Hình ảnh viêm phổi thùy trên phim chụp: Triệu chứng và chẩn đoán

Hình ảnh viêm phổi thùy trên X-quang và CT giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, phân biệt với các bệnh phổi khác. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hình ảnh đặc trưng, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và hướng điều trị hiệu quả.

Hình ảnh viêm phổi thùy đặc trưng trên X-quang và CT

Hình ảnh X-quang là phương tiện chẩn đoán thường quy để phát hiện viêm phổi thùy. Trên phim X-quang thường xuất hiện:

• Mảng mờ đồng nhất, chiếm toàn bộ một thùy phổi.
• Ranh giới rõ ràng theo đường rãnh liên thùy.
• Dấu hiệu hình ảnh phế quản chứa khí nổi bật trong vùng nhu mô phổi bị đông đặc, tạo các dải nhánh sáng tối đặc trưng (dấu hiệu Air bronchogram). 

Ngoài X-quang, CT scan lồng ngực, không dùng thường quy cho mọi trường hợp, nhưng được chỉ định khi X-quang hình ảnh viêm phổi thùy khó đọc, nghi biến chứng (áp xe, tràn dịch, tắc mạch), hoặc tổn thương không điển hình. Trên CT, chúng ta có thể quan sát rõ ràng:

• Vùng đông đặc lan tỏa theo thùy.
• Tổn thương dạng nốt hoặc mảng mờ kính mờ.
• Có thể kèm theo dịch trong khoang màng phổi.

Hình ảnh X-quang và CT giữ vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán viêm phổi thùy, giúp phân biệt với các bệnh lý phổi khác như lao phổi hoặc ung thư phổi.

Nguyên nhân gây viêm phổi thùy

Viêm phổi thùy thường bắt nguồn từ tình trạng nhiễm trùng do vi khuẩn, trong đó Streptococcus pneumoniae là tác nhân phổ biến nhất. Ngoài ra, một số loại vi khuẩn khác như: 

• Vi khuẩn Klebsiella pneumoniae.
• Vi khuẩn Haemophilus influenzae.
• Một số vi khuẩn không điển hình như Mycoplasma pneumoniae

Ở nhiều trường hợp, virus cúm hoặc virus hợp bào hô hấp (RSV) làm suy yếu hàng rào miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn bùng phát. Các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, mắc bệnh phổi mạn tính (COPD, hen phế quản), suy giảm miễn dịch hay người cao tuổi khiến cơ thể dễ bị tấn công hơn. Khi các vi sinh vật này xâm nhập và nhân lên trong phổi, chúng làm tổn thương nhu mô phổi, dẫn đến hiện tượng viêm và hình thành vùng đông đặc đặc trưng của viêm phổi thùy.

Triệu chứng đi kèm viêm phổi thùy

Bên cạnh những dấu hiệu nhìn thấy trên X-quang và CT, bệnh nhân viêm phổi thùy thường có các triệu chứng điển hình như: 

• Sốt cao, rét run.
• Ho khạc đờm mủ hoặc có lẫn máu.
• Đau ngực, đặc biệt khi hít sâu hoặc ho.
• Khó thở, mệt mỏi, nhịp tim nhanh.

Người cao tuổi hoặc người suy giảm miễn dịch, triệu chứng có thể không rầm rộ mà chỉ biểu hiện ở mức độ nhẹ như lú lẫn, kiệt sức, hoặc khó thở âm thầm. Việc nhận diện sớm những dấu hiệu này có ý nghĩa quan trọng, bởi viêm phổi thùy nếu không được can thiệp kịp thời có thể nhanh chóng tiến triển nặng.

Biến chứng có thể gặp

Viêm phổi thùy không chỉ dừng lại ở những triệu chứng hô hấp thông thường, nếu không được điều trị kịp thời, viêm phổi thùy có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Tràn dịch màng phổi.
• Áp xe phổi.
• Nhiễm trùng huyết.
• Suy hô hấp cấp tính.

Các biến chứng này làm tăng nguy cơ suy hô hấp, đe dọa tính mạng người bệnh. Ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và bệnh nhân có bệnh nền, biến chứng có thể xảy ra nhanh hơn, khiến thời gian nằm viện kéo dài. Nghiêm trọng hơn, theo WHO viêm phổi thùy còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do bệnh nhiễm trùng trên toàn cầu. Chính vì vậy, việc theo dõi sát sao diễn tiến bệnh và điều trị tích cực là vô cùng cần thiết.

Điều trị viêm phổi thùy

Điều trị viêm phổi thùy cần được cá thể hóa theo nguyên nhân, mức độ nặng và tình trạng của người bệnh. Phác đồ điều trị viêm phổi thùy thường bao gồm:

• Kháng sinh: Trong đa số trường hợp, kháng sinh là lựa chọn chính, thường dùng nhóm beta-lactam (như penicillin, cephalosporin) hoặc macrolid.
• Điều trị hỗ trợ: Hạ sốt, giảm đau, truyền dịch cũng rất quan trọng.
• Thở oxy: Trong trường hợp khó thở nhiều hoặc suy hô hấp.

Khi điều trị cần tuân thủ theo chỉ định bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng thuốc kháng sinh để tránh tình trạng kháng thuốc.

Phòng ngừa viêm phổi thùy

Phòng bệnh luôn là chiến lược hiệu quả hơn so với điều trị, các biện pháp phòng ngừa bao gồm:

• Tiêm vắc xin phế cầu và cúm để giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên.
• Tránh hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc môi trường ô nhiễm.
• Duy trì lối sống lành mạnh, tập luyện thể dục điều độ.

Với người có bệnh nền mạn tính, việc khám sức khỏe định kỳ và kiểm soát bệnh tốt sẽ giúp giảm nguy cơ mắc viêm phổi thùy.

Viêm phổi thùy hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa nếu mỗi người có ý thức bảo vệ sức khỏe hô hấp. Chủ động tiêm ngừa, giữ thói quen sống khoa học và đi khám khi có dấu hiệu bất thường sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh. Việc hiểu rõ hình ảnh viêm phổi thùy, triệu chứng, nguyên nhân và các phương pháp phòng ngừa sẽ giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe hô hấp cho bản thân và gia đình.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp nhiều loại vắc xin phòng bệnh đường hô hấp như vắc xin phế cầu và vắc xin cúm mùa. Việc tiêm chủng đúng lịch giúp giảm nguy cơ mắc viêm phổi thùy cũng như nhiều bệnh lý hô hấp khác. Hãy đến Tiêm chủng Long Châu để được hỗ trợ đặt lịch và chọn lựa loại vắc xin phù hợp cho bản thân và gia đình.