BPD trong siêu âm thai: Chỉ số mẹ bầu nên biết

Tuy nhiên, không phải mẹ bầu nào cũng hiểu rõ chỉ số BPD có ý nghĩa gì, cách đo như thế nào và bao nhiêu là bình thường. Việc nắm được thông tin chính xác về chỉ số này sẽ giúp mẹ yên tâm hơn trong quá trình mang thai. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá ngay trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về chỉ số BPD trong siêu âm thai bạn nhé.

Tổng quan về chỉ số BPD trong siêu âm thai

BPD trong siêu âm thai là gì?

Đường kính lưỡng đỉnh là một trong những chỉ số quan trọng thường được đo trong siêu âm thai. Chỉ số này được gọi là Biparietal Diameter (BPD), là số đo thể hiện khoảng cách từ một bên trán đến phía sau đầu ở mặt cắt lớn nhất của hộp sọ thai nhi. Việc đo BPD giúp bác sĩ theo dõi sự phát triển của não bộ cũng như đánh giá kích thước đầu của thai nhi.

Chỉ số BPD thường được sử dụng kết hợp với các thông số khác như chu vi đầu (HC), chu vi bụng (AC) và chiều dài xương đùi (FL) để ước tính cân nặng của thai nhi. Đặc biệt trong giai đoạn tam cá nguyệt thứ hai, BPD là một trong những căn cứ quan trọng để xác định tuổi thai và dự đoán ngày sinh. Nhờ đó, bác sĩ có thể theo dõi sát sao quá trình phát triển và đưa ra hướng chăm sóc phù hợp cho từng giai đoạn của thai kỳ.

BPD trong siêu âm thai được theo dõi từ khi nào?

Chỉ số đường kính lưỡng đỉnh (BPD) có thể được đo từ tuần thai thứ 13 thông qua hình ảnh siêu âm. Khoảng thời gian từ tuần 13 đến tuần 20 của thai kỳ được xem là giai đoạn thích hợp nhất để đánh giá chỉ số này. Đây là thời điểm phần đầu của thai nhi phát triển mạnh mẽ và rõ ràng, giúp việc đo đạt được chính xác cao.

Nếu thực hiện đo khi thai đã quá lớn, các cấu trúc trong tử cung trở nên chật chội hơn, khiến việc quan sát và xác định chính xác đường kính lưỡng đỉnh gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, việc siêu âm và theo dõi chỉ số này đúng thời điểm không chỉ hỗ trợ đánh giá sự phát triển của thai nhi mà còn góp phần quan trọng trong việc dự đoán tuổi thai và theo dõi sức khỏe mẹ và bé trong suốt thai kỳ.

Ý nghĩa của chỉ số BPD trong siêu âm thai

Chỉ số BPD bình thường trong siêu âm thai là bao nhiêu?

Chỉ số đường kính lưỡng đỉnh (Biparietal Diameter - BPD) phản ánh sự phát triển của hộp sọ thai nhi và thường được sử dụng để ước lượng tuổi thai trong tam cá nguyệt thứ hai. Theo biểu đồ Hadlock, đây là biểu đồ sinh trắc học thai nhi được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu, chỉ số BPD tăng dần theo tuổi thai, cụ thể:

• Tuần 13: ~23 mm;
• Tuần 16: ~32 mm;
• Tuần 20: ~46 mm;
• Tuần 24: ~59 mm;
• Tuần 28: ~71 mm;
• Tuần 32: ~81 mm;
• Tuần 36: ~89 mm;
• Tuần 40: ~94.8 mm.

Các giá trị này là trung bình, BPD có thể dao động trong khoảng ±1 - 2 mm tùy theo từng thai nhi và kỹ thuật siêu âm. Nếu chỉ số BPD không nằm trong giới hạn phù hợp với tuổi thai, bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi thêm bằng siêu âm lặp lại và/hoặc các xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá toàn diện sự phát triển của thai nhi.

Nếu chỉ số BPD thấp hơn bình thường, có thể liên quan đến thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR) hoặc hình dạng sọ dẹt (dolichocephaly).

Nếu chỉ số BPD cao hơn, có thể phản ánh đầu thai to (macrocephaly) hoặc là biểu hiện của thai to toàn thân (macrosomia), đặc biệt trong bối cảnh mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ.

Việc diễn giải chỉ số BPD cần dựa vào biểu đồ chuẩn, kết hợp với các chỉ số khác như chu vi đầu (HC), chu vi bụng (AC), chiều dài xương đùi (FL) và tình trạng lâm sàng của mẹ để đảm bảo đánh giá chính xác và an toàn.

