Quá trình mọc răng của trẻ thường bắt đầu từ 6 tháng tuổi và kéo dài đến khoảng 2 - 3 tuổi. Trong giai đoạn này, trẻ có thể xuất hiện nhiều triệu chứng dễ nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe khác. Nhận biết sớm và đúng các dấu hiệu trẻ mọc răng không chỉ giúp cha mẹ có biện pháp chăm sóc phù hợp mà còn giúp trẻ giảm cảm giác khó chịu và ăn ngủ tốt hơn.
Các dấu hiệu trẻ mọc răng
Giai đoạn mọc răng đánh dấu bước phát triển quan trọng trong những năm đầu đời của trẻ. Cha mẹ có thể nhận biết trẻ mọc răng qua các dấu hiệu như:
Trẻ chảy nhiều nước bọt
Một trong những dấu hiệu trẻ mọc răng dễ nhận thấy nhất là trẻ chảy nhiều nước bọt. Khi bắt đầu mọc răng, dây thần kinh số 5 của trẻ bị kích thích khiến tuyến nước bọt hoạt động mạnh. Do chức năng nuốt nước bọt của trẻ chưa hoàn thiện và khoang miệng còn nông nên nước bọt thường chảy ra ngoài. Tình trạng này thường xuất hiện ở trẻ nhỏ và sẽ giảm dần khi các răng dần mọc đủ và trẻ lớn hơn.

Nổi mẩn xung quanh cằm và miệng
Nước bọt tiếp xúc liên tục với vùng da quanh miệng và cằm khiến trẻ dễ bị nổi mẩn đỏ hoặc kích ứng. Đây cũng là dấu hiệu trẻ mọc răng điển hình, phụ huynh nên vệ sinh vùng da này thường xuyên và sử dụng khăn mềm để lau nhẹ nhàng, giúp hạn chế tình trạng kích ứng da.
Hay nhai, cắn
Trẻ có xu hướng nhai hoặc cắn đồ vật để làm dịu cảm giác ngứa lợi. Đây là phản xạ tự nhiên khi mầm răng nhú lên. Lúc này, cha mẹ nên chuẩn bị các loại đồ gặm nướu an toàn để trẻ sử dụng nhằm bảo vệ nướu và đảm bảo vệ sinh.
Trẻ bị sốt nhẹ
Một số trẻ có thể bị sốt nhẹ do hệ miễn dịch thay đổi trong giai đoạn mọc răng. Phụ huynh nên theo dõi thân nhiệt thường xuyên và xử lý bằng các biện pháp tại nhà như chườm ấm, cho trẻ mặc đồ thoáng mát hoặc bú nhiều hơn. Tuy nhiên, nếu trẻ sốt cao và kéo dài thì cần đưa trẻ đến cơ sở y tế kiểm tra kịp thời.
Bú kém hơn, hay quấy khóc
Một dấu hiệu trẻ mọc răng phổ biến khác là trẻ bú kém hơn hoặc bỏ bú. Điều này xuất phát từ cảm giác đau nhức nướu khiến trẻ khó chịu. Nếu tình trạng này kéo dài không cải thiện, bạn cần đưa trẻ đi khám để được hỗ trợ dinh dưỡng phù hợp.

