Các kiểu siêu âm tim thai hiện nay và quy trình siêu âm tim thai mẹ bầu có thể tham khảo

Các kiểu siêu âm tim thai hiện nay không chỉ giúp ghi nhận nhịp tim mà còn hỗ trợ đánh giá cấu trúc và chức năng của tim thai một cách chính xác. Tùy thuộc vào mục đích kiểm tra, bác sĩ có thể chỉ định một trong các kiểu siêu âm tim thai như siêu âm Doppler, siêu âm tim bốn buồng hoặc siêu âm tim thai chuyên sâu. Việc áp dụng đúng kỹ thuật giúp phát hiện sớm dị tật tim bẩm sinh và tăng khả năng can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

Những mốc siêu âm tim thai quan trọng mẹ bầu nên lưu ý

Thông thường, siêu âm tim thai được khuyến nghị thực hiện trong khoảng từ tuần 18 đến tuần 24 của thai kỳ - đây là giai đoạn tim thai đã phát triển đầy đủ về mặt cấu trúc, giúp bác sĩ dễ dàng quan sát và đánh giá chính xác chức năng tim mạch của thai nhi. Việc siêu âm trong thời điểm này cũng tạo điều kiện phát hiện sớm các bất thường nếu có, từ đó đưa ra hướng xử trí kịp thời.

Mặc dù kỹ thuật siêu âm tim thai có thể tiến hành từ tuần 13 - 14, nhưng lúc này trái tim thai nhi còn khá nhỏ và chưa hoàn thiện, nên khả năng nhận diện các dấu hiệu bất thường còn nhiều hạn chế. Vì vậy, siêu âm tim thai sớm thường chỉ được chỉ định trong những trường hợp có yếu tố nguy cơ cao hoặc cần theo dõi đặc biệt.

Các kiểu siêu âm tim thai hiện nay 

Nhờ những tiến bộ trong lĩnh vực y học, hiện nay siêu âm tim có thể được thực hiện thông qua nhiều phương pháp khác nhau. Mỗi loại kỹ thuật đều sở hữu những đặc điểm nổi trội riêng, các kiểu siêu âm tim thai hiện nay như:

Siêu âm tim kiểu 2D 

Hình ảnh siêu âm tim 2D được tạo ra khi chùm sóng siêu âm đi qua một mặt cắt cụ thể của tim, cho phép bác sĩ quan sát tổng thể về hình thái và hoạt động của tim. Qua đó, có thể đánh giá vị trí, tư thế tim, kích thước các buồng tim, độ dày và chuyển động của thành tim, khả năng co bóp và giãn nở của cơ tim, các mạch máu lớn, hình dạng và chuyển động của van tim, các lỗ bất thường ở vách tim, sự xuất hiện của khối u hoặc huyết khối, cũng như lượng dịch quanh màng ngoài tim. Những mặt cắt thường được sử dụng trong siêu âm 2D bao gồm trục dọc cạnh xương ức trái, các trục ngang cùng vị trí, mặt cắt từ đỉnh tim, mặt cắt qua hõm ức và mặt cắt dưới bờ sườn.

Trong siêu âm tim 2D với mặt cắt bốn buồng từ mỏm tim, bác sĩ có thể quan sát rõ bốn buồng tim gồm nhĩ trái (LA), thất trái (LV), nhĩ phải (RA) và thất phải (RV). Đồng thời, hình ảnh cũng hiển thị các van tim quan trọng như van hai lá (MV), van ba lá (TV) và van động mạch chủ (AV). Bên cạnh đó, mặt cắt này còn cho phép đánh giá cấu trúc của vách liên nhĩ và vách liên thất, giúp phát hiện các bất thường như thông liên nhĩ hoặc thông liên thất nếu có.

Siêu âm tim kiểu TM

Do tim luôn hoạt động liên tục qua các chu kỳ co bóp và giãn nở (tâm thu và tâm trương), các van tim cũng chuyển động theo chu kỳ đó. Khi sóng siêu âm được quét qua một cấu trúc giải phẫu của tim với tốc độ ổn định, hình ảnh thu được sẽ thể hiện dạng sóng đặc trưng cho chuyển động của cấu trúc đó. Ở chế độ M mode, nhờ khả năng xác định chính xác các thời điểm trong chu chuyển tim như tâm thu, cuối tâm thu, tâm trương và cuối tâm trương, việc đo lường kích thước tim và đánh giá chức năng co bóp trở nên rất chính xác. Các mặt cắt phổ biến trong siêu âm tim M mode bao gồm mặt cắt trục dọc cạnh xương ức trái, trục ngang cùng vị trí, với hướng dẫn từ hình ảnh 2D để đưa thanh định hướng (cursor) đến đúng vị trí cần khảo sát.

Trong siêu âm tim TM mode với mặt cắt trục dọc cạnh xương ức trái, khi đặt cursor gần đầu tận cùng của van hai lá, có thể đo được đường kính thất trái ở cuối tâm trương (LVIDd) và cuối tâm thu (LVIDs). Từ hai thông số này, bác sĩ có thể tính toán phân suất tống máu thất trái (EF) để đánh giá chức năng co bóp của tim. Ngoài ra, kỹ thuật này còn cho phép đo kích thước thất phải và độ dày thành thất trái ở cả hai thì tâm trương (IVSd, LVPWd) và tâm thu (IVSs, LVPWs).

