Chích ngừa viêm não Nhật Bản trễ có sao không​? Những điều cần lưu ý khi tiêm phòng bù

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nguy hiểm do virus gây ra, có thể dẫn đến các biến chứng nặng. Vắc xin viêm não Nhật Bản là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất, giúp tạo miễn dịch kịp thời và bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm virus. Tuy nhiên, nếu tiêm muộn hơn so với lịch khuyến cáo, liệu có làm giảm hiệu quả bảo vệ hay không? Bài viết dưới đây Tiêm chủng Long Châu cung cấp sẽ giúp cha mẹ hiểu về việc chích ngừa viêm não Nhật Bản trễ có sao không và cách xử lý phù hợp để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Chích ngừa viêm não Nhật Bản trễ có sao không?

Việc chích ngừa viêm não Nhật Bản đúng lịch giúp tạo miễn dịch kịp thời, bảo vệ trẻ trước nguy cơ nhiễm virus. Tuy nhiên, chích ngừa viêm não Nhật Bản trễ có sao không​? Dưới đây là câu trả lời.

Giảm hiệu quả bảo vệ

Vắc xin viêm não Nhật Bản cần được tiêm đúng theo phác đồ gồm 3 mũi cơ bản để đảm bảo kích thích hệ miễn dịch sản sinh đủ lượng kháng thể bảo vệ. Trong trường hợp tiêm trễ so với lịch khuyến cáo, cơ thể có thể chưa đạt được mức miễn dịch tối ưu tại thời điểm có nguy cơ phơi nhiễm, từ đó làm tăng khả năng mắc bệnh. Tuy nhiên, việc tiêm trễ không làm mất hoàn toàn hiệu quả của vắc xin nếu được tiêm bù đúng cách và kịp thời.

Tăng nguy cơ mắc bệnh trong giai đoạn dịch lưu hành

Viêm não Nhật Bản thường có xu hướng gia tăng vào mùa hè - thời điểm điều kiện khí hậu thuận lợi cho muỗi, là trung gian truyền bệnh, phát triển mạnh. Trẻ em chưa được tiêm phòng đầy đủ hoặc tiêm muộn so với lịch khuyến cáo sẽ có nguy cơ cao hơn mắc bệnh khi tiếp xúc với môi trường có sự lưu hành của virus. Việc chưa có đủ miễn dịch trong mùa dịch làm tăng khả năng nhiễm bệnh cũng như nguy cơ gặp phải biến chứng nghiêm trọng.

Cần tiêm bù để duy trì hiệu quả miễn dịch

Trong trường hợp trẻ bị trễ lịch tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản, không cần phải bắt đầu lại phác đồ từ đầu. Trẻ có thể tiếp tục tiêm bù mũi kế tiếp càng sớm càng tốt theo hướng dẫn chuyên môn. Tuy nhiên, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được điều chỉnh lịch tiêm phù hợp, nhằm tránh việc kéo dài khoảng cách giữa các mũi tiêm vượt quá khuyến cáo, làm ảnh hưởng đến khả năng hình thành miễn dịch đầy đủ.

Tiêm muộn không làm mất hoàn toàn hiệu lực của vắc xin

Việc tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản muộn không khiến vắc xin mất tác dụng hoàn toàn, tuy nhiên có thể làm gián đoạn giai đoạn miễn dịch bảo vệ, khiến trẻ tạm thời không được bảo vệ tối ưu trước nguy cơ lây nhiễm. Do đó, dù bị trễ lịch, việc tiêm bù kịp thời là rất cần thiết để đảm bảo khả năng phòng bệnh hiệu quả.

Tầm quan trọng của chích ngừa viêm não Nhật Bản

Viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do virus viêm não Nhật Bản (JEV) gây ra, chủ yếu lây truyền qua muỗi. Bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nặng nề như tổn thương thần kinh, bại liệt, co giật hoặc thậm chí tử vong. Hiện nay, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy tiêm vắc xin là cách phòng bệnh hiệu quả nhất.

Việc chích ngừa viêm não Nhật Bản đúng lịch mang lại nhiều lợi ích quan trọng:

• Tạo miễn dịch chủ động: Vắc xin giúp cơ thể sản sinh kháng thể chống lại virus, bảo vệ lâu dài trước nguy cơ nhiễm bệnh.
• Giảm nguy cơ biến chứng nghiêm trọng: Người đã tiêm phòng đầy đủ nếu mắc bệnh thường có triệu chứng nhẹ hơn và ít nguy cơ gặp biến chứng nguy hiểm.
• Ngăn chặn dịch bệnh lây lan: Khi tỷ lệ tiêm phòng trong cộng đồng cao, nguy cơ bùng phát dịch sẽ giảm đáng kể.
• Bảo vệ trẻ em trong giai đoạn dễ bị nhiễm bệnh: Trẻ từ 1 - 15 tuổi có nguy cơ mắc viêm não Nhật Bản cao nhất, do đó việc tiêm phòng sớm là rất cần thiết.

