Cổ tử cung ngắn có giữ được thai không? Cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn

Trong thai kỳ, cổ tử cung đóng vai trò như một “rào chắn” quan trọng, giữ thai nhi an toàn trong tử cung. Tuy nhiên, ở một số mẹ bầu, cổ tử cung ngắn hơn bình thường có thể làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non. Vậy làm thế nào để nhận biết và áp dụng cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn hiệu quả? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu và các phương pháp hỗ trợ mẹ bầu, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé.

Cổ tử cung ngắn khi mang thai là gì?

Cổ tử cung ngắn là tình trạng chiều dài cổ tử cung nhỏ hơn mức bình thường trong thai kỳ. Theo hướng dẫn của Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), chiều dài cổ tử cung dưới 25 mm trước tuần thai thứ 24 được coi là ngắn và có nguy cơ cao dẫn đến sinh non. Thông thường, chiều dài cổ tử cung của mẹ bầu dao động từ 30 – 50 mm, tùy thuộc vào giai đoạn thai kỳ.

Cổ tử cung ngắn có thể được phát hiện qua siêu âm ngả âm đạo, thường thực hiện từ tuần 16 – 24 của thai kỳ. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể khiến cổ tử cung không đủ sức giữ thai, dẫn đến nguy cơ dọa sảy thai hoặc sinh non.

Nguyên nhân cổ tử cung ngắn

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cổ tử cung ngắn, bao gồm:

• Bẩm sinh: Một số phụ nữ sinh ra đã có cổ tử cung ngắn hơn bình thường do cấu trúc cơ thể.
• Sinh nhiều lần hoặc sinh mổ: Các lần sinh trước, đặc biệt là sinh mổ, có thể làm yếu cổ tử cung.
• Tổn thương do phẫu thuật: Các thủ thuật như khoét chóp cổ tử cung (LEEP) hoặc sinh thiết có thể làm ngắn cổ tử cung.
• Nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm phụ khoa mãn tính: Viêm nhiễm lâu dài có thể làm tổn thương mô cổ tử cung, khiến nó ngắn hơn.

Hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp bác sĩ đưa ra cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn phù hợp với từng mẹ bầu.

Cảnh báo sinh non khi cổ tử cung ngắn

Cổ tử cung ngắn làm giảm khả năng giữ kín tử cung, khiến thai nhi dễ bị đẩy ra ngoài trước khi đủ tháng. Nguy cơ này thường tăng cao sau tuần thai thứ 20. Một số dấu hiệu cảnh báo sinh non liên quan đến cổ tử cung ngắn bao gồm:

• Đau bụng dưới âm ỉ hoặc co bóp tử cung.
• Ra máu hoặc dịch âm đạo bất thường.
• Cảm giác nặng nề ở vùng âm đạo.
• Dịch tiết ra nhiều, loãng như nước (nghi ngờ rỉ ối).

Nếu gặp các dấu hiệu này, mẹ bầu cần đi khám ngay để được can thiệp kịp thời.

Cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn

Cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn hiện nay:

Khâu cổ tử cung (cervical cerclage)

Khâu cổ tử cung là phương pháp phổ biến nhất trong các cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn. Bác sĩ sẽ sử dụng chỉ y khoa để khâu vòng quanh cổ tử cung, giúp giữ nó đóng lại và ngăn ngừa sinh non.

Khi nào được chỉ định?

• Mẹ bầu có tiền sử sinh non hoặc hở eo tử cung.
• Chiều dài cổ tử cung dưới 25 mm trước tuần thai thứ 24.
• Không có dấu hiệu chuyển dạ sớm hoặc nhiễm trùng.

Lưu ý: Sau khi khâu, mẹ cần nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh và theo dõi sát sao. Phương pháp này không phù hợp nếu mẹ đã có dấu hiệu chuyển dạ hoặc nhiễm trùng tử cung.

Dùng progesterone đặt âm đạo

Progesterone là nội tiết tố quan trọng giúp duy trì thai kỳ. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và ACOG, việc đặt progesterone âm đạo hằng ngày từ tuần 16–36 có thể giảm nguy cơ sinh non ở mẹ bầu có cổ tử cung ngắn, đặc biệt với thai đơn.

