Polyp hậu môn là những khối u nhỏ xuất hiện ở vùng niêm mạc hậu môn, thường được phát hiện tình cờ qua nội soi tiêu hóa. Tuy đa số lành tính, không ít người vẫn lo lắng không biết polyp hậu môn có nguy hiểm không và liệu có thể dẫn đến ung thư hay biến chứng nào khác. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp rõ ràng thắc mắc đó, từ bản chất tổn thương đến các nguy cơ tiềm ẩn và hướng xử trí y khoa phù hợp.
Dấu hiệu nhận biết polyp hậu môn là gì?
Polyp hậu môn có thể gây ra những biểu hiện dễ nhầm lẫn với các bệnh lý tiêu hóa khác như bệnh trĩ hay rối loạn tiêu chảy. Để nhận biết chính xác, người bệnh có thể lưu ý đến một số dấu hiệu thường gặp dưới đây:
- Khối sa ra ngoài hậu môn sau khi đi tiêu: Đây là triệu chứng cảnh báo rõ ràng, đặc biệt khi người bệnh cảm nhận được sự hiện diện của một khối mô mềm lòi ra khỏi hậu môn, có thể tự tụt vào hoặc cần dùng tay đẩy vào sau khi đi cầu.
- Đau bụng từng cơn: Khi polyp phát triển với kích thước lớn hoặc nằm ở vị trí gần đại tràng, chúng có thể gây chèn ép lòng ruột, làm cản trở quá trình di chuyển của phân. Tình trạng này có thể dẫn đến bán tắc ruột, biểu hiện bằng các cơn đau bụng quặn từng đợt, đầy hơi và cảm giác khó chịu kéo dài.
- Đi cầu ra máu: Đây là một trong những triệu chứng điển hình và thường gặp nhất ở người có polyp hậu môn. Theo Healthline, máu chảy ra từ polyp thường có màu đỏ tươi, xuất hiện rõ ràng trên giấy vệ sinh hoặc bề mặt phân, khác biệt với máu nhỏ giọt do trĩ nội hoặc vết nứt hậu môn.
- Rối loạn đại tiện: Polyp ở vùng hậu môn - trực tràng có thể làm thay đổi nhu động ruột, gây ra hiện tượng tiêu chảy, đi ngoài nhiều lần trong ngày hoặc xen kẽ với táo bón, khiến người bệnh khó kiểm soát thói quen đại tiện.
- Suy nhược cơ thể và mệt mỏi: Tình trạng mất máu mạn tính qua đường tiêu hóa kết hợp với đau bụng kéo dài có thể khiến người bệnh rơi vào trạng thái thiếu máu nhẹ đến vừa, biểu hiện bằng triệu chứng chóng mặt, da xanh, nhợt nhạt và giảm sức lao động.
- Các triệu chứng toàn thân khác: Trong một số trường hợp ít gặp, polyp có thể gây ra các biểu hiện như sốt cao khó hạ, buồn nôn hoặc nôn mửa kéo dài, đặc biệt nếu có dấu hiệu viêm nhiễm kèm theo.

