Dấu hiệu bé sắp rụng rốn và cách chăm sóc đúng cách

Cuống rốn rụng là một quá trình hoàn toàn sinh lý, xảy ra ở mọi trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng nắm rõ thời điểm rụng rốn hay những thay đổi nào cho thấy rốn đang sắp bong. Khi hiểu đúng và đủ, bạn có thể phát hiện sớm những bất thường, kịp thời đưa bé đi khám nếu cần thiết và hạn chế mọi rủi ro liên quan đến nhiễm khuẩn rốn.

Các dấu hiệu bé sắp rụng rốn mà cha mẹ nên biết

Dưới đây là 5 dấu hiệu điển hình và thường gặp nhất giúp bạn nhận biết bé sắp bước vào giai đoạn rụng cuống rốn. Mỗi dấu hiệu được mô tả cụ thể để cha mẹ dễ quan sát và theo dõi.

Rốn khô, không còn ẩm ướt

Dấu hiệu đầu tiên và dễ nhận thấy nhất là cuống rốn trở nên khô hơn từng ngày. Lúc mới sinh, rốn thường ẩm vì còn dịch cơ thể, nhưng sau 2 đến 3 ngày, phần cuống rốn sẽ bắt đầu khô lại, biểu hiện cho thấy mô rốn đang thoái triển và chuẩn bị bong ra. Khi rốn càng khô, quá trình rụng rốn càng gần hoàn tất.

Giữ vùng rốn của bé khô, thoáng là yếu tố quan trọng giúp quá trình này diễn ra nhanh và an toàn hơn. Ngược lại, rốn ẩm ướt kéo dài có thể làm tăng nguy cơ rốn bị nhiễm trùng.

Cuống rốn teo nhỏ, đổi màu nâu, xám, đen

Trong những ngày cuối trước khi rụng, cuống rốn sẽ dần teo lại và đổi sang các màu sậm hơn như nâu, xám hoặc đen. Đây là hiện tượng hoàn toàn bình thường vì mô cuống rốn không còn chức năng và đang khô đi theo cơ chế tự nhiên. Việc đổi màu này cho thấy rốn đang bước vào giai đoạn hoại tử khô và sắp tự bong.

Tuy nhiên, nếu đi kèm mùi hôi, sưng đỏ hoặc có dịch mủ thì cha mẹ cần đặc biệt lưu ý vì đây là dấu hiệu nguy cơ nhiễm trùng rốn.

Thời gian rụng rốn phổ biến trong 7 đến 15 ngày

Hầu hết trẻ sơ sinh rụng rốn trong khoảng 7 đến 15 ngày sau sinh. Một số bé có thể rụng sớm hơn hoặc muộn hơn, tùy cơ địa và cách chăm sóc. Nếu cuống rốn chưa rụng sau 3 tuần, bạn nên đưa bé đi khám để kiểm tra xem có tình trạng nhiễm trùng hay các bất thường như u hạt rốn.

Mốc thời gian này giúp cha mẹ theo dõi đúng tiến trình và tránh lo lắng nếu rụng rốn diễn ra hơi chậm.

Xuất hiện ít dịch hoặc máu khô quanh chân rốn

Trước hoặc ngay khi cuống rốn rụng, đôi khi cha mẹ có thể thấy một chút dịch trong hoặc vài vệt máu khô quanh chân rốn. Nguyên nhân là khi mô rốn bong ra, một lượng máu nhỏ tại vùng chân rốn có thể tiết ra, điều này hoàn toàn bình thường và sẽ tự cầm.

Tuy nhiên, nếu lượng máu nhiều, kéo dài hoặc xuất hiện dịch vàng, mủ thì đây không còn là dấu hiệu sinh lý mà là vấn đề cần thăm khám sớm.

Bé vẫn bú, ngủ bình thường, không sốt, không quấy khóc

Một dấu hiệu gián tiếp nhưng quan trọng là bé vẫn hoàn toàn khỏe mạnh khi chuẩn bị rụng rốn. Bé không bị sốt, không bỏ bú, không quấy khóc bất thường và vùng rốn không đau hoặc sưng. Điều này cho thấy rốn bé đang trong quá trình rụng tự nhiên và không bị viêm hay nhiễm khuẩn.

Nếu bé trở nên khó chịu, sốt hoặc quấy khóc kèm rốn đỏ, nóng, mủ thì đây có thể là nhiễm trùng rốn, đây là tình trạng cần can thiệp y tế ngay.

Hướng dẫn chăm sóc rốn trước và sau khi rụng

Để cuống rốn rụng tự nhiên, đúng thời điểm và tránh nguy cơ nhiễm trùng, cha mẹ cần nắm rõ cách chăm sóc rốn trong hai giai đoạn là trước khi rụng và sau khi rụng. Việc chăm sóc đúng cách không chỉ giúp rốn liền nhanh mà còn bảo vệ sức khỏe của bé trong những ngày đầu đời.

