Chẩn đoán viêm phổi bằng cách nào? Biện pháp phòng bệnh viêm phổi

Viêm phổi là một trong những bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp dưới phổ biến và nguy hiểm, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh có thể tiến triển nhanh, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Chính vì vậy, việc chẩn đoán viêm phổi chính xác đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và hồi phục. Để xác định bệnh một cách đúng đắn, các bác sĩ cần dựa vào nhiều tiêu chuẩn lâm sàng và cận lâm sàng khác nhau nhằm đưa ra kết luận chính xác và phù hợp nhất với từng bệnh nhân.

Các tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi

Dưới đây là các tiêu chí chẩn đoán viêm phổi:

Chẩn đoán viêm phổi dựa trên triệu chứng cơ năng

Các dấu hiệu của viêm phổi có thể được phân loại thành hai nhóm:

Triệu chứng tại phổi bao gồm:

• Sốt: Thường là sốt cao kèm theo cảm giác lạnh run, có thể là dấu hiệu nhiễm khuẩn.
• Đau ngực: Thường xuất hiện đau sắc nét ở vùng màng phổi, gợi ý viêm màng phổi đi kèm.
• Ho: Có thể là ho khan hoặc ho có đờm (nhầy hoặc mủ), đôi khi đờm có màu rỉ sét (do phế cầu) hoặc có máu, và có thể có mùi hôi (do vi khuẩn).

Triệu chứng ngoại phổi:

• Đau đầu.
• Đau cơ, đau khớp.
• Đau họng.
• Buồn nôn, nôn, đau bụng, tiêu chảy.
• Người cao tuổi thường có ít triệu chứng hơn so với người trẻ.

Viêm phổi có thể được chia thành hai loại:

• Viêm phổi điển hình: Bắt đầu đột ngột với các triệu chứng tại phổi rõ ràng, gợi ý vi khuẩn gây nhiễm trùng như phế cầu, tụ cầu, H. influenzae.
• Viêm phổi không điển hình: Khởi phát dần dần với các triệu chứng tại phổi mơ hồ như sốt nhẹ, ho khan hoặc ho có đờm nhầy, nhưng có các triệu chứng ngoại phổi rõ ràng hơn, gợi ý vi khuẩn không điển hình.

Mặc dù việc phân biệt lâm sàng giữa viêm phổi điển hình và không điển hình không hoàn toàn chính xác để xác định tác nhân gây bệnh, việc khám lâm sàng và điều tra bệnh sử vẫn rất quan trọng trong việc chẩn đoán.

Chẩn đoán viêm phổi dựa trên triệu chứng thực thể

Dấu hiệu sốt thường xuất hiện ở bệnh nhân, tuy nhiên một số bệnh nhân có thể có dấu hiệu hạ thân nhiệt, điều này ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh.

Các triệu chứng thực thể khi khám phổi có thể gợi ý tổn thương phế nang trong viêm phổi, mặc dù chỉ xuất hiện ở khoảng 20% các trường hợp, bao gồm:

• Ran nổ tại vùng phổi bị tổn thương.
• Hội chứng đông đặc: Gõ đục, rung thanh tăng và rì rào phế nang giảm.
• Tiếng ngực thầm, tiếng vang phế quản.
• Tiếng cọ màng phổi thường xuất hiện trong khoảng 10% trường hợp, gợi ý viêm màng phổi đi kèm.

Xét nghiệm chẩn đoán viêm phổi bằng X-quang lồng ngực

Khi có nghi ngờ về viêm phổi, việc chụp X-quang lồng ngực là rất cần thiết để đánh giá mức độ tổn thương và xác nhận chẩn đoán. "Đám mờ" trên X-quang lồng ngực được coi là chỉ dấu quan trọng và thường được xem là "tiêu chuẩn vàng" trong chẩn đoán viêm phổi.

Phương pháp điều trị bệnh viêm phổi

Viêm phổi cần được nhận diện và điều trị kịp thời để ngăn ngừa sự lây lan của nhiễm trùng và các biến chứng nghiêm trọng. Phương pháp điều trị sẽ dựa vào triệu chứng lâm sàng và nguyên nhân gây ra bệnh. Việc sử dụng các loại thuốc như thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau, thuốc trị ho và thuốc giãn phế quản sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng của viêm phổi.

Đối với viêm phổi do vi khuẩn, bác sĩ thường chỉ định kháng sinh, chẳng hạn như Aspirin, Ibuprofen và Acetaminophen. Trong trường hợp viêm phổi do virus, việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, nghỉ ngơi đầy đủ, bổ sung đủ nước và dùng thuốc hạ sốt khi cần thiết là rất quan trọng.

