Hội chứng màng não là gì? Làm thế nào để phòng ngừa hội chứng màng não?

Hội chứng màng não là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong có liên quan đến não nhưng không phải ai cũng đã biết rõ. Để biết thêm một số thông tin quan trọng có liên quan tới hội chứng màng não cũng như cách để phòng ngừa tình trạng này, mời bạn đọc hãy theo dõi bài viết dưới đây.

Hội chứng màng não là gì?

Màng não là phần bên ngoài bao bọc và bảo vệ tủy sống, não bộ cùng các dây thần kinh của sọ não. Khi màng não bị tổn thương do nguyên nhân nào đó, điển hình như viêm màng não, u não, xuất huyết dưới nhện,... thì những biểu hiện lâm sàng được nhận thấy đầu tiên được gọi là hội chứng màng não.

Nói cách khác, hội chứng màng não chính là sự tổng hợp tất cả các biểu hiện bệnh lý xuất hiện vùng não - màng não. Trong đó, hội chứng này là sự liên kết của nhiều triệu chứng khác nhau, được phân chia thành 3 nhóm chính, cụ thể:

• Hội chứng về dịch não tủy;

• Hội chứng kích thích màng não;

• Hội chứng tổn thương não.

Để xác định được chính xác tình trạng của bệnh nhân mắc hội chứng màng não, bác sĩ sẽ dựa vào sự thay đổi của dịch não tủy. Một số trường hợp người bệnh được chẩn đoán là bị hội chứng kích thích màng não, tuy nhiên, kết quả kiểm tra lại cho thấy dịch não tủy vẫn bình thường. Các bác sĩ chỉ đánh giá tình trạng này là phản ứng màng não, không xem là hội chứng màng não bệnh học.

Nguyên nhân gây hội chứng màng não

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây hội chứng màng não. Chẳng hạn như:

• Viêm màng não do virus: Viêm màng não do virus là nguyên nhân khá phổ biến ở những bệnh nhân mắc hội chứng màng não. Biểu hiện đặc trưng của tình trạng viêm màng não do virus chính là hàm lượng tế bào Lympho và Albumin tăng nhẹ.

• Viêm màng não mủ: Biểu hiện của viêm màng não mủ thường xảy ra một cách đột ngột, đi kèm với tình trạng sốt cao, nhiễm trùng và nhiễm độc. Kiểm tra cũng cho thấy màu sắc dịch não tủy thay đổi thành màu trắng đục, hàm lượng Glucose và muối suy giảm.

• Viêm màng não do lao: Bệnh lao nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách thì vi khuẩn lao có thể theo đường máu tới các cơ quan khác trong cơ thể như màng não để gây bệnh. Cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như chán ăn, mệt mỏi, ăn không ngon miệng, sụt cân, sốt vào buổi chiều,... Dịch não tủy có thể sẽ không bị biến đổi màu sắc hoặc cũng có thể chuyển thành màu vàng chanh. Hàm lượng Protein trong cơ thể tăng cao trong khi hàm lượng Glucose và muối suy giảm.

• Xuất huyết dưới nhện: Xuất huyết dưới nhện hay còn được gọi là tình trạng chảy máu màng não sẽ khiến cho người bệnh bị rối loạn ý thức kèm theo biểu hiện đau đầu dữ dội. Các dấu hiệu khác của bệnh màng não cũng xuất hiện rõ rệt hơn.

Nhìn chung, nguyên nhân gây ra hội chứng màng não có thể là do máu, vi khuẩn, virus, nấm, tế bào ung thư, các chất từ sự phân hủy của tế bào ung thư,... xâm nhập vào dịch não tủy để gây bệnh.

Các biểu hiện của hội chứng màng não ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là đối tượng có nguy cơ cao mắc hội chứng màng não, hậu quả bệnh để lại cũng nghiêm trọng hơn do hệ thống hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển toàn diện. Một khi vi khuẩn đã xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ tấn công và gây ra các di chứng ảnh hưởng tới cả tương lai của trẻ sau này như liệt các chi, co giật, điếc,... Mặc dù là căn bệnh nguy hiểm, song, nếu được phát hiện và điều trị kịp thời từ sớm, trẻ vẫn có thể hồi phục sức khỏe mà không gặp phải bất kỳ biến chứng nào.

