Cách chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản mà cha mẹ cần biết

Viêm tiểu phế quản là một trong những bệnh lý đường hô hấp thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Bệnh tuy không quá nguy hiểm nếu được chăm sóc đúng cách, nhưng lại có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu phụ huynh chủ quan. Do đó, việc hiểu rõ cách chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản đóng vai trò then chốt trong quá trình phục hồi và ngăn ngừa tái phát.

Những thông tin cần biết về viêm tiểu phế quản

Viêm tiểu phế quản là bệnh lý thường gặp, nhưng các triệu chứng của bệnh lại dễ bị nhầm lẫn với những bệnh viêm đường hô hấp khác. Hãy cùng tìm hiểu một vài thông tin cơ bản về bệnh viêm tiểu phế quản ở nội dung dưới đây!

Viêm tiểu phế quản là gì?

Viêm tiểu phế quản là một bệnh lý nhiễm trùng đường hô hấp, ảnh hưởng chủ yếu đến các phế quản nhỏ (tiểu phế quản) trong phổi. Tác nhân chính gây bệnh là virus, trong đó virus hợp bào hô hấp (RSV) chiếm đa số, với tỷ lệ từ 50 - 70% các ca mắc.

Ai dễ mắc viêm tiểu phế quản?

Viêm tiểu phế quản có thể gặp phải ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, trẻ lớn và người trưởng thành khi nhiễm virus này thường chỉ có các biểu hiện nhẹ tương tự cảm cúm thông thường. Trong khi đó, bệnh lại có thể diễn tiến nghiêm trọng ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Nhóm nguy cơ cao nhất là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ từ 3 - 6 tháng tuổi, cũng như những trẻ có bệnh nền về hô hấp. 

Triệu chứng và diễn tiến của bệnh

Giai đoạn đầu của viêm tiểu phế quản thường có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường, bao gồm:

• Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi;
• Ho khan;
• Sốt nhẹ;
• Ói mửa;
• Một số trường hợp có thể kèm theo viêm tai.

Sau khoảng 3 - 5 ngày, bệnh có thể trở nặng hơn. Các triệu chứng trong giai đoạn này bao gồm:

• Ho tăng lên, ho dai dẳng;
• Khó thở, thở nhanh, thở rít và khò khè;
• Trẻ có thể quấy khóc, bỏ bú hoặc ăn kém do khó thở.

Hướng dẫn bố mẹ cách chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản 

Khi trẻ được chẩn đoán viêm tiểu phế quản và được bác sĩ cho phép điều trị tại nhà, cha mẹ cần tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc sau đây để giúp trẻ mau hồi phục và phòng ngừa biến chứng.

Dinh dưỡng và bù nước

Việc đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ là nền tảng để tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Nên ưu tiên các món ăn mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp. Khuyến khích trẻ uống nhiều nước, sữa, hoặc nước trái cây để làm loãng đờm và tránh mất nước. Đặc biệt lưu ý, cần bổ sung các thực phẩm giàu vitamin C để tăng cường sức đề kháng như cam, quýt, dâu tây, ổi,...; thực phẩm giàu kẽm như thịt đỏ, hải sản, ngũ cốc,...

Một số lưu ý: 

• Đối với trẻ đang bú mẹ: Hãy tăng cữ bú và cho trẻ bú theo nhu cầu. Sữa mẹ là nguồn cung cấp kháng thể tự nhiên, giúp hệ miễn dịch của trẻ mạnh mẽ hơn để chống lại virus gây bệnh, từ đó làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Đối với trẻ lớn hơn: Trẻ có thể biếng ăn khi bị bệnh. Cha mẹ nên chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày và cần đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng.

Nếu trẻ trở nên mệt lả, nôn ói liên tục và bỏ ăn hoàn toàn, đây có thể là dấu hiệu đường thở bị bít tắc nặng. Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Làm sạch mũi

Trước mỗi cữ bú hoặc bữa ăn, hãy nhỏ và hút sạch mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý. Điều này giúp đường thở thông thoáng, giúp trẻ thở dễ hơn khi ăn và tránh bị sặc hay nôn trớ.

Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ 

Viêm tiểu phế quản chủ yếu do virus gây ra, vì vậy điều trị bằng thuốc tập trung vào việc làm giảm triệu chứng. Cha mẹ cho trẻ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ như sau:

• Thuốc hạ sốt: Nếu trẻ sốt trên 38.5°C, cha mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt Paracetamol theo đúng liều lượng, cân nặng và lứa tuổi đã được bác sĩ tư vấn. Có thể kết hợp lau người bằng khăn ấm ở các vị trí như nách, bẹn để giúp trẻ hạ nhiệt.
• Thuốc kháng sinh: Kháng sinh không có tác dụng với virus và chỉ được sử dụng khi có bằng chứng về bội nhiễm vi khuẩn do bác sĩ xác định.

Chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi

Bên cạnh việc dùng thuốc, chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp trẻ nhanh chóng hồi phục. Dưới đây là một số lưu ý:

• Giữ môi trường trong lành: Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bụi, mùi hóa chất mạnh hoặc phấn hoa..
• Tư thế ngủ: Kê cao đầu trẻ khi ngủ (không áp dụng gối cho trẻ sơ sinh, thay vào đó có thể kê cao một đầu đệm) để giúp đường thở thông thoáng hơn.
• Vệ sinh cá nhân: Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, thường xuyên rửa tay, vệ sinh mũi và miệng cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
• Tái khám: Đưa trẻ đi tái khám đúng theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tiến trình hồi phục.

Cách phòng ngừa viêm tiểu phế quản ở trẻ

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm tiểu phế quản ở trẻ em:

Tiêm chủng đầy đủ

Hiện chưa có vắc xin phòng bệnh viêm tiểu phế quản. Tuy nhiên, việc tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin phòng ngừa các bệnh đường hô hấp khác như vắc xin phòng lao (BCG), vắc xin phòng cúm, vắc xin phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván,… là cách hiệu quả để tăng cường miễn dịch và hạn chế lây nhiễm bệnh.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ

Duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ là yếu tố quan trọng giúp hạn chế lây nhiễm và phòng tránh bệnh:

• Giữ tay sạch sẽ: Thường xuyên rửa tay cho trẻ bằng xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Tập cho trẻ thói quen không đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
• Sử dụng đồ dùng cá nhân: Không cho trẻ dùng chung các vật dụng cá nhân như ly, chén, muỗng, hoặc khăn mặt với người khác trong gia đình.
• Cách ly nguồn lây: Hạn chế tối đa việc cho trẻ tiếp xúc gần với những người đang có dấu hiệu cảm lạnh, ho, hoặc sổ mũi.
• Giữ môi trường sống trong lành: Đảm bảo nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ và không có khói thuốc lá.

Hy vọng với những chia sẽ về cách chăm sóc trẻ bị viêm tiểu phế quản sẽ giúp cha mẹ tự tin hơn khi chăm trẻ bị bệnh tại nhà. Đừng quên đưa trẻ đến bác sĩ khi có biểu hiện bất thường để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nếu bạn đang tìm kiếm nơi tiêm phòng và tư vấn sức khỏe uy tín, hệ thống Trung tâm Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đồng hành cùng gia đình bạn. Hãy liên hệ ngay để được đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm tư vấn và hỗ trợ kịp thời trong việc chăm sóc sức khỏe cho bé yêu!