Bệnh lao phổi có lây không? Cách phòng tránh

Lao phổi là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể lây lan qua không khí và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc “Bệnh lao phổi có lây không?” và cung cấp những biện pháp phòng tránh để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Bệnh lao phổi có lây không?

Lao phổi là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, chủ yếu ảnh hưởng đến phổi và có khả năng lây lan trong cộng đồng thông qua đường hô hấp. Câu hỏi “bệnh lao phổi có lây không” là mối quan tâm thường gặp và câu trả lời là có. Đây là một trong những bệnh lý có khả năng lây nhiễm cao nếu không được kiểm soát đúng cách.

Vi khuẩn lao được phát tán ra môi trường khi người mắc bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc khạc nhổ, tạo ra các giọt bắn chứa vi khuẩn có thể tồn tại trong không khí. Người khỏe mạnh khi hít phải các hạt khí dung này sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm bệnh, đặc biệt nếu thời gian tiếp xúc kéo dài hoặc trong môi trường kín, không thông thoáng.

Nguy cơ mắc lao phổi sẽ tăng lên ở những đối tượng có hệ miễn dịch suy giảm như người bị suy dinh dưỡng, mắc các bệnh mạn tính (đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), người nhiễm HIV/AIDS, người nghiện rượu, hút thuốc lá nhiều hoặc sử dụng corticosteroid kéo dài. Ngoài ra, trẻ nhỏ và người cao tuổi cũng là nhóm dễ bị lây nhiễm do sức đề kháng yếu.

Tuy nhiên, không phải ai nhiễm vi khuẩn lao cũng phát triển thành bệnh. Nhưng việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và tuân thủ nguyên tắc phòng lây nhiễm trong cộng đồng là rất cần thiết để kiểm soát sự lây lan của bệnh lao phổi, bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Con đường lây nhiễm của bệnh lao phổi

Một trong những câu hỏi thường gặp trong quá trình tư vấn điều trị là: “Bệnh lao phổi có lây không?” và câu trả lời chắc chắn là có. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về các con đường lây truyền của căn bệnh này. Dưới đây là các cơ chế lây nhiễm chính đã được ghi nhận trong thực hành lâm sàng và nghiên cứu dịch tễ:

Lây qua đường hô hấp

Đường hô hấp là con đường lây truyền đặc trưng nhất của bệnh lao phổi. Khi người bệnh ho, hắt hơi, khạc nhổ hoặc nói chuyện, các hạt khí chứa vi khuẩn lao sẽ phát tán vào không khí. Người xung quanh khi hít phải những hạt khí này, đặc biệt trong môi trường kín hoặc kém thông thoáng, có thể bị nhiễm khuẩn.

Lây qua tiếp xúc gián tiếp (đường sinh hoạt)

Vi khuẩn lao chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp và không tồn tại lâu trên các bề mặt. Lây nhiễm gián tiếp qua vật dụng cá nhân hầu như không xảy ra trong điều kiện sinh hoạt thông thường. Tuy nhiên, trong môi trường chăm sóc y tế hoặc khi tiếp xúc gần, cần đảm bảo vệ sinh cá nhân để phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm.

Lây qua đường tiếp xúc qua da (cọ xát)

Lao da là thể bệnh hiếm gặp, có thể xảy ra khi vi khuẩn lao xâm nhập qua da bị tổn thương trong điều kiện đặc biệt như tiếp xúc với dịch tiết chứa vi khuẩn. Tuy nhiên, đây không phải là đường lây truyền chính của bệnh lao phổi.

Lây từ mẹ sang con

Lao bẩm sinh có thể xảy ra khi thai nhi bị nhiễm vi khuẩn lao từ mẹ qua nhau thai hoặc trong quá trình sinh nở nếu mẹ có tổn thương lao đường sinh dục. Tuy nhiên, nguy cơ này không phổ biến và có thể hạn chế nếu người mẹ được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Lây qua quan hệ tình dục

Vi khuẩn lao không lây truyền qua quan hệ tình dục theo nghĩa thông thường như các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Tuy nhiên, tiếp xúc gần qua đường hô hấp trong khi quan hệ, chẳng hạn như hôn sâu, có thể tạo điều kiện lây truyền bệnh.

Cách phòng chống lao phổi

Do đặc tính dễ lây truyền qua đường hô hấp, lao phổi là một trong những bệnh truyền nhiễm cần được kiểm soát chặt chẽ. Dưới đây là một số biện pháp hiệu quả để phòng ngừa bệnh lao phổi:

• Tăng cường sức đề kháng: Thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ, luyện tập thể dục thường xuyên, kiểm soát các bệnh nền như tiểu đường, HIV... để hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả, giúp ngăn ngừa vi khuẩn lao xâm nhập và phát triển.
• Giữ gìn vệ sinh hô hấp: Người bệnh cần đeo khẩu trang đúng cách, che miệng khi ho/hắt hơi bằng khăn giấy hoặc khuỷu tay, khạc đờm vào dụng cụ chuyên dụng, đồng thời xử lý chất thải y tế theo đúng quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn.

• Thông thoáng không gian sống: Môi trường sống cần được thông gió tốt, tận dụng ánh sáng tự nhiên để tiêu diệt vi khuẩn tồn tại trong không khí và trên bề mặt vật dụng.
• Tầm soát và điều trị sớm: Người tiếp xúc gần với bệnh nhân lao cần được tầm soát định kỳ và điều trị dự phòng nếu cần thiết theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Tiêm vắc xin phòng bệnh lao: Tiêm phòng lao là biện pháp chủ động giúp cơ thể trẻ tăng khả năng miễn dịch với vi khuẩn lao ngay từ giai đoạn đầu đời.

Bệnh lao phổi có lây không? Bệnh lao phổi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp và các hình thức tiếp xúc gần. Tuy nhiên, với các biện pháp phòng ngừa như tiêm phòng, giữ gìn môi trường sống thông thoáng, giữ vệ sinh cá nhân và nâng cao sức đề kháng, mọi người hoàn toàn có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh.

Tiêm vắc xin BCG là biện pháp chủ động và hiệu quả để phòng ngừa bệnh lao, đặc biệt ở trẻ sơ sinh. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin chính hãng, an toàn với quy trình tiêm chủng chuyên nghiệp. Đặt lịch ngay qua hotline 1800 6928 để được tư vấn.

Bệnh lao phổi có lây không? Bệnh lao phổi là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có khả năng lây lan nhanh chóng qua đường hô hấp và các hình thức tiếp xúc gần. Tuy nhiên, với các biện pháp phòng ngừa như tiêm phòng, giữ gìn môi trường sống thông thoáng, giữ vệ sinh cá nhân và nâng cao sức đề kháng, mọi người hoàn toàn có thể hạn chế nguy cơ mắc bệnh.