Hiện tượng bầu bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu và cách chăm sóc tại nhà

Hiện tượng sôi bụng ở bà bầu trong 3 tháng đầu là một trong những thay đổi sinh lý thường gặp. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục. Cùng tìm hiểu về tình trạng bầu bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu trong bài viết sau để chủ động chăm sóc sức khỏe, đảm bảo thai kỳ an toàn.

Tìm hiểu về tình trạng bà bầu bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu

Ở giai đoạn đầu thai kỳ, hormone progesterone tăng cao giúp làm mềm tử cung để thai làm tổ, nhưng đồng thời làm chậm nhu động ruột. Thức ăn vì thế lưu lại lâu hơn trong đường tiêu hóa, dễ gây đầy hơi, chướng bụng và phát ra tiếng sôi.

Cảm giác “sôi bụng” có thể xảy ra khi mẹ đói bụng, vừa ăn xong, hoặc khi dạ dày tiêu hóa thực phẩm có nhiều khí. Một số mẹ mô tả tiếng sôi nghe rõ cả khi nằm nghỉ, khiến lo lắng “bé có bị ảnh hưởng không?”. Tin vui là: Hiện tượng này hoàn toàn không tác động trực tiếp đến thai nhi, miễn là mẹ không có các biểu hiện bất thường kèm theo như đau bụng, sốt, tiêu chảy hoặc nôn nhiều.

Các nguyên nhân gây sôi bụng khi mang thai

Để hiểu rõ tình trạng này, mẹ bầu nên biết rằng có nhiều yếu tố khác nhau có thể dẫn đến hiện tượng sôi bụng khi mang thai, cụ thể như sau:

Thói quen ăn uống và tiêu hóa

Trong thai kỳ, mẹ bầu thường thay đổi khẩu vị, ăn theo cảm tính hoặc ăn quá nhanh vì mệt. Những thói quen ăn uống không điều độ là nguyên nhân phổ biến gây sôi bụng:

• Ăn bữa chính quá lớn, ăn nhanh, nhai không kỹ khiến dạ dày phải làm việc nhiều, tạo hơi và phát ra tiếng sôi.
• Uống nước có gas, hút ống hút hoặc nói chuyện khi ăn làm mẹ nuốt nhiều không khí, dẫn đến sôi bụng, ợ hơi.
• Thực phẩm khó tiêu như món chiên rán, cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc sữa nếu mẹ bị thiếu enzyme lactose cũng dễ gây chướng bụng.

Hệ tiêu hóa của phụ nữ mang thai vốn đã nhạy cảm, vì vậy những yếu tố này càng dễ khiến mẹ cảm thấy khó chịu.

Nội tiết và sinh lý của thai kỳ

Sự thay đổi hormone là một nguyên nhân sâu xa khiến nhiều mẹ bầu bị sôi bụng. Khi mang thai, hormone progesterone tăng mạnh làm giảm trương lực cơ trơn ở ruột, khiến thức ăn di chuyển chậm hơn. Hậu quả là khí sinh ra trong quá trình tiêu hóa bị ứ đọng, gây tiếng sôi, đầy hơi hoặc chướng bụng.

Ngoài ra, trong 3 tháng đầu, tử cung bắt đầu phát triển, đẩy nhẹ các cơ quan ổ bụng lên cao, làm ruột bị chèn ép. Cảm giác sôi bụng cũng có thể đến từ tăng tiết dịch vị, hoặc phản xạ khi đói, khi ngửi mùi thức ăn khiến dạ dày co bóp mạnh, tạo tiếng động.

Yếu tố bệnh lý cần lưu ý

Dù hiếm, nhưng một số bệnh lý tiêu hóa có thể gây sôi bụng bất thường trong thai kỳ:

• Viêm dạ dày - tá tràng: Gây đau vùng thượng vị, sôi bụng, ợ chua, buồn nôn.
• Viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích: Sôi bụng dọc khung đại tràng, tiêu chảy xen táo bón.
• Nhiễm khuẩn đường ruột: Sôi bụng kèm tiêu chảy nhiều lần/ngày, mất nước, có thể do ăn phải thức ăn không đảm bảo vệ sinh.