Lịch tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản và cách tiêm bù

Để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu, vắc xin viêm não Nhật Bản cần được tiêm đúng theo lịch khuyến cáo. Nếu bị trễ lịch, cha mẹ có thể cho trẻ tiêm bù để đảm bảo miễn dịch đầy đủ.

Lịch tiêm chủng của vắc xin viêm não Nhật Bản

Lịch tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản gồm 3 mũi cơ bản, theo khuyến cáo của Bộ Y tế:

• Mũi 1: Khi trẻ đủ 1 tuổi.
• Mũi 2: Tiêm sau 1 - 2 tuần kể từ mũi 1.
• Mũi 3: Nhắc lại sau 1 năm kể từ mũi 2.

Ngoài ra, để duy trì miễn dịch lâu dài, trẻ có thể cần tiêm nhắc lại mỗi 3 - 5 năm tùy theo chỉ định của bác sĩ.

Cách tiêm bù khi bị trễ lịch

Nếu trẻ bị trễ lịch tiêm, cha mẹ có thể áp dụng hướng dẫn sau:

• Trễ mũi 2: Nếu quá 2 tuần nhưng chưa tiêm, cần tiêm ngay mũi 2 mà không cần tiêm lại mũi 1.
• Trễ mũi 3: Nếu đã quá 1 năm nhưng chưa tiêm mũi 3, có thể tiêm nhắc lại càng sớm càng tốt để đảm bảo miễn dịch không bị gián đoạn.
• Trẻ chưa tiêm mũi nào: Nếu trẻ đã lớn nhưng chưa tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản, vẫn có thể bắt đầu phác đồ tiêm 3 mũi theo lịch tiêu chuẩn.

Tiêm bù có ảnh hưởng đến hiệu quả vắc xin không?

• Việc tiêm muộn không làm mất tác dụng của vắc xin, nhưng có thể khiến trẻ chưa được bảo vệ đầy đủ trong thời gian bị trễ.
• Tiêm bù kịp thời giúp khôi phục và duy trì khả năng miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh.
• Nếu bị trễ quá lâu, bác sĩ có thể tư vấn lịch tiêm nhắc lại phù hợp để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.

Lưu ý quan trọng khi tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản muộn

Nếu trẻ bị trễ lịch chích ngừa viêm não Nhật Bản, cha mẹ không nên quá lo lắng, mà cần thực hiện đúng hướng dẫn để đảm bảo hiệu quả bảo vệ. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi tiêm bù vắc xin viêm não Nhật Bản:

• Không nên hoảng loạn, nhưng cần tiêm bù sớm: Tiêm trễ có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ tạm thời, nhưng vắc xin vẫn có tác dụng. Nếu bị trễ lịch, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm bù càng sớm càng tốt để hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh.
• Tham khảo bác sĩ để điều chỉnh lịch tiêm phù hợp: Không phải trường hợp nào cũng cần tiêm lại từ đầu. Tùy vào số mũi đã tiêm, bác sĩ sẽ tư vấn lịch tiêm bù phù hợp, đảm bảo trẻ có đủ miễn dịch mà không cần tiêm lại toàn bộ phác đồ.

• Không trì hoãn quá lâu, đặc biệt trước mùa dịch: Viêm não Nhật Bản thường bùng phát vào mùa hè, do muỗi là trung gian truyền bệnh. Nếu trẻ chưa tiêm đủ liều trước thời điểm dịch bùng phát, nguy cơ nhiễm bệnh sẽ cao hơn.
• Theo dõi phản ứng sau tiêm vắc xin để đảm bảo an toàn: Trẻ có thể bị sốt nhẹ, sưng đau tại chỗ tiêm hoặc quấy khóc, nhưng đây là phản ứng bình thường. Nếu trẻ có dấu hiệu sốt cao, phát ban, khó thở, cần đưa đi khám ngay.

Việc chích ngừa viêm não Nhật Bản trễ có sao không phụ thuộc vào mức độ trễ so với lịch tiêm khuyến cáo. Dù tiêm muộn có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ tạm thời, nhưng vắc xin vẫn có tác dụng nếu được tiêm bù đúng cách. Quan trọng nhất, cha mẹ nên đưa trẻ đi tiêm càng sớm càng tốt, tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh lịch tiêm phù hợp và đảm bảo trẻ được bảo vệ đầy đủ trước nguy cơ nhiễm bệnh.