Ngoài ra, trẻ cũng có thể quấy khóc, ngủ không sâu giấc hoặc dễ giật mình hơn bình thường. Phụ huynh nên kiểm tra vùng lợi của trẻ để xác định dấu hiệu mọc răng và có biện pháp dỗ dành, chăm sóc hợp lý.
Hướng dẫn chăm sóc trẻ mọc răng đúng cách
Giai đoạn mọc răng là bước phát triển quan trọng nhưng cũng khiến nhiều trẻ nhỏ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi và dễ quấy khóc. Vì vậy, cha mẹ cần nắm rõ cách chăm sóc để giúp trẻ vượt qua một cách nhẹ nhàng hơn.
Tạo hứng thú trong bữa ăn
Trong giai đoạn mọc răng, trẻ thường có biểu hiện biếng ăn hoặc bỏ bữa. Cha mẹ nên chia nhỏ khẩu phần ăn mỗi ngày, không ép trẻ ăn và chế biến món ăn ở dạng mềm như cháo hoặc súp. Trình bày món ăn bắt mắt để tạo hứng thú cho trẻ khi ăn.
Tăng cường thực phẩm giàu vitamin
Việc bổ sung vitamin C và các dưỡng chất từ nước ép trái cây như cam, quýt hoặc dưa hấu giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ giảm đau khi mọc răng. Tuy nhiên, nên chọn loại phù hợp với độ tuổi và hệ tiêu hóa của trẻ.
Theo dõi và xử lý khi trẻ bị sốt
Nếu trẻ bị sốt nhẹ do mọc răng, cha mẹ có thể chăm sóc tại nhà. Với trẻ trên 6 tháng tuổi có thể sử dụng paracetamol theo chỉ dẫn. Trường hợp sốt cao hoặc kéo dài, bạn nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
Điều chỉnh lượng nước bú và uống nước
Trẻ dưới 6 tháng tuổi nên được tăng cữ bú. Trẻ lớn hơn có thể bổ sung nước lọc để tránh mất nước và giữ cơ thể mát mẻ trong thời gian mọc răng.
Giữ vệ sinh răng miệng
Nên lau miệng cho trẻ bằng khăn mềm sạch thường xuyên và đeo yếm khi trẻ chảy nước bọt nhiều nhằm hạn chế nổi mẩn và nhiễm khuẩn da.

Không tự ý dùng gel mọc răng
Tuyệt đối không sử dụng các loại gel bôi lợi không rõ nguồn gốc vì nhiều sản phẩm chứa benzocaine có thể gây hại cho trẻ. Nếu lo lắng về việc trẻ mọc răng chậm, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phù hợp.
Cách giữ răng trẻ luôn khỏe mạnh
Việc chăm sóc sức khỏe răng miệng cho trẻ không chỉ dừng lại ở giai đoạn mọc răng mà còn cần duy trì liên tục để đảm bảo răng phát triển chắc khỏe về sau. Dưới đây là những việc cha mẹ cần làm để bảo vệ hàm răng khỏe mạnh cho trẻ:
Làm sạch răng miệng đúng cách
Ngay từ khi chiếc răng đầu tiên xuất hiện, cha mẹ nên dùng khăn vải mềm sạch để nhẹ nhàng lau răng và nướu cho trẻ mỗi ngày. Khi trẻ lớn hơn, hãy chuyển sang sử dụng bàn chải có lông mềm dành riêng cho trẻ em để không làm tổn thương nướu và lợi.
Hạn chế đường và sữa vào ban đêm
Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên giới hạn lượng đường trong khẩu phần ăn và tránh cho trẻ bú bình khi ngủ. Nếu trẻ bú bình vào ban đêm, hãy lấy bình ra ngay sau khi trẻ bú xong để tránh đọng sữa trong khoang miệng.
Khám nha khoa định kỳ
Một thói quen quan trọng mà nhiều phụ huynh bỏ qua là đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ. Ngay từ khi trẻ mọc chiếc răng đầu tiên, cha mẹ nên đưa con đi kiểm tra. Việc này giúp phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng và nhận được hướng dẫn chăm sóc phù hợp.

Chăm sóc răng miệng cho trẻ là việc làm cần thiết và không thể xem nhẹ. Khi nhận thấy dấu hiệu trẻ mọc răng, cha mẹ cần quan sát kỹ và áp dụng đúng phương pháp để bảo vệ nụ cười khỏe mạnh cho con ngay từ những năm tháng đầu đời. Bên cạnh đó, khi thấy trẻ có biểu hiện bất thường hoặc kéo dài, cha mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được tư vấn chuyên môn.
Ngoài ra, cha mẹ cần chú ý tiêm phòng vắc xin đầy đủ để giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn cập nhật đầy đủ các loại vắc xin trong và ngoài chương trình tiêm chủng mở rộng, bao gồm vắc xin phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như viêm gan B, sởi - quai bị - rubella (MMR), cúm mùa, thủy đậu, HPV, phế cầu khuẩn, viêm não Nhật Bản, vắc xin 4 trong 1, 6 trong 1... Đặc biệt, Long Châu còn áp dụng hệ thống lưu trữ và bảo quản vắc xin đạt chuẩn GSP, đảm bảo chất lượng an toàn tuyệt đối nên cha mẹ hoàn toàn yên tâm khi đưa trẻ đến tiêm phòng theo lịch.