Biến chứng suy tim và những nguy hiểm không thể bỏ qua

Suy tim là một trong những hội chứng tim mạch gây ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh. Khi chức năng bơm máu suy giảm, toàn bộ cơ thể đều chịu tác động, khiến các cơ quan phải hoạt động trong tình trạng thiếu oxy và dưỡng chất. Nếu không can thiệp kịp thời, tình trạng này sẽ diễn tiến ngày càng nặng, tạo điều kiện cho nhiều rối loạn nguy hiểm xuất hiện.

Suy tim dễ tiến triển nặng nếu không điều trị kịp thời

Suy tim là tình trạng tim suy giảm khả năng co bóp hoặc giãn nở, khiến lưu lượng máu bơm đi nuôi cơ thể không còn đáp ứng đủ nhu cầu. Bệnh có thể gặp ở mọi độ tuổi nhưng phổ biến nhất ở người lớn tuổi hoặc người có bệnh lý tim mạch nền. Khi tim hoạt động kém hiệu quả, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, phù chân - mắt cá chân, hồi hộp, đánh trống ngực hoặc ho kéo dài do ứ dịch.

Theo phân độ NYHA (Hiệp hội Tim mạch New York), mức độ suy tim được chia thành 4 giai đoạn từ nhẹ đến nặng: Độ 1, độ 2, độ 3 và độ 4. Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường chưa có triệu chứng rõ rệt, vẫn sinh hoạt bình thường. Tuy nhiên, suy tim thường tiến triển âm thầm và kéo dài trong nhiều năm trước khi bộc lộ triệu chứng.

Nếu không được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ, bệnh có thể nhanh chóng chuyển sang các mức độ nặng hơn như suy tim độ 3 hoặc độ 4. Khi đó, người bệnh gặp nhiều hạn chế trong sinh hoạt, chất lượng sống suy giảm nghiêm trọng và nguy cơ xuất hiện biến chứng nguy hiểm.

9 biến chứng suy tim nguy hiểm cần biết

Khi cơ tim suy yếu, hoạt động bơm máu bị giảm sút khiến nhiều cơ quan rơi vào tình trạng thiếu oxy kéo dài, dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng.

Rối loạn nhịp tim

Rối loạn nhịp tim là một trong những biến chứng xuất hiện sớm và phổ biến. Khi nhịp tim trở nên bất thường, khả năng bơm máu giảm mạnh khiến triệu chứng mệt mỏi, đánh trống ngực và khó thở trở nên rõ rệt hơn. 

Tổn thương và rò rỉ van tim

Khi cơ tim giãn và thành tim dày lên, hình dạng tim thay đổi kéo theo sự biến dạng của các van. Các van có thể không đóng kín, làm máu chảy ngược khiến tim phải hoạt động gắng sức hơn. Tình trạng này kéo dài dẫn đến phì đại buồng tim, giảm khả năng bơm máu và làm nặng thêm các biểu hiện khó thở, phù chân, mệt mỏi.

Thiếu máu do giảm sản xuất EPO

Thận đóng vai trò tạo ra erythropoietin (EPO) - hormon kích thích cơ thể sản xuất hồng cầu. Khi suy tim làm giảm lưu lượng máu đến thận, quá trình tổng hợp EPO bị ảnh hưởng, dẫn đến thiếu máu. Người bệnh thường cảm thấy yếu sức, da xanh xao, chóng mặt và giảm khả năng vận động.

Sung huyết và phù phổi

Không bơm được lượng máu cần thiết ra khỏi phổi, tim gây tích tụ máu và tăng áp lực trong các mao mạch phổi. Khi dịch thoát ra khỏi lòng mạch, tình trạng sung huyết và phù phổi xuất hiện. Người bệnh thường khó thở khi nằm, thở nhanh, nặng ngực và có thể ho kéo dài. Nếu phù phổi cấp xảy ra, đây là tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng.

Suy hô hấp cấp

Một số bệnh lý gây suy tim trái như nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp kéo dài, bệnh van tim hoặc bệnh cơ tim có thể dẫn đến suy hô hấp. Người bệnh xuất hiện khó thở dữ dội, tím tái, ho ra bọt hồng và cần được hỗ trợ hô hấp ngay. Nếu không can thiệp sớm, suy hô hấp cấp có thể gây ngừng tim.