Progesterone giúp làm dịu cơ tử cung, ngăn ngừa co bóp tử cung trước khi sinh. Mẹ bầu cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

Nghỉ ngơi, giảm vận động nặng

Nghỉ ngơi hợp lý là một trong những cách giữ thai khi cổ tử cung ngắn đơn giản nhưng hiệu quả. Mẹ bầu nên:

• Hạn chế đi lại nhiều, tránh mang vác vật nặng.
• Nằm nghiêng trái để tăng lưu lượng máu đến thai nhi.
• Tránh quan hệ tình dục nếu bác sĩ khuyến cáo, vì hoạt động này có thể kích thích co bóp tử cung.

Theo dõi thường xuyên bằng siêu âm ngả âm đạo

Siêu âm ngả âm đạo là công cụ quan trọng để đo chiều dài cổ tử cung và theo dõi nguy cơ sinh non. Mẹ bầu có cổ tử cung ngắn nên:

• Thực hiện siêu âm định kỳ mỗi 2 – 4 tuần.
• Theo dõi dấu hiệu rút ngắn cổ tử cung hoặc sa màng ối.
• Việc kiểm tra thường xuyên giúp bác sĩ đánh giá tình trạng và điều chỉnh phương pháp can thiệp kịp thời.

Dùng vòng nâng cổ tử cung (pessary)

Vòng nâng cổ tử cung (pessary) là thiết bị silicone được đặt vào âm đạo để hỗ trợ cổ tử cung, giảm áp lực từ thai nhi lên tử cung. Đây là phương pháp không xâm lấn, dễ thực hiện và phù hợp với một số mẹ bầu có nguy cơ sinh non thấp.

Những lưu ý quan trọng khi mẹ bầu có cổ tử cung ngắn

Khi mẹ bầu có cổ tử cung ngắn cần lưu ý những điều sau:

Chế độ dinh dưỡng hợp lý:

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ thai kỳ. Mẹ bầu nên:

• Bổ sung đầy đủ canxi, sắt, DHA và vitamin D để thai nhi phát triển khỏe mạnh.
• Uống đủ nước (2–2.5 lít/ngày) để giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, vốn có thể làm trầm trọng thêm tình trạng cổ tử cung ngắn.

Tránh nhiễm trùng phụ khoa:

Cổ tử cung ngắn làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, do đó mẹ bầu cần:

• Vệ sinh vùng kín nhẹ nhàng, sử dụng dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp.
• Đi khám phụ khoa ngay nếu có khí hư bất thường, ngứa hoặc mùi hôi.

Dấu hiệu nguy hiểm cần đi khám ngay:

Mẹ bầu cần đến bệnh viện ngay nếu gặp các triệu chứng sau:

• Đau bụng dưới âm ỉ hoặc co bóp tử cung.
• Ra máu âm đạo, dù chỉ một ít.
• Cảm giác nặng ở vùng âm đạo.
• Dịch tiết ra nhiều, loãng như nước (nghi ngờ rỉ ối).

Khi nào nên khâu cổ tử cung và cần theo dõi gì sau đó?

Khâu cổ tử cung thường được thực hiện trong khoảng tuần 12–24 của thai kỳ, tùy thuộc vào tình trạng mẹ bầu. Sau thủ thuật, mẹ cần:

• Nghỉ ngơi hoàn toàn trong 1 – 2 ngày.
• Tránh quan hệ tình dục cho đến khi bác sĩ cho phép.
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường như co thắt tử cung, rỉ ối hoặc chảy máu âm đạo.
• Chỉ khâu sẽ được tháo vào khoảng tuần 37 hoặc khi mẹ có dấu hiệu chuyển dạ, đảm bảo an toàn cho quá trình sinh nở.

Cổ tử cung ngắn là một yếu tố rủi ro nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và áp dụng các phương pháp hỗ trợ phù hợp. Mẹ bầu nên theo dõi thai kỳ định kỳ, phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa để có một thai kỳ an toàn và trọn vẹn. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, nghỉ ngơi đúng cách và tuân thủ y lệnh sẽ giúp tăng tỷ lệ giữ thai thành công đáng kể.