Bị polyp hậu môn có nguy hiểm không?
Polyp hậu môn là sự tăng sinh bất thường của niêm mạc trực tràng, tạo thành những khối nhỏ có hình tròn hoặc elip. Tuy đều gọi là polyp, nhưng đặc điểm và mức độ nguy hiểm của chúng lại không giống nhau:
- Polyp tăng sản: Đây là dạng polyp lành tính, hầu như không có khả năng tiến triển thành ác tính, do đó bệnh nhân không cần quá lo lắng.
- Polyp tuyến (u tuyến): Dù chưa phải ung thư, nhưng chúng lại có nguy cơ cao chuyển thành ác tính. Chính vì vậy, người bệnh thường được khuyến nghị cắt bỏ sớm để phòng ngừa biến chứng.
Thực tế, polyp hậu môn có nguy cơ phát triển thành ung thư, đặc biệt là các khối có kích thước lớn hoặc nhiều polyp xuất hiện cùng lúc. Ngoài ra, bệnh còn gây ra nhiều hệ lụy khác đối với sức khỏe:
- Táo bón và sa trực tràng: Khi polyp phát triển quá to hoặc xuất hiện nhiều, việc đi đại tiện trở nên khó khăn, người bệnh phải rặn nhiều, dễ gây chảy máu và làm tăng nguy cơ sa trực tràng.
- Suy giảm sức khỏe: Chảy máu kéo dài trong quá trình đi tiêu có thể dẫn đến thiếu máu, khiến bệnh nhân thường xuyên mệt mỏi, xanh xao, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và công việc.
Không chỉ vậy, polyp hậu môn còn có khả năng tái phát, dù tỷ lệ hiếm. Một số bệnh nhân sau khi phẫu thuật vẫn xuất hiện polyp mới, có thể mọc ngay tại vị trí cũ hoặc ở vùng khác. Nguyên nhân thường là do polyp bị sót lại trong quá trình cắt hoặc sự tăng sinh niêm mạc tiếp diễn. Trường hợp này nếu không theo dõi kỹ có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư.
Do đó, để kiểm soát tình trạng bệnh, người bệnh nên tái khám định kỳ sau khi cắt polyp, đồng thời duy trì chế độ ăn uống hợp lý và lối sống lành mạnh nhằm hạn chế tối đa nguy cơ tái phát.

Điều trị polyp hậu môn như thế nào?
Điều trị polyp hậu môn thường bắt đầu từ việc chẩn đoán chính xác thông qua các phương pháp như nội soi đại tràng, nội soi sigma, nội soi ảo hoặc xét nghiệm phân. Nhờ đó, bác sĩ có thể đánh giá tình trạng polyp và đưa ra phác đồ phù hợp.
Hiện nay có hai hướng điều trị chính:
- Điều trị nội khoa: Mục đích chủ yếu là cải thiện triệu chứng liên quan đến polyp như đau, viêm hay khó chịu. Các thuốc thường được dùng gồm thuốc kháng viêm, giảm đau hoặc thuốc đặc trị hỗ trợ. Tuy nhiên, phương pháp này không thể làm mất hoàn toàn polyp.
- Điều trị ngoại khoa: Trong trường hợp polyp có kích thước lớn, nhiều hoặc tiềm ẩn nguy cơ ác tính, phẫu thuật cắt bỏ là lựa chọn bắt buộc. Đây cũng là cách điều trị phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay.
Sau phẫu thuật, các khối polyp sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để xác định tính chất lành tính hay ác tính. Kết quả giải phẫu bệnh không chỉ giúp bác sĩ tiên lượng mà còn quyết định tần suất nội soi kiểm tra trong những lần tái khám sau.

Phòng ngừa polyp hậu môn bằng cách nào?
Mặc dù hiện nay chưa có biện pháp nào giúp ngăn chặn hoàn toàn sự xuất hiện của polyp hậu môn, nhưng việc duy trì lối sống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh cũng như nhiều vấn đề sức khỏe khác. Khi thắc mắc polyp hậu môn có nguy hiểm không, hãy nhớ rằng nguy cơ của bệnh còn phụ thuộc vào thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống mỗi ngày.
Một số lời khuyên hữu ích gồm:
- Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để bổ sung chất xơ.
- Tránh lạm dụng rượu bia, hạn chế hút thuốc lá.
- Luyện tập thể dục tối thiểu 30 phút/ngày.
- Giảm bớt lượng thịt đỏ, đồ ăn chế biến sẵn.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý (BMI 18,5 - 25), đồng thời có kế hoạch giảm cân khoa học nếu đang thừa cân, béo phì.

Polyp hậu môn là bệnh lý tiêu hóa khá phổ biến, có thể gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt và tiềm ẩn nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện sớm. Chính vì vậy, việc chủ động thăm khám, tầm soát và cắt bỏ khi cần thiết là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe. Nếu bạn đang băn khoăn polyp hậu môn có nguy hiểm không, hãy nhớ rằng mức độ rủi ro phụ thuộc vào tính chất của từng khối polyp cũng như chế độ chăm sóc sau điều trị. Việc duy trì lối sống khoa học và thăm khám định kỳ sẽ giúp bạn an tâm hơn và hạn chế tối đa các biến chứng không mong muốn.