Chăm sóc rốn trước khi rụng

Ở giai đoạn này, cuống rốn vẫn còn bám vào bụng của bé nên dễ bị ẩm, bám bẩn hoặc nhiễm khuẩn nếu không được chăm sóc đúng cách. Cha mẹ cần lưu ý các điểm sau:

Giữ rốn luôn khô và thoáng

Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Rốn ẩm ướt là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, làm tăng nguy cơ viêm rốn. Khi mặc tã, hãy gập mép tã xuống dưới để tránh che kín gốc rốn. Nếu bé mặc quần hoặc áo liền thân, nên chọn loại rộng, thoáng để rốn không bị cọ sát.

Hạn chế để nước, xà phòng tiếp xúc trực tiếp với vùng rốn

Khi tắm cho bé, cha mẹ nên dùng khăn sạch để che nhẹ vùng rốn hoặc tắm nhanh, tránh để nước đọng vào chân rốn. Nước và xà phòng nếu chảy vào rốn có thể khiến rốn lâu khô hoặc gây kích ứng.

Không tự ý sử dụng cồn 70°, oxy già hoặc dung dịch sát khuẩn mạnh

Nhiều phụ huynh cho rằng sát khuẩn thường xuyên giúp rốn nhanh khô, nhưng thực tế việc lạm dụng cồn hoặc oxy già có thể làm tổn thương mô, khiến rốn lâu rụng hơn. Trừ khi có chỉ định của bác sĩ, bạn chỉ cần giữ rốn khô và sạch, đây là cách chăm sóc hiệu quả nhất.

Quan sát rốn mỗi ngày để phát hiện bất thường

Cha mẹ nên kiểm tra rốn khi thay tã hoặc tắm cho bé. Nếu thấy rốn luôn ướt, có dịch vàng, chảy máu, có mùi hôi, hoặc vùng da quanh gốc rốn đỏ và nóng, cần lưu ý và liên hệ bác sĩ sớm. Đây có thể là dấu hiệu viêm rốn, tình trạng nguy hiểm nếu để lâu.

Chăm sóc rốn sau khi rụng

Sau khi rụng, chân rốn vẫn là một vết thương nhỏ đang trong quá trình hồi phục. Thường cần từ 7 đến 10 ngày để liền hoàn toàn. Giai đoạn này cha mẹ vẫn cần chăm sóc cẩn thận để tránh nhiễm trùng.

Tiếp tục giữ vùng rốn khô thoáng

Mặc dù cuống rốn đã rụng, nhưng vùng chân rốn vẫn rất nhạy cảm. Cha mẹ tuyệt đối không băng kín hoặc đắp lá, bột, dầu lên rốn vì dễ gây nhiễm trùng. Hãy chọn quần áo mềm, thấm hút tốt để không gây cọ xát.

Vệ sinh nhẹ nhàng nếu có dịch trong hoặc máu khô

Trong vài ngày đầu, có thể xuất hiện lượng nhỏ dịch trong hoặc vệt máu khô, điều này bình thường. Cha mẹ chỉ cần dùng khăn xô mềm hoặc gạc vô trùng lau nhẹ, tránh chà mạnh gây trầy xước. Không dùng xà phòng hoặc dung dịch có mùi, có cồn.

Khi nào cần đưa bé đi khám bác sĩ?

Dù quá trình rụng rốn diễn ra tự nhiên, một số dấu hiệu dưới đây cho thấy bạn cần đưa bé đi khám ngay để tránh biến chứng:

• Cuống rốn chưa rụng sau hơn 21 ngày.
• Rốn sưng đỏ, mềm nhũn, chảy mủ hoặc có mùi hôi khó chịu.
• Bé sốt, bỏ bú, quấy khóc nhiều hoặc ngủ li bì.
• Chảy máu nhiều hoặc liên tục từ chân rốn.
• Xuất hiện khối phồng ở rốn khi bé khóc nghi ngờ thoát vị rốn.
• Thấy mô đỏ hồng mềm nhô lên sau khi rụng rốn nghi ngờ u hạt rốn.

Phát hiện sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng như nhiễm trùng rốn, viêm mô tế bào và các vấn đề liên quan khác.

Nhận biết đúng các dấu hiệu bé sắp rụng rốn sẽ giúp cha mẹ yên tâm hơn và chăm sóc con đúng cách trong những ngày đầu đời. Hãy ghi nhớ 5 dấu hiệu quan trọng là rốn khô, đổi màu, rụng trong 7 đến 15 ngày, có ít dịch hoặc máu khô và bé vẫn khỏe mạnh. Kết hợp chăm sóc đúng cách trước và sau khi rụng rốn, bạn có thể giúp bé vượt qua giai đoạn này an toàn và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng.