Di chứng viêm màng não mủ là gì và có nguy hiểm không?

Viêm màng não mủ là một bệnh lý nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương, gây viêm và sinh mủ trong các màng bao bọc não và tủy sống. Bệnh có thể do nhiều tác nhân như vi khuẩn hoặc virus, và tiến triển rất nhanh, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm màng não mủ có thể để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người bệnh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về di chứng viêm màng não mủ và cách thức phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ mắc phải căn bệnh nguy hiểm này.

Di chứng viêm màng não mủ là gì?

Tùy thuộc vào từng bệnh nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, di chứng do viêm màng não mủ để lại có thể khác nhau. Theo các nghiên cứu, viêm màng não mủ do Hib có tỷ lệ tử vong từ 15-20%, đặc biệt cao ở trẻ dưới 2 tháng tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Khoảng 45% trẻ bị viêm màng não mủ do Hib có thể hồi phục mà không để lại di chứng, trong khi 15-25% có thể bị suy giảm thần kinh nhẹ, 20-40% bị tổn thương thần kinh nghiêm trọng, và 10% gặp phải di chứng thần kinh nặng. 

Một số di chứng viêm màng não mủ bao gồm:

• Cảm giác mệt mỏi kéo dài và suy nhược cơ thể: Việc điều trị kéo dài cùng với sự suy giảm của hệ miễn dịch khiến cơ thể bệnh nhân trở nên yếu ớt và mệt mỏi. Những dấu hiệu điển hình của suy nhược là mất ngủ, giảm cân, và chán ăn. Kèm theo đó là tình trạng tinh thần căng thẳng, dễ cáu gắt và bất ổn về tâm lý.
• Nhiều bệnh nhân bị suy giảm đáng kể cả thị giác và thính giác sau khi điều trị bệnh. Thực tế đã có những trường hợp bệnh nhân viêm màng não mủ bị mất khả năng nhìn, nghe, nói, hoặc gặp các vấn đề về mắt như lác, hay bị não úng thủy.
• Tổn thương mô, xương, và nhiễm trùng máu cũng là những di chứng phổ biến ở bệnh nhân viêm màng não mủ.
• Một số bệnh nhân có thể bị liệt do tổn thương thần kinh khu trú, có thể ảnh hưởng đến một hoặc hai chi, hoặc thậm chí liệt nửa người.
• Di chứng về trí tuệ và tâm thần là một trong những nỗi lo lắng lớn sau khi mắc bệnh viêm màng não mủ. Bệnh nhân có thể bị suy giảm trí nhớ ở mức độ nhẹ, hoặc nặng hơn là gặp phải rối loạn tâm thần, động kinh, hoặc sa sút trí tuệ.

Một số bệnh nhân có thể xuất viện với tình trạng sức khỏe bình thường, nhưng di chứng lại xuất hiện sau một thời gian, gây lo ngại cho họ. 

Cách điều trị viêm màng não mủ

Viêm màng não mủ là một bệnh lý nguy hiểm, nhưng tỷ lệ trẻ được phát hiện và nhập viện kịp thời lại thấp. Nhiều trường hợp trẻ được đưa đến bệnh viện khi bệnh đã tiến triển nghiêm trọng. 

Với các biểu hiện lâm sàng như sốt, quấy khóc, chảy mũi, các bậc phụ huynh dễ nhầm lẫn với triệu chứng cảm cúm thông thường và tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Chỉ khi trẻ có những dấu hiệu nghiêm trọng như co giật, mất ý thức, hôn mê, thì cha mẹ mới đưa trẻ đến cơ sở y tế.

Khi trẻ có những dấu hiệu như quấy khóc, li bì, sốt cao, thóp phồng, co giật… cha mẹ cần nghĩ ngay đến viêm màng não mủ và đưa trẻ đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được điều trị. Việc tự ý điều trị tại nhà khi chưa rõ tình trạng bệnh và không có sự chỉ định của chuyên gia có thể gây nguy hiểm.

Nguyên tắc chung trong điều trị viêm màng não mủ là cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đồng thời theo dõi chặt chẽ sự tiến triển của bệnh. Kháng sinh phải được chỉ định chính xác và càng sớm càng tốt. Trong những trường hợp bệnh trở nặng, cần áp dụng các biện pháp điều trị tích cực để cứu sống bệnh nhân và hạn chế tối đa các di chứng.

Nếu bệnh nhân hôn mê hoặc có dấu hiệu nhiễm khuẩn nặng, có nguy cơ sốc nhiễm khuẩn, cần được điều trị tại phòng cấp cứu hoặc phòng điều trị đặc biệt. Trong trường hợp suy hô hấp, bệnh nhân cần được thở oxy hoặc hỗ trợ hô hấp, thậm chí có thể cần phải thở máy nếu cần thiết.

Bệnh nhân cũng cần được đảm bảo thông khí và chống ứ đọng đàm dãi. Nếu không thể ăn được, bệnh nhân cần được truyền dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch hoặc ăn qua sonde.

Biện pháp phòng viêm màng não mủ

Hiện nay, tiêm chủng là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh viêm màng não mủ và giảm thiểu các di chứng viêm màng não mủ nghiêm trọng mà bệnh có thể gây ra. Bên cạnh việc duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống, các bậc phụ huynh nên chủ động tiêm phòng cho trẻ. Các loại vắc xin như vắc xin phòng Hib, vắc xin phế cầu, và vắc xin não mô cầu được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi để bảo vệ trẻ khỏi bệnh viêm màng não mủ.

Đối với những người có nguy cơ tiếp xúc với nguồn lây nhiễm, việc sử dụng thuốc Rifampicin theo hướng dẫn của bác sĩ là biện pháp phòng ngừa bổ sung. Đồng thời, cần thực hiện các biện pháp cách ly, khử khuẩn môi trường và dụng cụ sinh hoạt để đảm bảo an toàn sức khỏe cộng đồng.

Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, phụ huynh có thể tiêm phòng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, nơi cung cấp các loại vắc xin chất lượng cao và dịch vụ tiêm chủng chuyên nghiệp. Hãy liên hệ ngay để tiêm phòng và đảm bảo sự an toàn cho sức khỏe của gia đình bạn.

Di chứng viêm màng não mủ có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài, ảnh hưởng đến cả thể chất, tinh thần và chất lượng cuộc sống của người bệnh, đặc biệt là trẻ nhỏ. Từ các tổn thương thần kinh như liệt chi, giảm thính lực, thị lực, đến rối loạn trí nhớ hay động kinh, tất cả đều là những biến chứng khó hồi phục nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, chủ động phòng ngừa bằng cách tiêm vắc xin đầy đủ, theo dõi sức khỏe chặt chẽ và đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu bất thường chính là cách hiệu quả nhất để giảm thiểu nguy cơ mắc và di chứng của viêm màng não mủ.