Siêu âm tim 3D và 4D

Khác với siêu âm tim 2D chỉ hiển thị hình ảnh trên một mặt phẳng cố định (hai chiều), siêu âm tim 3D sử dụng đầu dò với các tinh thể áp điện được bố trí theo dạng ma trận, cho phép thu nhận dữ liệu và tái tạo hình ảnh không gian ba chiều (hình khối) của tim. Khi tích hợp thêm yếu tố thời gian, tức hình ảnh chuyển động theo thời gian thực, ta có kỹ thuật siêu âm tim 4D.

Siêu âm tim 4D mang đến hình ảnh trực quan, sống động và chi tiết hơn nhiều so với 2D, giúp bác sĩ đánh giá toàn diện cấu trúc và hoạt động của tim. Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý như tổn thương van động mạch chủ, hở van hai lá (nhất là khi thực hiện kỹ thuật Mitraclip - kẹp van hai lá mà không cần phẫu thuật), thông liên nhĩ, hoặc trong việc phân tích chức năng thất trái.

Siêu âm Doppler tim

Khi sóng siêu âm truyền qua một vật thể đang chuyển động, sẽ tạo ra hiệu ứng Doppler - một hiện tượng phản ánh vận tốc của vật thể thông qua tín hiệu âm thanh, dạng sóng hoặc màu sắc. Trong siêu âm Doppler tim, hiệu ứng này được dùng để đo vận tốc dòng máu và chuyển động của cơ tim. Khi dòng máu chảy qua vị trí hẹp với vận tốc cao, tín hiệu Doppler sẽ có âm sắc cao hơn, âm lượng lớn hơn và sóng Doppler sẽ có biên độ rõ nét hơn.

Với kỹ thuật Doppler màu, dòng máu được mã hóa màu, màu đỏ thể hiện máu chảy về phía đầu dò, còn màu xanh biểu thị máu chảy ra xa đầu dò. Điều này giúp bác sĩ dễ dàng phát hiện dòng chảy bất thường trong buồng tim hoặc các cấu trúc liên quan. Nói một cách ngắn gọn, siêu âm Doppler tim là công cụ quan trọng giúp đánh giá huyết động học qua các van tim, xác định luồng máu bất thường và phân tích chức năng vận động của cơ tim.

Quy trình siêu âm tim thai diễn ra như thế nào?

Một quy trình siêu âm tim thai thường gồm các bước như:

• Tư thế và chuẩn bị: Thai phụ sẽ nằm trên giường trong phòng siêu âm, được yêu cầu mặc trang phục thoải mái để thuận tiện cho việc kiểm tra.
• Bôi gel siêu âm: Bác sĩ sẽ thoa một lớp gel mỏng lên vùng bụng của mẹ bầu. Loại gel này giúp cải thiện khả năng dẫn truyền sóng âm và hỗ trợ hiển thị hình ảnh tim thai rõ nét hơn.
• Thực hiện siêu âm: Bằng cách sử dụng đầu dò, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng di chuyển thiết bị quanh bụng để ghi nhận các hình ảnh cần thiết về tim thai. Mẹ bầu có thể cảm thấy hơi tức nhẹ khi đầu dò được ấn lên da. Tùy vào vị trí nằm của thai, thời gian thực hiện có thể ngắn hoặc kéo dài. Nếu thai nhi ở tư thế khó quan sát, bác sĩ có thể hướng dẫn thai phụ thay đổi tư thế hoặc đi lại nhẹ nhàng để hỗ trợ quá trình siêu âm.
• Kết thúc: Sau khi hoàn tất, lớp gel sẽ được lau sạch khỏi bụng mẹ. Thai phụ sau đó trở lại phòng khám để được bác sĩ giải thích kết quả và tư vấn thêm về tình trạng tim mạch của thai nhi.

Siêu âm tim là một công cụ chẩn đoán hình ảnh quan trọng giúp theo dõi và đánh giá sức khỏe tim mạch của thai nhi trong suốt thai kỳ. Việc lựa chọn đúng phương pháp siêu âm phù hợp với từng giai đoạn và mục đích kiểm tra sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm các bất thường, từ đó can thiệp kịp thời nếu cần thiết. Do đó, mẹ bầu nên nắm rõ các kiểu siêu âm tim để phối hợp tốt hơn trong quá trình khám thai và chăm sóc thai nhi hiệu quả.

Việc tiêm vắc xin đầy đủ trước và trong khi mang thai giúp tăng cường miễn dịch cho mẹ và truyền kháng thể bảo vệ thai nhi khỏi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy, chuyên cung cấp các loại vắc xin dành cho phụ nữ mang thai với nguồn gốc rõ ràng, quy trình tiêm an toàn và đội ngũ y tế chuyên nghiệp. Mẹ bầu sẽ được tư vấn kỹ lưỡng, theo dõi sau tiêm cẩn thận và đặt lịch hẹn linh hoạt. Để được phục vụ nhanh chóng, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline miễn phí 18006928.