Hình ảnh siêu âm nang Naboth cổ tử cung và ý nghĩa lâm sàng

Nhiều chị em khi đi siêu âm phụ khoa định kỳ hoặc khám thai, bác sĩ ghi “nang Naboth cổ tử cung. Điều này dễ gây hoang mang vì sợ liên quan đến u nang ác tính hay ung thư. Hiểu đúng đặc điểm hình ảnh nang Naboth cổ tử cung sẽ giúp bạn bình tĩnh hơn, đồng thời chủ động theo dõi sức khỏe đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu nhất dành cho chị em phụ nữ.

Nang Naboth cổ tử cung là gì?

Nang Naboth (Nabothian cyst) là những túi nhỏ chứa dịch nhầy hình thành khi các tuyến tiết nhầy ở cổ tử cung bị tắc nghẽn. Lớp biểu mô lát bên ngoài phát triển che kín lỗ tuyến, khiến dịch nhầy không thoát ra được, tích tụ dần tạo thành nang. Quá trình này thường xảy ra ở vùng tiếp giáp giữa cổ tử cung ngoài và cổ tử cung trong.

Nang Naboth cực kỳ phổ biến. Hầu hết phụ nữ trưởng thành từng sinh con đều có ít nhất một vài nang Naboth nhỏ, thậm chí bác sĩ phụ khoa coi đây như một “đặc điểm bình thường” của cổ tử cung. Chúng thường được phát hiện tình cờ qua siêu âm đầu dò âm đạo, nội soi cổ tử cung, MRI hoặc CT vùng chậu.

Những yếu tố làm tăng khả năng xuất hiện nang Naboth:

Đã từng sinh con (đặc biệt sinh thường);
Tiền sử viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm cổ tử cung mạn tính;
Chấn thương cổ tử cung (sau nạo hút thai, đặt vòng, sinh khó…).

*Nang Naboth thường được phát hiện khi thực hiện siêu âm đầu dò âm đạo, vì hầu như không gây triệu chứng*

Hình ảnh siêu âm nang Naboth cổ tử cung

Khi siêu âm (đặc biệt là siêu âm đầu dò âm đạo), nang Naboth thường hiện lên rất rõ với các đặc điểm sau:

Hình tròn hoặc bầu dục, bờ đều, thành nang mỏng;
Bên trong không có echo (anechoic), tức là hoàn toàn “đen” trên màn hình, chứng tỏ chỉ chứa dịch trong;
Có thể có một hoặc nhiều nang (đơn ổ hoặc đa ổ);
Kích thước phổ biến từ 2 đến 10 mm, hiếm khi vượt quá 3 đến 4 cm.

Trên nội soi cổ tử cung hoặc soi tươi cổ tử cung, nang Naboth hiện ra như những nốt nhỏ màu trắng ngà hoặc vàng nhạt, bề mặt nhẵn bóng, nổi lên trên nền cổ tử cung, trông giống như “mụn nước nhỏ” hoặc “hạt ngọc”.

Dựa vào kích thước và đặc điểm trên siêu âm, nang Naboth có thể được chia thành nhóm lành tính điển hình và nhóm cần theo dõi kỹ hơn. Điều này giúp người bệnh hiểu khi nào chỉ cần theo dõi định kỳ, và khi nào nên thăm khám thêm để được đánh giá chính xác.

Nang nhỏ (nhỏ hơn 1 đến 2 cm), đơn lẻ hoặc vài nang, thành mỏng, chứa dịch trong, 99,9% lành tính, không cần làm gì ngoài theo dõi định kỳ.
Nang lớn lớn hơn 2 đến 3 cm, nhiều nang tụ lại thành đám, có vách ngăn bên trong, thành dày, hoặc lan sâu vào lớp cơ cổ tử cung, cần đánh giá thêm bằng nội soi, MRI hoặc sinh thiết để loại trừ tổn thương phức tạp (rất hiếm gặp ác tính).

*Hình ảnh siêu âm nang Naboth cổ tử cung*

Ý nghĩa lâm sàng của phát hiện nang Naboth

Đa số trường hợp nang Naboth không gây ra bất kỳ triệu chứng nào như không đau, không ra huyết, không rối loạn kinh nguyệt. Nang Naboth không liên quan đến ung thư cổ tử cung và không làm tăng nguy cơ ung thư.