Tính tuổi thai và cân nặng thai nhi dựa trên chỉ số BPD

Chỉ số đường kính lưỡng đỉnh (Biparietal Diameter – BPD) là một trong những thông số quan trọng trong siêu âm thai, giúp đánh giá sự phát triển của hộp sọ và hỗ trợ ước lượng tuổi thai.

Xác định tuổi thai

BPD thường được sử dụng kết hợp với các chỉ số sinh trắc khác như chu vi đầu (HC), chu vi bụng (AC) và chiều dài xương đùi (FL) để xác định tuổi thai. Độ chính xác cao nhất của BPD trong việc ước lượng tuổi thai nằm ở giai đoạn từ tuần 13 đến tuần 20. Sau giai đoạn này, độ chính xác giảm dần do sự biến thiên sinh học giữa các thai nhi. Tuổi thai không được tính theo các công thức rút gọn (như “2x”, “3x”…), mà phải đối chiếu với biểu đồ phát triển thai (Hadlock hoặc INTERGROWTH-21st).

Ước lượng cân nặng thai nhi

Cân nặng thai nhi không thể tính chính xác chỉ dựa vào BPD. Thay vào đó, các công thức quốc tế chuẩn (như công thức Hadlock) sử dụng tổ hợp các chỉ số BPD, HC, AC và FL để đưa ra ước lượng cân nặng. Đây là phương pháp được khuyến cáo bởi ACOG và các hiệp hội sản phụ khoa quốc tế.

Do đó, BPD có vai trò quan trọng trong tam cá nguyệt thứ hai để xác định tuổi thai và góp phần vào việc tính cân nặng thai nhi, nhưng không thể sử dụng riêng lẻ. Việc giải thích kết quả cần được thực hiện bởi bác sĩ sản khoa, dựa trên biểu đồ phát triển và các chỉ số siêu âm khác để đảm bảo chính xác và an toàn cho mẹ và bé.

Làm thế nào để chỉ số đường kính lưỡng đỉnh (BPD) của thai nhi đạt chuẩn?

Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Dinh dưỡng đầy đủ và cân đối là nền tảng cho sự phát triển của thai nhi. Mẹ bầu nên đảm bảo bữa ăn hàng ngày có đủ 4 nhóm dưỡng chất bao gồm đạm (protein), tinh bột, chất béo tốt, cùng các vitamin và khoáng chất. Bên cạnh đó, việc bổ sung sắt, canxi, kẽm, acid folic theo hướng dẫn của bác sĩ cũng rất cần thiết để hỗ trợ hình thành và phát triển não bộ của bé.

Vận động nhẹ nhàng

Tập luyện với cường độ phù hợp không chỉ giúp mẹ cảm thấy khỏe hơn mà còn hỗ trợ tuần hoàn máu, tăng cường trao đổi chất và cải thiện sự phát triển của thai nhi. Mẹ bầu có thể chọn các bài tập nhẹ như đi bộ, yoga bầu hoặc các bài giãn cơ đơn giản từ 15 - 30 phút mỗi ngày.

Nghỉ ngơi đủ và giảm căng thẳng

Giấc ngủ chất lượng cùng trạng thái tinh thần ổn định cũng góp phần tích cực đến sự phát triển của thai. Mẹ bầu nên ngủ sớm, đủ giấc, tránh thức khuya và học cách thư giãn thông qua đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc ngồi thiền.

Khám thai định kỳ đúng hẹn

Thăm khám đúng lịch là cách quan trọng để theo dõi chỉ số BPD cũng như các chỉ số phát triển khác của thai nhi. Những mốc khám thai quan trọng mẹ không nên bỏ qua gồm tuần 12 - 14, tuần 20 - 24 và tuần 30 - 32. Tại các mốc này, bác sĩ sẽ đánh giá tổng thể sự phát triển của thai, kịp thời can thiệp nếu phát hiện bất thường.

Hy vọng thông qua bài viết, mẹ bầu đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa của chỉ số BPD trong siêu âm thai cũng như cách theo dõi chỉ số này trong từng giai đoạn của thai kỳ. Việc nắm bắt đúng thông tin sẽ giúp mẹ chủ động hơn trong hành trình chăm sóc thai nhi, đồng thời phát hiện kịp thời những bất thường nếu có. Đừng quên thăm khám định kỳ và lựa chọn cơ sở y tế uy tín để được theo dõi thai kỳ một cách an toàn và hiệu quả nhất.