Nếu có những triệu chứng này, mẹ không nên tự điều trị tại nhà mà cần đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác, vì dùng thuốc bừa bãi trong thai kỳ có thể ảnh hưởng tới thai nhi.

Cách khắc phục và chăm sóc tại nhà

Để giảm bớt tình trạng khó chịu và bảo vệ sức khỏe trong thai kỳ, mẹ bầu có thể áp dụng một số cách khắc phục và chăm sóc tại nhà như sau:

Điều chỉnh chế độ ăn uống

• Chia nhỏ bữa ăn: Ăn 5 - 6 bữa nhỏ trong ngày thay vì 2 - 3 bữa lớn để dạ dày không bị quá tải.
• Tránh thực phẩm gây đầy hơi: Hạn chế đồ chiên rán, cay nóng, nước có gas, thực phẩm quá ngọt hoặc chứa caffeine.
• Ưu tiên món dễ tiêu: Rau xanh, trái cây chín, sữa chua không đường, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, cá hấp.
• Uống nước ấm thay vì nước lạnh, giúp kích thích tiêu hóa nhẹ nhàng hơn.

Ngoài ra, mẹ nên ăn đúng giờ, không bỏ bữa sáng và tránh để bụng quá đói vì dạ dày tiết nhiều axit sẽ gây co bóp mạnh, là nguyên nhân phổ biến của sôi bụng.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

• Ăn chậm, nhai kỹ, tránh nói chuyện hoặc cười to trong khi ăn để hạn chế nuốt khí vào dạ dày.
• Không nằm ngay sau ăn, nên nghỉ ngơi hoặc đi lại nhẹ nhàng sau bữa 30 - 60 phút.
• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày như đi bộ, yoga cho bà bầu, hít thở sâu giúp tăng nhu động ruột và giảm ứ hơi.
• Tránh mặc quần áo bó sát vùng bụng vì có thể làm tăng áp lực và cản trở tiêu hóa.

Biện pháp hỗ trợ thêm

Một số mẹo dân gian an toàn, dễ thực hiện giúp giảm sôi bụng hiệu quả:

• Uống nước ấm với vài lát gừng tươi (nếu không có chống chỉ định y khoa) giúp làm ấm dạ dày, giảm đầy hơi, tăng tuần hoàn.
• Uống nước gạo rang: Rang vàng một nắm gạo, đun sôi với nước, uống ấm giúp làm dịu dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa.
• Chườm ấm vùng bụng quanh rốn hoặc hai bên sườn 10 - 15 phút, ngày 1 - 2 lần giúp thư giãn cơ ruột, giảm tiếng sôi và cảm giác khó chịu.

Phòng ngừa táo bón và đầy hơi

Táo bón là tình trạng thường gặp trong 3 tháng đầu, khiến sôi bụng càng rõ rệt. Để phòng ngừa, mẹ nên:

• Uống đủ nước (2 - 3 lít/ngày, tùy thể trạng và thời tiết).
• Bổ sung chất xơ từ rau, củ, quả và ngũ cốc nguyên cám.
• Đi tiêu đều đặn, không nhịn đại tiện.
• Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày để kích thích nhu động ruột.

Duy trì tiêu hóa tốt không chỉ giảm sôi bụng mà còn giúp mẹ hấp thu dưỡng chất tốt hơn, thai nhi phát triển khỏe mạnh.

Mẹ bầu bị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu là hiện tượng khá phổ biến và đa phần không nguy hiểm. Đây thường là phản ứng sinh lý do thay đổi hormone, chế độ ăn uống hoặc thói quen sinh hoạt trong giai đoạn đầu của thai kỳ. Tuy nhiên, nếu mẹ bầu thấy sôi bụng đi kèm đau, tiêu chảy, buồn nôn nhiều hoặc sụt cân nhanh, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và hướng dẫn điều trị an toàn.