Bệnh nhân đục thủy tinh thể có nên mổ không?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đục thủy tinh thể là nguyên nhân chính gây mù có thể phòng ngừa được, chiếm khoảng 51% ca mù lòa trên toàn cầu. Tại Việt Nam, tỉ lệ người trên 50 tuổi bị đục thủy tinh thể ngày càng cao, tuy nhiên, không ít người vẫn chần chừ không mổ vì sợ biến chứng hoặc chi phí.

Đục thủy tinh thể có nên mổ không?

Câu trả lời là có nếu tình trạng đục thủy tinh thể đã gây suy giảm thị lực và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày. Hiện nay, phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả duy nhất, không có thuốc nhỏ mắt, thuốc uống hay thực phẩm chức năng nào có thể làm trong lại thủy tinh thể bị đục.

Mổ đục thủy tinh thể không chỉ giúp cải thiện thị lực mà còn ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như:

• Tăng nhãn áp thứ phát: Áp lực trong mắt tăng cao, gây đau nhức và giảm thị lực nhanh.
• Viêm nội nhãn: Nhiễm trùng bên trong mắt, nguy cơ mù lòa.
• Mù lòa vĩnh viễn nếu để quá lâu và không điều trị.

Bạn nên cân nhắc phẫu thuật khi có một hoặc nhiều dấu hiệu sau:

• Nhìn mờ kéo dài, không cải thiện dù đã thay kính.
• Thấy chói sáng, quầng sáng quanh nguồn sáng, đặc biệt khi đi ban đêm.
• Màu sắc nhìn kém tươi, khó phân biệt rõ.
• Gặp khó khăn trong sinh hoạt, làm việc, đọc sách, đi lại, lái xe.
• Đục thủy tinh thể kèm bệnh lý mắt khác, như tăng nhãn áp hoặc bệnh võng mạc do tiểu đường.

Bạn cần lưu ý không nên chờ cho mắt bị đục nặng mới mổ. Càng để lâu, nguy cơ biến chứng càng cao và khả năng hồi phục thị lực sau mổ sẽ giảm.

Trường hợp nào có thể trì hoãn mổ?

• Đục nhẹ, thị lực vẫn tốt, chưa ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.
• Người mắc bệnh toàn thân nặng, chưa đủ điều kiện để gây tê hoặc phẫu thuật.
• Khi bác sĩ chuyên khoa mắt đánh giá chưa cần thiết mổ ngay sau khi đã khám kỹ.

Mổ đục thủy tinh thể có nguy hiểm không? 

Hiện nay, mổ Phaco, phương pháp tán nhuyễn thủy tinh thể bằng sóng siêu âm và thay bằng thủy tinh thể nhân tạo là phương pháp hiện đại, an toàn cao. Thời gian mổ nhanh, chỉ khoảng 15 khoảng 30 phút/mắt và thường không cần nằm viện, có thể về ngay trong ngày. Nếu được mổ đúng chỉ định và chăm sóc hậu phẫu tốt, tỷ lệ thành công trên 95%.

Dù hiếm gặp, người bệnh vẫn nên biết các biến chứng có thể xảy ra để theo dõi và xử lý kịp thời:

• Viêm nội nhãn: Nhiễm trùng bên trong mắt, nguy cơ khoảng 0,05 đến 0,1%.
• Tăng nhãn áp: Áp lực trong mắt tăng cao sau mổ.
• Bong võng mạc: Võng mạc bị tách khỏi đáy mắt.
• Đục bao sau: Mờ trở lại do bao sau thủy tinh thể bị xơ, có thể xử lý nhanh bằng laser.

Tái khám đúng lịch và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ sau mổ là cách tốt nhất để bạn giảm thiểu nguy cơ biến chứng và đảm bảo mắt hồi phục tốt.

Có cần đeo kính sau mổ không?

Sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, việc có cần đeo kính hay không phụ thuộc vào loại thủy tinh thể nhân tạo mà bác sĩ cấy ghép:

Thủy tinh thể đơn tiêu cự:

• Giúp nhìn rõ ở một khoảng cách nhất định, thường là xa.
• Người bệnh vẫn cần đeo kính để nhìn ở khoảng cách khác, ví dụ như đọc sách, xem điện thoại hoặc làm việc gần.
• Ưu điểm: Chi phí thấp hơn, thị lực xa tốt.

Thủy tinh thể đa tiêu cự:

• Giúp nhìn rõ ở nhiều khoảng cách gần, trung bình, xa.
• Hạn chế tối đa việc phải đeo kính sau mổ.
• Nhược điểm: Chi phí cao hơn, có thể mất vài tuần để làm quen.

Bác sĩ sẽ dựa trên tình trạng mắt, thói quen sinh hoạt và khả năng tài chính của bạn để tư vấn loại phù hợp.

Lợi ích sau mổ đục thủy tinh thể và những điều cần chuẩn bị

Mổ sớm khi thị lực bắt đầu ảnh hưởng đến sinh hoạt mang lại nhiều lợi ích:

• Thị lực cải thiện nhanh: Phần lớn bệnh nhân thấy rõ hơn chỉ sau vài ngày, và ổn định dần trong vài tuần.
• Màu sắc tươi sáng, trung thực: Không còn cảm giác màu bị ám vàng như trước mổ.
• Tăng cường thị lực giúp nâng cao chất lượng cuộc sống: Dễ dàng hơn khi đọc sách, xem tivi, đi chợ, nấu ăn, làm việc hoặc lái xe.
• Giảm nguy cơ té ngã và tai nạn: Đặc biệt quan trọng với người lớn tuổi, người thường xuyên đi bộ hoặc điều khiển phương tiện.

Những điều cần chuẩn bị trước mổ:

• Khám chuyên khoa mắt để đánh giá mức độ đục, đo thị lực, đo khúc xạ. Siêu âm mắt để kiểm tra tình trạng võng mạc và các cấu trúc khác.
• Làm các xét nghiệm tiền phẫu: Bao gồm xét nghiệm máu, đo huyết áp, điện tim, đánh giá tim mạch để đảm bảo an toàn khi mổ.
• Trao đổi với bác sĩ về loại thủy tinh thể nhân tạo phù hợp: Chọn loại đơn tiêu hay đa tiêu cự tùy nhu cầu nhìn và khả năng tài chính.
• Chuẩn bị tài chính: Mổ bằng BHYT hay dịch vụ. Mổ bằng BHYT hỗ trợ chi phí mổ cơ bản từ 3 đến 5 triệu/mắt, còn dịch vụ cao cấp có thể từ 10 đến 25 triệu/mắt.

Lưu ý quan trọng sau mổ:

• Dùng thuốc nhỏ mắt đúng chỉ định để chống viêm, chống nhiễm trùng.
• Tránh va chạm hoặc dụi mắt để ngăn chấn thương vết mổ.
• Đeo kính bảo vệ khi ra ngoài, đặc biệt trong môi trường bụi hoặc nắng gắt.
• Tái khám đúng lịch: Thường vào ngày 1, ngày 7, và tuần thứ 4 sau mổ để kiểm tra tình trạng mắt và thị lực.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về đục thủy tinh thể có nên mổ không? Đục thủy tinh hể nên được điều trị bằng phẫu thuật khi thị lực đã giảm và không còn cải thiện với kính. Công nghệ mổ hiện nay giúp phục hồi thị lực nhanh, an toàn và hạn chế tối đa biến chứng. Tuy nhiên, kết quả sẽ tốt nhất nếu được khám và can thiệp sớm, trước khi mắt bị tổn thương nặng. Đừng chờ đến khi quá muộn, bạn hãy chăm sóc đôi mắt từ hôm nay và lắng nghe tư vấn của bác sĩ chuyên khoa để lựa chọn thời điểm mổ phù hợp nhất nhé.