Vì vậy, nếu hình ảnh siêu âm nang Naboth cho thấy nang nhỏ, điển hình, bác sĩ thường chỉ dặn: “Không cần lo lắng, tái khám phụ khoa sau 6 đến 12 tháng/lần là đủ”.

Mặc dù, phần lớn các nang đều lành tính và chỉ cần theo dõi định kỳ, nhưng trong một tỷ lệ rất nhỏ nang Naboth cần can thiệp xử lý:

Nang quá lớn (gọi là “giant Nabothian cyst” lớn hơn 4 đến 5 cm) gây chèn ép, biến dạng cổ tử cung, làm khó lấy tế bào xét nghiệm Pap smear;
Nang phức tạp (nhiều vách, thành dày, phần đặc bên trong), cần loại trừ tổn thương khác;
Nang gây triệu chứng như ra dịch nhiều, đau tức vùng chậu, rối loạn kinh nguyệt;
Ảnh hưởng đến khả năng mang thai (hiếm gặp).

*Hầu hết các trường hợp nang Naboth đều không có các triệu chứng như đau, ra huyết và cũng không làm rối loạn kinh nguyệt*

Vai trò của hình ảnh siêu âm và nội soi trong phát hiện nang Naboth

Siêu âm đầu dò âm đạo hiện là phương pháp nhạy nhất, rẻ nhất và không xâm lấn để phát hiện nang Naboth, kể cả khi chị em hoàn toàn không có triệu chứng. Kết hợp với soi cổ tử cung, bác sĩ có thể phân biệt ngay nang Naboth với các bệnh lý sau:

Polyp cổ tử cung;
U xơ dưới niêm mạc cổ tử cung;
U nang tuyến cổ tử cung (cervical glandular hyperplasia);
Tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư (rất hiếm).

Nếu kết quả siêu âm nang Naboth cổ tử cung có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào (kích thước lớn, nhiều vách, phần đặc, máu nuôi bất thường…), bác sĩ sẽ chỉ định thêm MRI vùng chậu hoặc nội soi sinh thiết để chắc chắn.

*Polyp cổ tử cung có thể được phân biệt dễ dàng với nang Naboth khi thực hiện phương pháp siêu âm và nội soi cổ tử cung*

Dấu hiệu nhận biết nang Naboth cổ tử cung

Hiểu đúng về nang Naboth ở cổ tử cung sẽ giúp chị em bớt lo lắng khi nhận kết quả khám phụ khoa. Khi đó, phụ nữ sẽ chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe sinh sản của mình. Việc hiểu đúng giúp tránh hoang mang không cần thiết, đồng thời hỗ trợ chị em nhận biết khi nào cần tái khám và duy trì thói quen kiểm tra định kỳ để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Dưới đây là một số đặc điểm khi xuất hiện nang Naboth ở cổ tử cung:

Nang nhỏ điển hình: Khối tròn đen tuyền từ 5 đến 8 mm, thành mỏng, nằm sát bề mặt cổ tử cung, hoàn toàn lành tính;
Nang lớn hoặc đa nang: Nhiều nang tụ lại thành cụm, có thể chiếm từ 1/3 đến 1/2 cổ tử cung, cần theo dõi sát hơn;
So sánh: Cổ tử cung bình thường (mặt phẳng, không nang) vs cổ tử cung có nang Naboth (nổi nhiều hạt trắng/vàng nhỏ li ti).

*Cổ tử cung bình thường có bề mặt phẳng, trong khi cổ tử cung có nang Naboth thường thấy nhiều hạt trắng hoặc vàng nhỏ*

Nang Naboth cổ tử cung là tình trạng lành tính cực kỳ phổ biến ở phụ nữ đã trưởng thành và từng sinh nở. Nhờ hình ảnh siêu âm nang Naboth cổ tử cung rõ ràng, bác sĩ và người bệnh đều dễ dàng nhận biết và yên tâm khi nang còn nhỏ, đơn giản. Hầu hết chỉ cần tái khám định kỳ từ 6 đến 12 tháng mà không cần can thiệp gì. Chỉ một tỷ lệ rất nhỏ nang lớn, phức tạp hoặc gây triệu chứng mới cần điều trị. Nếu phiếu siêu âm của bạn ghi nhận nang Naboth, hãy bình tĩnh trao đổi trực tiếp với bác sĩ phụ khoa để được tư vấn chính xác nhất nhé!