Bị trật khớp lưng phải làm sao? Hướng dẫn xử lý đúng cách

Đau nhói vùng lưng sau chấn thương có thể là dấu hiệu trật khớp. Việc xử lý sai cách có thể gây biến chứng nghiêm trọng. Hiểu đúng về triệu chứng, cách sơ cứu và hướng điều trị kịp thời sẽ giúp phục hồi nhanh chóng và an toàn.

Bị trật khớp lưng phải làm sao?

Trật khớp lưng là một tình trạng nguy hiểm, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cấu trúc cột sống nếu không được xử lý đúng cách. Việc nhận biết sớm và thực hiện đúng các bước xử trí ban đầu là yếu tố then chốt giúp giảm thiểu tổn thương và hỗ trợ phục hồi hiệu quả. Dưới đây là những việc cần làm ngay khi gặp tình huống này:

Nhận diện dấu hiệu và dừng mọi hoạt động ngay lập tức

Ngay khi cảm thấy cơn đau nhói xuất hiện đột ngột ở vùng lưng, đặc biệt là sau khi va chạm mạnh, té ngã hoặc vận động quá sức, bạn cần nghi ngờ khả năng bị trật khớp. Các dấu hiệu có thể bao gồm: Đau dữ dội tại một điểm cụ thể ở lưng, cảm giác lưng bị lệch hoặc không thể vận động linh hoạt, có tiếng “rắc” tại thời điểm chấn thương. Trong trường hợp này, điều quan trọng đầu tiên là dừng ngay mọi hoạt động để tránh làm tổn thương lan rộng hoặc gây ảnh hưởng đến cột sống và hệ thần kinh.

Giữ cơ thể ở tư thế ổn định và tránh di chuyển

Sau khi dừng hoạt động, bạn cần giữ nguyên tư thế càng ổn định càng tốt. Tốt nhất nên nằm xuống một mặt phẳng cứng, có thể nằm ngửa với một chiếc gối mỏng kê dưới lưng hoặc đầu gối để giảm áp lực lên vùng cột sống bị ảnh hưởng. Tuyệt đối không cố gắng ngồi dậy, vặn mình hoặc nhờ người khác đỡ dậy nếu chưa có sự đánh giá từ nhân viên y tế. Bất kỳ sự di chuyển nào trong lúc này cũng có thể làm tình trạng trật khớp trở nên nghiêm trọng hơn.

Áp dụng chườm lạnh trong giai đoạn đầu để giảm đau và sưng

Trong vòng 24 - 48 giờ đầu tiên sau khi bị trật khớp, chườm lạnh là một biện pháp hữu ích giúp giảm phản ứng viêm, làm dịu cơn đau và hạn chế sưng tấy. Bạn có thể dùng túi đá hoặc khăn lạnh đặt lên vùng lưng bị tổn thương trong 15 - 20 phút mỗi lần, thực hiện nhiều lần trong ngày. Lưu ý không chườm đá trực tiếp lên da để tránh gây bỏng lạnh.

Không tự ý nắn chỉnh hoặc nhờ người khác bẻ lưng

Một trong những sai lầm nghiêm trọng mà nhiều người mắc phải là cố gắng tự nắn chỉnh khớp hoặc nhờ người khác “bẻ lưng” để cảm thấy dễ chịu hơn. Việc này không những không giúp cải thiện tình trạng mà còn có thể gây tổn thương dây chằng, đĩa đệm hoặc thậm chí là ảnh hưởng đến tủy sống. Việc nắn chỉnh khớp cần được thực hiện bởi bác sĩ có chuyên môn trong môi trường y tế an toàn.

Đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được chẩn đoán chính xác

Dù cảm giác đau có thể giảm dần, bạn vẫn nên đến bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa xương khớp để được kiểm tra đầy đủ. Bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang, CT hoặc MRI nếu cần thiết để xác định chính xác vị trí trật khớp, mức độ tổn thương và các biến chứng đi kèm (nếu có). Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp: Có thể là nẹp cố định, dùng thuốc giảm đau, kháng viêm, vật lý trị liệu hoặc can thiệp chỉnh hình.

Tuân thủ phác đồ điều trị và phục hồi sau chấn thương

Sau khi điều trị ban đầu, giai đoạn phục hồi là yếu tố quan trọng quyết định khả năng vận động lâu dài của bạn. Người bệnh cần tuân thủ đúng lịch tái khám, tham gia các buổi vật lý trị liệu nếu được chỉ định, và không nên vội vàng quay lại các hoạt động mạnh. Ngoài ra, cần chú ý chế độ sinh hoạt lành mạnh, tránh ngồi sai tư thế, mang vác nặng hoặc chơi thể thao quá sức trong thời gian đầu phục hồi.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Dù một số trường hợp trật khớp lưng có thể tự hồi phục nhẹ nhàng nếu được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách, việc thăm khám y tế vẫn rất quan trọng để tránh bỏ sót tổn thương nghiêm trọng. Bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức nếu gặp phải một trong các dấu hiệu sau:

• Đau dữ dội kéo dài, không thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi hoặc chườm lạnh.
• Hạn chế vận động rõ rệt, không thể cúi, xoay người hoặc đứng thẳng bình thường.
• Tê bì, châm chích lan xuống chân, nghi ngờ tổn thương thần kinh do chèn ép.
• Biến dạng vùng lưng, cảm giác lệch khớp hoặc bất thường trong cấu trúc lưng.
• Tiền sử chấn thương mạnh, té ngã từ độ cao, tai nạn giao thông hoặc va đập trực tiếp.
• Có kèm sốt, viêm đỏ hoặc sưng nóng, gợi ý tình trạng viêm nhiễm.
• Đã từng có tiền sử trật khớp hoặc mắc bệnh lý xương khớp mạn tính.

Ngoài ra, nếu sau 2 - 3 ngày chăm sóc tại nhà mà tình trạng không cải thiện, việc đến cơ sở y tế chuyên khoa cơ xương khớp hoặc thần kinh cột sống là hoàn toàn cần thiết để được chẩn đoán hình ảnh và can thiệp kịp thời.

Cách điều trị tình trạng trật khớp lưng

Khi bị trật khớp lưng, việc điều trị đúng chuyên môn là yếu tố quyết định để phục hồi hoàn toàn và phòng ngừa các biến chứng lâu dài. Dưới đây là các phương pháp điều trị được thực hiện bởi bác sĩ hoặc đội ngũ y tế chuyên khoa, dựa trên mức độ tổn thương và triệu chứng của người bệnh.

Khám lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh

Trước tiên, bác sĩ sẽ tiến hành khai thác bệnh sử, khám lâm sàng để đánh giá vị trí đau, mức độ biến dạng và ảnh hưởng tới chức năng vận động. Sau đó, các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như X-quang, MRI hoặc chụp CT sẽ được chỉ định để xác định chính xác vị trí trật khớp, loại trừ tổn thương đĩa đệm hoặc chèn ép thần kinh.

Kê đơn thuốc điều trị nội khoa

Dựa trên đánh giá lâm sàng, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDs), thuốc giãn cơ hoặc thuốc giảm đau thần kinh. Những loại thuốc này giúp kiểm soát triệu chứng đau nhức, giảm viêm tại vị trí tổn thương và tạo điều kiện thuận lợi cho các bước điều trị tiếp theo. 

Thực hiện nắn chỉnh khớp dưới kiểm soát chuyên môn

Trong những trường hợp trật khớp thực sự, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện thủ thuật nắn chỉnh để đưa khớp về đúng vị trí giải phẫu. Thao tác này phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình, thần kinh cột sống hoặc cơ xương khớp trong điều kiện vô trùng và được kiểm soát bằng phương pháp hình ảnh nếu cần. Đây là kỹ thuật đòi hỏi kinh nghiệm, sự chính xác cao và không được thực hiện tùy tiện bởi người không có chuyên môn.

Chỉ định vật lý trị liệu tại cơ sở y tế

Sau khi đã ổn định tình trạng trật khớp, bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân tập vật lý trị liệu để thực hiện các chương trình phục hồi chức năng. Các phương pháp bao gồm tập vận động phục hồi dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên vật lý trị liệu, sử dụng điện trị liệu, siêu âm trị liệu, kéo giãn cột sống và điều chỉnh tư thế. 

Phẫu thuật nếu có chỉ định 

Trong các trường hợp nghiêm trọng như trật khớp có kèm chèn ép thần kinh, tổn thương cột sống phức tạp, mất vận động hoặc biến chứng rối loạn cơ vòng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Phương pháp can thiệp bao gồm giải áp thần kinh, cố định đốt sống, chỉnh hình khớp hoặc thay thế mô tổn thương. 

Theo dõi điều trị và tái khám định kỳ

Sau các can thiệp y tế, người bệnh sẽ được theo dõi tiến triển lâm sàng và chẩn đoán hình ảnh theo lịch hẹn. Bác sĩ sẽ đánh giá mức độ hồi phục, điều chỉnh thuốc nếu cần, đồng thời tiếp tục hướng dẫn các biện pháp hỗ trợ phục hồi. Việc tái khám định kỳ là một phần không thể thiếu nhằm đảm bảo quá trình điều trị đạt hiệu quả lâu dài và phòng ngừa tái phát.

Trật khớp lưng không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu không được can thiệp đúng cách. Nếu bạn vẫn đang băn khoăn bị trật khớp lưng phải làm sao, lời khuyên tốt nhất là hãy tìm đến bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị chuyên sâu, giúp phục hồi nhanh chóng và an toàn.