Tổn thương thận hoặc suy thận

Thận là cơ quan nhạy cảm với thay đổi tuần hoàn. Khi lượng máu đến thận giảm lâu dài, chức năng lọc suy yếu, dẫn đến ứ dịch và tích tụ chất độc trong cơ thể. Ở giai đoạn tiến triển, bệnh nhân có thể cần lọc máu định kỳ. Ngược lại, suy thận cũng làm nặng thêm suy tim do giữ nước và tăng huyết áp, tạo thành “vòng xoắn bệnh lý”.

Tổn thương gan

Gan cũng dễ bị ảnh hưởng khi tuần hoàn kém. Ứ máu kéo dài tại gan làm tăng áp lực tĩnh mạch khiến gan to, đau và dần dần gây xơ gan tim. Khi chức năng gan suy giảm, người bệnh dễ bị rối loạn đông máu, vàng da và giảm hấp thu dưỡng chất.

Suy nhược cơ và sụt cân

Sự thiếu hụt oxy và năng lượng khiến cơ thể phân hủy mô cơ để bù đắp. Điều này dẫn đến sút cân, giảm khối cơ và tăng nguy cơ suy kiệt - đặc biệt ở giai đoạn cuối. Người bệnh dễ cảm thấy yếu, mất sức và khó tham gia hoạt động thường ngày.

Đột tử do tim - biến chứng nặng nhất

Một trong những nguy cơ đáng sợ nhất là đột tử do rối loạn nhịp thất. Những bất thường như rung thất khiến tim ngừng hoạt động chỉ trong vài giây. Dù nguy hiểm, tình trạng này hoàn toàn có thể giảm nguy cơ bằng các thiết bị hỗ trợ như máy khử rung cấy dưới da (ICD).

Biện pháp ngăn suy tim tiến triển nặng gây biến chứng

Mặc dù suy tim không thể chữa khỏi hoàn toàn, bệnh vẫn có thể được kiểm soát tốt nếu điều trị đúng cách. Khi được can thiệp sớm, người bệnh có thể giảm đáng kể nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng.

Thăm khám và điều trị từ sớm

Khám tim mạch định kỳ giúp phát hiện sớm tổn thương và ngăn bệnh tiến triển. Với người đã được chẩn đoán, việc tuân thủ lịch tái khám là yếu tố bắt buộc để theo dõi triệu chứng, điều chỉnh thuốc và đánh giá hiệu quả điều trị.

Tuân thủ dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ

Các nhóm thuốc như ACEi, ARB, ARNI, thuốc chẹn beta, lợi tiểu, đối kháng aldosterone hay SGLT2i được sử dụng tùy từng giai đoạn. Người bệnh không được tự ý tăng giảm liều hoặc ngừng thuốc đột ngột, vì có thể gây biến chứng nguy hiểm.

Theo dõi triệu chứng và các dấu hiệu bất thường

Nếu xuất hiện khó thở tăng dần, tăng cân nhanh do ứ dịch, phù nhiều, đau ngực hoặc chóng mặt dai dẳng, người bệnh cần đến bệnh viện ngay để kịp thời xử lý.

Điều chỉnh lối sống lành mạnh

Thay đổi thói quen sinh hoạt là nền tảng để kiểm soát bệnh, bao gồm:

• Tập thể dục nhẹ nhàng 30 phút/ngày;
• Tránh gắng sức;
• Giữ cân nặng ổn định;
• Ngừng hút thuốc;
• Hạn chế rượu bia và cà phê;
• Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng;
• Kiểm soát tiểu đường và huyết áp.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

Chế độ ăn ảnh hưởng trực tiếp đến tiến triển bệnh. Người bệnh nên tăng cường rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo, trái cây, đồng thời hạn chế chất béo bão hòa, giảm muối theo chỉ định.

Biến chứng suy tim có thể xảy ra ở nhiều cơ quan và làm tăng đáng kể nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Việc theo dõi liên tục, tuân thủ phác đồ và duy trì lối sống khoa học là chìa khóa để ngăn bệnh tiến triển và cải thiện chất lượng cuộc sống. Chủ động chăm sóc sức khỏe tim mạch ngay từ hôm nay sẽ giúp người bệnh phòng ngừa hiệu quả những biến chứng nguy hiểm trong tương lai.