Biểu hiện của người bị thiếu kali: Dấu hiệu nhận biết sớm và cách khắc phục

Thiếu kali khiến cơ thể mệt mỏi, yếu cơ, chuột rút hoặc rối loạn nhịp tim. Cùng tìm hiểu biểu hiện của người bệnh bị thiếu kali, nguyên nhân và cách bổ sung hợp lý để duy trì sức khỏe tim mạch và hệ thần kinh ổn định.

Biểu hiện của người bị thiếu kali là gì?

Thiếu kali (Hypokalemia) là tình trạng nồng độ kali trong máu giảm xuống dưới mức bình thường (dưới 3,5 mmol/L). Tùy mức độ thiếu hụt, người bệnh có thể gặp các triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Những biểu hiện thường gặp bao gồm:

• Yếu cơ hoặc chuột rút: Cơ thể thiếu kali khiến xung điện thần kinh bị gián đoạn, gây đau hoặc co rút cơ, đặc biệt ở chân.
• Mệt mỏi, kiệt sức: Cơ bắp và tim hoạt động kém hiệu quả, làm giảm năng lượng toàn thân.
• Tim đập nhanh hoặc loạn nhịp: Kali giúp điều hòa nhịp tim, nên khi giảm sẽ dễ xuất hiện cảm giác hồi hộp, trống ngực.
• Táo bón hoặc chướng bụng: Kali hỗ trợ co bóp ruột, nên thiếu hụt có thể làm giảm nhu động ruột.
• Tê bì tay chân, hoa mắt: Do ảnh hưởng đến hệ thần kinh và lưu thông máu.

Khi có những triệu chứng này kéo dài, người bệnh cần xét nghiệm máu để xác định mức kali và tìm nguyên nhân gây thiếu hụt.

Nguyên nhân gây thiếu kali thường gặp

Hạ kali máu có thể xuất phát từ mất kali qua đường tiêu hóa, sử dụng thuốc hoặc chế độ ăn uống chưa hợp lý. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Dùng thuốc lợi tiểu, thuốc nhuận tràng dài ngày: Các loại thuốc lợi tiểu (như furosemide, hydrochlorothiazide) khiến cơ thể tăng bài tiết kali qua nước tiểu. Việc sử dụng lâu dài hoặc không theo hướng dẫn y tế có thể làm mất cân bằng điện giải nghiêm trọng.
• Nôn mửa, tiêu chảy hoặc ra mồ hôi nhiều: Người bị tiêu chảy kéo dài hoặc đổ mồ hôi quá nhiều có nguy cơ cao bị thiếu kali nếu không được bù điện giải kịp thời.
• Chế độ ăn ít rau quả, không đủ kali: Chế độ ăn thiếu các thực phẩm giàu kali như chuối, cam, khoai tây, rau xanh, sữa hoặc cá có thể khiến lượng kali trong máu giảm dần theo thời gian.
• Bệnh thận hoặc rối loạn nội tiết làm tăng thải kali: Một số bệnh lý về thận, tuyến thượng thận hoặc mất cân bằng hormone có thể làm tăng thải kali qua nước tiểu, khiến cơ thể khó duy trì mức kali ổn định.
• Dùng nhiều muối hoặc cà phê: Hàm lượng natri cao trong muối và caffeine trong cà phê có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu và giữ lại kali trong cơ thể. 

Việc xác định đúng nguyên nhân là bước quan trọng để điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt phù hợp, giúp phục hồi cân bằng điện giải và ngăn ngừa tái phát thiếu kali trong tương lai.

Biến chứng nguy hiểm khi cơ thể bị thiếu kali

Thiếu kali không chỉ gây mệt mỏi hay yếu cơ mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng nếu không được phát hiện và xử lý sớm. Khi nồng độ kali trong máu giảm sâu, hoạt động điện của tế bào bị rối loạn, ảnh hưởng đến cơ bắp, hệ tim mạch và thần kinh.

Một số biến chứng có thể xảy ra gồm:

• Rối loạn nhịp tim: Kali đóng vai trò thiết yếu trong việc điều hòa nhịp tim. Khi thiếu kali, tim có thể đập nhanh, loạn nhịp hoặc thậm chí ngừng tim trong trường hợp nặng.
• Yếu cơ và liệt cơ: Thiếu kali khiến cơ không thể co bóp bình thường, gây cảm giác yếu, chuột rút, thậm chí liệt tạm thời nếu mức kali xuống quá thấp.
• Ảnh hưởng đến tiêu hóa: Hoạt động co bóp của ruột bị suy giảm, dẫn đến táo bón, chướng bụng hoặc tắc ruột.
• Tổn thương thận: Thiếu kali kéo dài làm giảm khả năng lọc và cô đặc nước tiểu, tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính.

Nhận biết sớm và điều chỉnh kịp thời nồng độ kali giúp ngăn ngừa biến chứng, bảo vệ sức khỏe tim mạch và hệ thần kinh hiệu quả.

Bị thiếu kali nên ăn gì để bổ sung an toàn?

Một chế độ ăn giàu kali giúp khôi phục mức điện giải ổn định và giảm nguy cơ rối loạn tim mạch. Thực phẩm giàu kali nên bổ sung:

• Chuối, cam, bơ, khoai lang, rau chân vịt.
• Các loại đậu, cá hồi, sữa chua, nước dừa.
• Khoai tây luộc hoặc nướng, củ dền, nấm.

Tuy nhiên, nếu bạn bị bệnh thận hoặc đang dùng thuốc điều trị, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung kali qua thực phẩm hoặc viên uống để tránh dư thừa gây hại.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp thiếu kali đều có thể tự điều chỉnh tại nhà. Bạn nên đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi kéo dài, khó thở hoặc đánh trống ngực.
• Tê yếu cơ bắp, chuột rút nặng, khó cử động.
• Nôn ói, tiêu chảy không dứt.
• Đang dùng thuốc lợi tiểu, thuốc hạ huyết áp, hoặc có bệnh lý mạn tính.

Bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm và hướng dẫn bổ sung kali bằng đường uống hoặc tiêm truyền nếu cần thiết. Nhận biết sớm biểu hiện của người bị thiếu kali giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe và tránh biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim hay yếu cơ. Duy trì chế độ ăn cân bằng, bổ sung rau quả giàu kali và khám định kỳ là cách tốt nhất để đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh.

Hãy theo dõi Tiêm chủng Long Châu để cập nhật thêm các kiến thức y khoa chính xác và những hướng dẫn chăm sóc sức khỏe an toàn, khoa học cho cả gia đình bạn.