Đối với viêm phổi do nấm, cần sử dụng thuốc chống nấm phù hợp để điều trị. Khi bệnh tiến triển nặng, đặc biệt ở người lớn tuổi và những bệnh nhân có tình trạng sức khỏe yếu, việc nhập viện để chăm sóc và điều trị chuyên sâu là rất cần thiết. Trẻ nhỏ có triệu chứng nghiêm trọng cần được đưa đến bệnh viện cấp cứu ngay lập tức.

Biện pháp phòng bệnh viêm phổi

Để bảo vệ bản thân và người thân trước nguy cơ mắc viêm phổi, bạn có thể áp dụng những cách phòng ngừa sau:

• Tiêm vắc xin phòng bệnh: Đây là phương pháp ngăn ngừa viêm phổi hữu hiệu, đặc biệt đối với trẻ em dưới 5 tuổi – nhóm đối tượng dễ nhiễm khuẩn phế cầu. Các chuyên gia cũng khuyên nên tiêm vắc xin cúm cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên nhằm giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh đường hô hấp do virus gây ra.

• Giữ gìn vệ sinh cá nhân và sử dụng khẩu trang: Luôn rửa tay sạch sẽ, đúng cách và đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt tại những nơi đông người hoặc môi trường y tế, sẽ giúp hạn chế sự tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.

• Không sử dụng thuốc lá: Thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ tổn thương phổi. Việc từ bỏ thói quen hút thuốc sẽ góp phần bảo vệ phổi và giảm nguy cơ nhiễm trùng.

• Tăng cường hệ miễn dịch: Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, nghỉ ngơi hợp lý và vận động thể chất thường xuyên là cách tốt để nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

• Chăm sóc chế độ ăn cho người khó nuốt: Đối với người gặp khó khăn khi nuốt, nên chọn thực phẩm mềm, dễ tiêu và ăn uống từ tốn để phòng tránh sặc – nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm phổi hít.

Viêm phổi là bệnh lý nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể gây biến chứng suy hô hấp, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Trong số các biện pháp bảo vệ, tiêm vắc xin được xem là cách phòng bệnh chủ động và hiệu quả nhất.

Một số loại vắc xin giúp phòng ngừa viêm phổi:

Ngừa viêm phổi do phế cầu khuẩn:

• Synflorix (Bỉ);
• Prevenar 13 (Mỹ);
• Vaxneuvance (PCV15);
• Pneumovax 23.

Ngừa viêm phổi do cúm mùa:

• Vaxigrip Tetra (Pháp);
• Influvac Tetra (Hà Lan);
• Ivacflu-S (Việt Nam).

Ngừa viêm phổi do não mô cầu:

• VA-MENGOC-BC (Cuba);
• Menactra (Mỹ).

Ngừa viêm phổi do Hib (Haemophilus influenzae type B):

• Hexaxim (Pháp);
• Infanrix Hexa (Bỉ).

Việc tiêm vắc xin phòng viêm phổi được xem là một trong những phương pháp chủ động và hiệu quả nhất giúp giảm nguy cơ mắc bệnh, hạn chế tình trạng phải điều trị nội trú cũng như giảm thiểu tỷ lệ tử vong, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi sức đề kháng suy giảm. Phụ huynh nên đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch ngay từ giai đoạn đầu đời để hỗ trợ hệ miễn dịch phát triển khỏe mạnh. 

Với người lớn tuổi và những người mắc bệnh mạn tính, tiêm vắc xin cũng là biện pháp thiết thực giúp ngăn ngừa nguy cơ bị viêm phổi nặng và tránh các biến chứng nguy hiểm.

Trung Tâm Tiêm Chủng Long Châu hiện đang cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng viêm phổi, giúp bạn và người thân an tâm hơn trong việc bảo vệ sức khỏe. Với đội ngũ nhân viên y tế giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại, chúng tôi cam kết mang lại dịch vụ tiêm chủng an toàn, hiệu quả và chu đáo. Đừng chần chừ – hãy đặt lịch ngay hôm nay tại Trung Tâm Tiêm Chủng Long Châu để được tư vấn cụ thể và nhận các ưu đãi hấp dẫn.

Bài viết đã khép lại, hy vọng đã mang đến cho bạn đọc những thông tin hữu ích. Viêm phổi là một căn bệnh thường gặp và có mức độ biểu hiện khác nhau tùy theo từng cá nhân. Việc trang bị kiến thức về các tiêu chuẩn chẩn đoán viêm phổi là điều quan trọng, giúp nhận biết bệnh sớm và điều trị hiệu quả. Bên cạnh đó, duy trì lối sống khoa học, thực hiện tốt vệ sinh cá nhân và tăng cường sức đề kháng cũng là những yếu tố thiết yếu nhằm hạn chế nguy cơ mắc bệnh viêm phổi.