào ngược và nôn trớ: Do dạ dày của trẻ nằm ngang, lượng khí dư khiến sữa dễ bị đẩy ngược lên thực quản. Vỗ ợ hơi giúp hạn chế tình trạng này, giảm nguy cơ sặc hoặc ọc sữa.
• Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn: Khi dạ dày không còn đầy hơi, bé sẽ bú được nhiều hơn, tiêu hóa và hấp thu dưỡng chất hiệu quả hơn.
• Giúp bé ngủ sâu giấc: Trẻ không còn cảm giác đầy bụng, khó chịu nên dễ dàng đi vào giấc ngủ sau khi bú.

Do đó, vỗ ợ hơi sau mỗi cữ bú là một thao tác nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn, giúp bé tiêu hóa tốt, phát triển khỏe mạnh và hạn chế các vấn đề về dạ dày tiêu hóa ngay từ những tháng đầu đời.

Nên vỗ ợ hơi bé bao lâu?

Thời gian vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh phụ thuộc vào lượng không khí mà bé nuốt vào trong quá trình bú và khả năng tống khí của hệ tiêu hóa. Trung bình, mỗi lần vỗ ợ hơi nên kéo dài khoảng 10-15 phút. Nếu sau thời gian này bé vẫn chưa ợ hơi, cha mẹ nên thay đổi tư thế (chẳng hạn từ tư thế bế thẳng sang tư thế ngồi tựa) và tiếp tục vỗ nhẹ vùng lưng giữa hai bả vai cho đến khi bé phát ra tiếng “ợ”.

Trong 6 tháng đầu đời, hỗ trợ ợ hơi là cần thiết sau mỗi cữ bú, bởi dạ dày của trẻ còn nhỏ và cơ vòng thực quản chưa hoàn thiện, dễ khiến không khí bị giữ lại gây đầy hơi, nôn trớ. Khi bé bắt đầu biết ngồi hoặc hệ tiêu hóa đã phát triển ổn định hơn, trẻ có thể tự giải phóng khí trong dạ dày mà không cần cha mẹ can thiệp thường xuyên. Tuy nhiên, nếu bé vẫn có biểu hiện khó chịu, đầy hơi hoặc quấy khóc sau bú, cha mẹ nên tiếp tục hỗ trợ ợ hơi để đảm bảo bé tiêu hóa tốt và ngủ ngon hơn.

Hy vọng bài viết trên đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh và cách vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh đúng kỹ thuật. Vỗ ợ hơi sau bú không chỉ giúp giảm tình trạng đầy hơi, nôn trớ mà còn giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn, bé ăn ngon và ngủ sâu giấc hơn. Cha mẹ nên thực hiện nhẹ nhàng, kiên nhẫn và luôn quan sát phản ứng của con để điều chỉnh tư thế phù hợp. Nếu tình trạng đầy hơi, nôn trớ vẫn kéo dài, hãy đưa bé đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và tư vấn cụ thể.