Hội chứng màng não ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh sẽ gây ra những biểu hiện bao gồm:

• Trẻ sơ sinh: Trẻ sốt, bỏ bú, lờ đờ, cáu kỉnh và quấy khóc nhiều.

• Trẻ nhỏ: Trẻ nôn mửa, sốt, chán ăn, buồn ngủ, cáu kỉnh, phát ban, đôi khi xuất hiện tình trạng co giật kèm sốt cao.

• Trẻ lớn: Trẻ bị đau đầu, đau lưng, nhạy cảm với ánh sáng mạnh, phát ban màu tím, cứng cổ.

Một khi nhận thấy cơ thể trẻ xuất hiện những biểu hiện bất thường nghi ngờ hội chứng màng não. Phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ tới các cơ sở y tế để được các bác sĩ thăm khám, đưa ra phác đồ điều trị kịp thời khi cần thiết.

Cách phòng ngừa hội chứng màng não

Hiện nay, tiêm vắc xin được xem là phương pháp giúp phòng ngừa các loại virus, vi khuẩn gây ra hội chứng màng não hiệu quả nhất. Để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân mình cũng như những người thân yêu trong gia đình, bạn đọc có thể thực hiện tiêm các loại vắc xin quan trọng như:

• Vắc xin 6 trong 1: Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim hoặc Infanrix Hexa giúp phòng ngừa 6 loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm (đã bao gồm các bệnh do vi khuẩn Hib gây ra) có thể thực hiện tiêm cho trẻ từ 2 đến 24 tháng tuổi.

• Vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn: Các loại vắc xin phòng phế cầu khuẩn gồm vắc xin Synflorix (Bỉ), Prevenar 13 (Bỉ) và Pneumovax 23 sẽ giúp phòng ngừa nhiều chủng phế cầu có thể thực hiện tiêm cho trẻ em và cả người lớn.

• Vắc xin phòng thủy đậu: Vắc xin phòng thủy đậu Varivax (Mỹ) và Varilrix (Bỉ) có thể tiêm cho trẻ nhỏ và người lớn chưa từng mắc bệnh trước đó.

• Vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu: Vắc xin Mengoc-BC (Cuba) phòng não mô cầu nhóm B và C, vắc xin Bexsero (Ý) phòng não mô cầu nhóm B và vắc xin Menactra (Mỹ) phòng não mô cầu nhóm ACYW-135 có thể tiêm cho người lớn, trẻ nhỏ theo hướng dẫn của các bác sĩ.

• Vắc xin có chứa thành phần ho gà, bạch hầu: Vắc xin Tetraxim (Pháp) có chứa thành phần ho gà, bạch hầu có thể tiêm sớm cho trẻ từ 6 tuần tuổi đến 13 tuổi. Trong khi đó, một số loại vắc xin khác như Adacel (Canada), Boostrix (Bỉ) và vắc xin Td (Việt Nam) có thể tiêm cho trẻ em và cả người lớn.

• Vắc xin phòng sởi - quai bị - rubella: Thực hiện tiêm cho trẻ em và cả người lớn các loại vắc xin như MMR II (Mỹ) và Priorix.

Tất cả các loại vắc xin này đều đã và đang có mặt tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Được nhập khẩu trực tiếp từ các nhà sản xuất và bảo quản bằng công nghệ hiện đại chuẩn quốc tế, chắc chắn, vắc xin sẽ phát huy công dụng phòng ngừa bệnh một cách tối đa, bạn đọc có thể tham khảo và thực hiện tiêm chủng.

Bên cạnh việc tiêm chủng đầy đủ, mỗi người dân cũng nên kết hợp thực hiện các biện pháp khác như giữ gìn vệ sinh cá nhân, đeo khẩu trang trước khi ra ngoài, che miệng và mũi khi hắt hơi, thường xuyên rửa tay với xà phòng, không sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, quan hệ tình dục an toàn, tránh tiếp xúc với người bệnh,... để giảm thiểu nguy cơ mắc hội chứng màng não.

Hội chứng màng não là tình trạng nguy hiểm không thể chủ quan. Hãy thực hiện tiêm chủng ngay hôm nay để phòng ngừa nguy cơ mắc hội chứng màng não hiệu quả, an toàn và tiết kiệm cho bản thân cũng như cả gia đình, cộng đồng.