Đau cơ lưng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục hiệu quả

Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 80% người trưởng thành từng trải qua đau lưng ít nhất một lần trong đời, trong đó đau cơ lưng chiếm tỷ lệ không nhỏ. Hiểu biết về nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý kịp thời không chỉ giúp giảm đau mà còn ngăn ngừa biến chứng, mang lại cuộc sống khỏe mạnh hơn.

Đau cơ lưng là gì? Dấu hiệu nhận biết và khi nào cần đi khám

Đau cơ lưng là gì?

Đau cơ lưng là tình trạng đau nhức, căng cứng hoặc co cơ ở vùng lưng, thường xuất hiện sau khi vận động quá sức, ngồi sai tư thế hoặc do chấn thương. Cơn đau có thể ảnh hưởng đến các nhóm cơ ở lưng trên, lưng giữa hoặc lưng dưới, khiến bạn cảm thấy khó chịu khi di chuyển hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Dấu hiệu nhận biết

Những dấu hiệu phổ biến của đau cơ lưng bao gồm:

• Đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng lưng, đặc biệt khi thay đổi tư thế.
• Cảm giác căng cứng cơ, khó cúi, xoay người hoặc đứng thẳng.
• Đau có thể xuất hiện ngay sau khi vận động hoặc vài giờ sau đó, đôi khi lan nhẹ sang các vùng lân cận.

Khi nào cần đi khám?

Thông thường, đau cơ lưng sẽ giảm dần sau vài ngày nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, bạn nên đi khám ngay nếu có các dấu hiệu:

• Đau kéo dài hơn 1 tuần dù đã nghỉ ngơi.
• Đau kèm sốt, hoặc cảm giác tê bì lan xuống chân hay tay.
• Hạn chế vận động nghiêm trọng, khó đi lại bình thường.

Những triệu chứng này có thể liên quan đến các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn như thoát vị đĩa đệm hoặc viêm khớp và cần được bác sĩ kiểm tra cẩn thận.

Nguyên nhân đau cơ lưng thường gặp

Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây đau cơ lưng mà bạn cần lưu ý:

• Vận động quá sức hoặc sai tư thế: Mang vác vật nặng, ngồi gù lưng khi làm việc hoặc học tập kéo dài, hoặc đứng không đúng tư thế là những nguyên nhân hàng đầu gây đau cơ lưng.
• Chấn thương: Các tai nạn như té ngã, va chạm khi chơi thể thao hoặc tai nạn sinh hoạt có thể làm tổn thương cơ lưng.
• Thiếu khởi động hoặc giãn cơ: Không làm nóng cơ thể trước khi tập luyện hoặc bỏ qua các bài tập giãn cơ sau khi tập dễ dẫn đến co cứng và đau.
• Căng thẳng, stress: Khi stress kéo dài, cơ thể có xu hướng co cơ, đặc biệt là cơ lưng, gây đau nhức âm ỉ.
• Nguyên nhân bệnh lý: Một số bệnh lý như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, loãng xương hoặc viêm khớp cũng có thể gây đau lưng. Những trường hợp này thường dễ bị nhầm lẫn với đau cơ lưng thông thường, vì vậy cần chú ý đến các triệu chứng đi kèm.

Cách xử lý và phòng ngừa đau cơ lưng hiệu quả

Dưới đây là những biện pháp bạn có thể áp dụng ngay để giảm đau cơ lưng và ngăn ngừa tái phát:

Nghỉ ngơi và điều chỉnh hoạt động

• Tránh các hoạt động nặng như mang vác hoặc tập luyện cường độ cao khi đang đau.
• Duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng hoặc làm việc. Ví dụ, khi ngồi làm việc, hãy đảm bảo lưng thẳng, chân chạm sàn và màn hình máy tính ngang tầm mắt.

Chườm nóng và chườm lạnh

• Trong 48 giờ đầu: Chườm lạnh bằng túi đá bọc khăn 10 đến 15 phút/lần. Mục đích là giảm sưng, viêm và tê bì cơ.
• Sau 48 giờ: Chuyển sang chườm nóng bằng túi chườm hay khăn ấm trong 15 đến 20 phút, từ 2 đến 3 lần/ngày để giúp cơ bắp thư giãn, máu lưu thông tốt hơn.

Bạn cần lưu ý không chườm trực tiếp đá hoặc vật nóng lên da, nên có lớp khăn mỏng để tránh bỏng.

Xoa bóp nhẹ nhàng

• Massage vùng lưng đau theo chuyển động tròn hoặc vuốt nhẹ từ thắt lưng lên vai.
• Có thể kết hợp dầu nóng hoặc tinh dầu như dầu gừng, dầu khuynh diệp để tăng hiệu quả.
• Nếu đau kéo dài hoặc lan xuống chân, nên massage bởi chuyên viên vật lý trị liệu để tránh làm nặng thêm tình trạng.

Tập luyện đều đặn

• Các bài tập kéo giãn cơ lưng, yoga hoặc pilates giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp và cải thiện sự linh hoạt. Một số bài tập đơn giản như động tác plank nhẹ nhàng rất hiệu quả.
• Hãy bắt đầu từ từ và tham khảo ý kiến chuyên gia nếu bạn mới tập luyện.

Chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung thực phẩm giàu canxi từ sữa, cá hồi, vitamin D từ cá béo, trứng và protein từ thịt nạc, đậu…, để hỗ trợ cơ và xương chắc khỏe.
• Uống đủ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày giúp cơ bắp đàn hồi và hạn chế co rút.
• Hạn chế: Thức ăn nhanh, đồ chiên rán, rượu bia và thuốc lá vì dễ làm yếu xương và chậm hồi phục.

Sử dụng thuốc

• Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ. Tránh lạm dụng thuốc để không gây tác dụng phụ.
• Nếu cơn đau không thuyên giảm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị chuyên sâu.

Phòng ngừa tái phát

• Tập thể dục đều đặn, đặc biệt là các bài tập cho cơ lưng và cơ bụng.
• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm gánh nặng cho cột sống.
• Tránh ngồi lâu quá 30 đến 45 phút, nên đứng dậy vươn vai hoặc đi lại nhẹ.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng vì stress cũng dễ gây co cứng cơ lưng.

Đau cơ lưng là vấn đề phổ biến nhưng không phải là điều bạn nên xem nhẹ. Việc nhận biết sớm nguyên nhân, áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời và duy trì lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn giảm đau hiệu quả và ngăn ngừa tái phát. Nếu cơn đau kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị đúng cách. Hãy chăm sóc lưng của bạn ngay hôm nay để tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn!