Đặc điểm của trực khuẩn thương hàn và cách phòng ngừa

Bệnh thương hàn là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến do vi khuẩn Salmonella typhi gây ra, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt ở những khu vực có điều kiện vệ sinh kém. Trực khuẩn thương hàn có khả năng tồn tại lâu trong môi trường nước, thực phẩm và có thể lây lan nhanh chóng qua đường tiêu hóa. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Trực khuẩn thương hàn là gì?

Trực khuẩn thương hàn hay Salmonella typhi, là một loại vi khuẩn gram âm có khả năng di chuyển nhờ lông roi nhưng không có khả năng hình thành nha bào. Loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong môi trường ngoài cơ thể con người, chẳng hạn như trong nước từ 2 – 3 tuần, hoặc trong phân và nước đá lên đến 2 – 3 tháng. Điều này cho thấy vi khuẩn thương hàn rất nhạy cảm với nhiệt độ cao, càng gặp nhiệt độ cao thì vi khuẩn càng bị tiêu diệt nhanh chóng. Ngoài ra, chúng cũng có thể bị loại bỏ bởi các chất khử trùng thông thường.

Bên cạnh Salmonella typhi, một số chủng vi khuẩn khác thuộc nhóm Salmonella cũng có thể gây bệnh với triệu chứng tương tự, được gọi là phó thương hàn. Ba chủng vi khuẩn gây phó thương hàn phổ biến gồm:

• Salmonella enteritidis (Paratyphi A).

• Salmonella schottmulleri (Paratyphi B).

• Salmonella hirschfeldii (Paratyphi C).

Trực khuẩn thương hàn lây truyền qua đường nào?

Vi khuẩn thương hàn có khả năng lây nhiễm cao và thường xâm nhập vào cơ thể người thông qua hai con đường chính:

• Lây truyền trực tiếp: Vi khuẩn tồn tại trên đồ dùng cá nhân như quần áo, vật dụng sinh hoạt của người bệnh hoặc trong chất thải của họ, sau đó lây nhiễm sang người khác khi tiếp xúc.

• Lây truyền gián tiếp: Vi khuẩn có thể bám vào thực phẩm hoặc nguồn nước bị ô nhiễm, khi con người ăn uống mà không đảm bảo vệ sinh, vi khuẩn sẽ theo đường tiêu hóa xâm nhập vào cơ thể.

Những thói quen như uống nước chưa đun sôi từ sông, suối, ao hồ hoặc ăn thực phẩm tươi sống chưa qua chế biến kỹ cũng làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn thương hàn. Trong đó, con đường lây gián tiếp qua thực phẩm và nước uống bị nhiễm khuẩn là hình thức phổ biến nhất, có thể dẫn đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Triệu chứng của bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn

Biểu hiện khi nhiễm trực khuẩn thương hàn có thể khác nhau tùy vào thể trạng từng người. Tuy nhiên, một số triệu chứng phổ biến thường gặp bao gồm:

• Cơ thể uể oải mệt mỏi, ăn uống kém và hay bị nhức đầu.

• Sốt cao đột ngột và kéo dài với thân nhiệt tăng dần theo thời gian, đặc biệt sốt thường xuất hiện vào buổi chiều tối kèm theo cảm giác ớn lạnh. Trong nhiều trường hợp nặng, nhiệt độ cơ thể có thể lên đến 41°C, khiến sức khỏe suy giảm nghiêm trọng.

• Một số trường hợp xuất hiện tình trạng rối loạn tiêu hóa với biểu hiện tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.

• Xuất hiện những nốt hồng ban ở nhiều vị trí trên cơ thể như lưng, ngực hoặc tứ chi. Chúng thường có dạng dát phẳng, kích thước nhỏ như đầu kim tương tự như phát ban do bệnh sởi.

Việc phát hiện bệnh sớm, đặc biệt trong tuần đầu tiên khi triệu chứng khởi phát, giúp quá trình điều trị trở nên hiệu quả hơn. Nếu không được can thiệp kịp thời sẽ làm tăng nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tủy xương, viêm màng não, thủng ruột hoặc viêm nội tâm mạc.

Chẩn đoán và điều trị bệnh thương hàn

Để xác định bệnh thương hàn, bác sĩ cần đánh giá tổng hợp nhiều yếu tố như tình hình dịch tễ, triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân và các xét nghiệm chuyên sâu. Trong đó, phương pháp xét nghiệm tìm vi khuẩn Salmonella trong máu, phân hoặc các mẫu bệnh phẩm khác là cách đặc hiệu nhất để chẩn đoán bệnh.

Do bệnh có khả năng lây nhiễm cao, quá trình điều trị cần tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc quan trọng sau:

• Cách ly và điều trị đúng quy trình nhằm hạn chế nguy cơ lây lan cho cộng đồng.

• Theo dõi chặt chẽ các chỉ số sinh tồn như nhịp tim, huyết áp, nhiệt độ cơ thể và nhịp thở để phát hiện sớm biến chứng và can thiệp kịp thời.

• Dùng kháng sinh theo phác đồ điều trị để kiểm soát vi khuẩn hiệu quả, đồng thời giảm nguy cơ kháng kháng sinh.

Biện pháp phòng ngừa nhiễm trực khuẩn thương hàn

Bệnh thương hàn hoàn toàn có thể được kiểm soát và phòng tránh nếu thực hiện tốt các biện pháp dự phòng trong cộng đồng. Mỗi cá nhân cần chủ động phối hợp với cơ quan y tế để đảm bảo an toàn sức khỏe bằng cách:

• Nâng cao nhận thức về bệnh thông qua các phương tiện truyền thông như báo chí, truyền hình, tờ rơi hoặc các buổi sinh hoạt cộng đồng.

• Giữ vệ sinh môi trường sống, đặc biệt là đảm bảo nguồn nước sạch.

• Xử lý đúng cách chất thải sinh hoạt như nước tiểu, phân và rác thải để ngăn ngừa sự phát tán của vi khuẩn.

• Thực hiện ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
• Rửa tay thường xuyên: Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng với nước sạch và rửa trước khi ăn, uống; trước khi nấu ăn; sau khi đi vệ sinh, lao động, tiếp xúc với đồ vật bẩn.

• Tiêm vắc xin phòng thương hàn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như hạn chế tỷ lệ tử vong do bệnh gây ra.

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin TYPHIM VI (Pháp) giúp phòng ngừa bệnh thương hàn với mức giá 380.000 đồng/liều. Vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt tiêu chuẩn GSP, đảm bảo duy trì chất lượng theo quy định. Quy trình tiêm chủng tại đây được thực hiện nghiêm ngặt, an toàn, đi kèm với dịch vụ chăm sóc khách hàng chu đáo và mức giá hợp lý.

Khách hàng khi tiêm vắc xin phòng thương hàn tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ được khám sàng lọc và tư vấn miễn phí trước khi tiêm. Đồng thời, còn có thể trải nghiệm nhiều tiện ích hấp dẫn tại tất cả các cơ sở của trung tâm trên toàn quốc. Sau khi tiêm, khách hàng sẽ được theo dõi sức khỏe trong 30 phút để đảm bảo an toàn trước khi ra về. Để được tư vấn chi tiết và đặt lịch tiêm vắc xin thương hàn, quý khách có thể liên hệ hotline 1800 6928 để được hỗ trợ nhanh chóng.

Trực khuẩn thương hàn là nguyên nhân chính gây ra bệnh thương hàn với nguy cơ lây nhiễm cao và hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát tốt. Việc duy trì vệ sinh cá nhân, sử dụng thực phẩm an toàn và tiêm vắc xin phòng bệnh là những giải pháp hiệu quả giúp hạn chế sự lây lan của vi khuẩn này. Chủ động phòng tránh và nâng cao nhận thức về bệnh thương hàn không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe bản thân mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng an toàn, khỏe mạnh hơn.