Đau cơ vai: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 20% dân số từng trải qua tình trạng đau vai ít nhất một lần trong đời. Trong đó, đau cơ vai chiếm tỷ lệ lớn, thường liên quan đến tư thế lao động, chấn thương thể thao hoặc thoái hóa theo tuổi tác.

Đau cơ vai là gì? Dấu hiệu nhận biết và khi nào cần đi khám

Đau cơ vai là tình trạng đau, nhức, căng cứng hoặc khó vận động ở các nhóm cơ quanh khớp vai. Tình trạng này thường xảy ra sau khi vận động mạnh, làm việc sai tư thế hoặc do chấn thương. Đau cơ vai có thể ảnh hưởng đến một hoặc cả hai vai, gây khó khăn trong các hoạt động thường ngày như nâng tay, xoay vai hoặc mang vác đồ vật.

Triệu chứng thường gặp

• Đau âm ỉ hoặc đau nhói khi nhấc tay, xoay vai.
• Căng cứng cơ vai, khó cử động linh hoạt.
• Có thể kèm sưng nhẹ hoặc đau lan xuống cánh tay.

Khi nào cần đi khám?

Nếu bạn gặp các triệu chứng sau, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra:

• Đau kéo dài trên 1 tuần không giảm dù đã nghỉ ngơi.
• Vai sưng đỏ, biến dạng hoặc có dấu hiệu bất thường.
• Kèm theo sốt, tê bì hoặc hạn chế vận động nghiêm trọng.
  Việc khám sớm giúp loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn như viêm quanh khớp vai, thoát vị đĩa đệm cổ hoặc tổn thương thần kinh.

Nguyên nhân phổ biến gây đau cơ vai

Đau cơ vai có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Vận động quá sức hoặc sai tư thế

• Tập luyện quá mức: Người chơi thể thao như cầu lông, tennis, bơi lội, gym… dễ bị đau cơ vai do lặp đi lặp lại một động tác nhiều lần.
• Mang vác nặng: Khi mang túi, balô hoặc nhấc vật nặng sai cách, cơ vai phải chịu áp lực đột ngột.
• Ngồi làm việc sai tư thế: Ngồi lâu trước máy tính, cúi đầu nhìn điện thoại, hoặc kê gối quá cao khi ngủ đều làm cơ vai bị kéo căng, dẫn đến đau mỏi.

Chấn thương

• Té ngã, va chạm: Một cú ngã hoặc đụng mạnh có thể gây căng cơ, bong gân hoặc rách cơ quanh vai.
• Tai nạn sinh hoạt hoặc lao động: Trượt ngã trong nhà tắm, va quệt khi lái xe, hay chấn thương thể thao đều có thể làm tổn thương vùng cơ, dây chằng, gân quanh vai.

Thoái hóa hoặc bệnh lý xương khớp

• Thoái hóa khớp vai: Xảy ra nhiều ở người trung niên và lớn tuổi, khi sụn khớp bị mòn dần, gây đau nhức khi vận động.
• Viêm quanh khớp vai: Gây đau và hạn chế vận động, khó giơ tay lên cao hoặc xoay vai.
• Viêm gân chóp xoay: Nhóm gân bao quanh khớp vai bị viêm hoặc rách, thường gặp ở người chơi thể thao hoặc lao động tay nhiều.

Căng thẳng, stress

• Khi căng thẳng tinh thần, cơ thể thường có phản ứng co cứng các cơ, đặc biệt là vùng cổ vai gáy.
• Tình trạng này kéo dài sẽ gây ra cảm giác nặng vai, mỏi vai, đau âm ỉ, dù không có chấn thương rõ ràng.

Yếu tố nguy cơ khác

• Tuổi cao: Các cơ quan xương khớp và gân cơ dễ bị thoái hóa, mất tính đàn hồi.
• Ít vận động: Ngồi lâu một chỗ khiến cơ vai ít được vận động, máu lưu thông kém, dễ đau nhức.
• Thừa cân: Trọng lượng cơ thể tăng gây áp lực lên hệ cơ xương khớp, trong đó có khớp vai.
• Bệnh lý mạn tính: Bệnh tiểu đường, gout, rối loạn chuyển hóa có thể ảnh hưởng đến gân cơ và khớp vai, khiến cơn đau dễ xuất hiện hơn.

Cách xử lý và phòng ngừa đau cơ vai hiệu quả

Để giảm đau cơ vai và ngăn ngừa tái phát, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

Nghỉ ngơi và điều chỉnh hoạt động

• Tránh các hoạt động gây đau như nâng vật nặng hoặc lặp lại động tác xoay vai quá mức.
• Duy trì tư thế đúng khi làm việc, tránh cúi đầu hoặc ngồi cong lưng quá lâu.

Chườm nóng, chườm lạnh

• Trong 48 giờ đầu: Khi mới bị đau hoặc chấn thương vai, vùng cơ thường bị viêm và sưng. Lúc này, bạn nên chườm lạnh bằng túi đá hoặc khăn lạnh để giúp giảm sưng và tê bớt cảm giác đau. Ban cần thực hiện mỗi lần 15 đến 20 phút, có thể lặp lại 2 đến 3 lần trong ngày. Bạn cần lưu ý không đặt đá trực tiếp lên da, nên bọc đá trong khăn mỏng để tránh bỏng lạnh.
• Sau 48 giờ: Sau 2 ngày, tình trạng viêm đã giảm bớt, lúc này có thể chườm nóng để làm giãn cơ, tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ hồi phục. Bạn có thể dùng khăn ấm, túi chườm nóng hoặc chai nước ấm đặt lên vùng vai đau, thời gian thực hiện khoảng 15 đến 20 phút/lần, từ 1 đến 2 lần mỗi ngày. Bạn cần tránh để nhiệt độ quá nóng gây bỏng da, nên thử độ ấm trước khi áp lên vai.

Xoa bóp và vật lý trị liệu

• Massage nhẹ nhàng vùng vai giúp thư giãn cơ và cải thiện tuần hoàn.
• Thực hiện các bài tập kéo giãn cơ vai hoặc yoga nhẹ nhàng để tăng cường sự linh hoạt.
• Nếu cần, tham khảo ý kiến chuyên gia vật lý trị liệu để được hướng dẫn bài tập phù hợp.

Thuốc giảm đau, chống viêm

• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc thuốc chống viêm theo chỉ định bác sĩ.
• Tránh lạm dụng thuốc để không gây tác dụng phụ lên dạ dày hoặc gan.

Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng

• Tư thế đúng: Giữ vai thẳng, tránh gù lưng khi làm việc hoặc nghỉ ngơi.
• Dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm giàu canxi, vitamin D và omega-3 để hỗ trợ sức khỏe cơ xương khớp.
• Uống đủ nước: Giúp duy trì độ đàn hồi của cơ và mô liên kết.

Phòng ngừa lâu dài

• Tập thể dục đều đặn với các bài tập tăng cường cơ vai như plank, nâng tạ nhẹ hoặc bơi lội.
• Giảm căng thẳng bằng cách thiền, hít thở sâu hoặc tham gia các hoạt động thư giãn.
• Kiểm soát cân nặng để giảm áp lực lên khớp vai.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về cơ xương khớp.

Đau cơ vai là vấn đề phổ biến, thường xuất phát từ vận động sai tư thế, chấn thương hoặc thoái hóa. Tuy nhiên, với các biện pháp như nghỉ ngơi hợp lý, chườm nóng/lạnh, tập luyện và duy trì lối sống lành mạnh, bạn hoàn toàn có thể giảm đau và ngăn ngừa tái phát. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường như sưng đỏ, sốt hoặc hạn chế vận động nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe vai của bạn để tận hưởng cuộc sống thoải mái và năng động hơn!