Bệnh cường giáp sống được bao lâu? Tiên lượng và các yếu tố ảnh hưởng

Thực tế cho thấy, việc hiểu đúng về tiên lượng của bệnh cường giáp không chỉ giúp người bệnh giảm lo âu mà còn hỗ trợ theo dõi, điều trị tích cực hơn. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết để bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về tiên lượng của bệnh cường giáp.

Bệnh cường giáp sống được bao lâu?

Bệnh cường giáp là một trong những căn bệnh về tuyến giáp khá phổ biến hiện nay. Căn bệnh này ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người mắc phải. 

Theo nhận định của các chuyên gia ung bướu, nếu được chẩn đoán và điều trị đúng cách, người mắc bệnh cường giáp có thể sống lâu và khỏe mạnh như người bình thường. Tuy nhiên, nếu bỏ qua điều trị hoặc để bệnh diễn tiến nặng, bệnh cường giáp có thể dẫn đến một loạt các biến chứng nguy hiểm như suy tim, loạn nhịp tim, đột quỵ, thậm chí đe dọa tính mạng.

Theo nghiên cứu được công bố trên Thyroid Function and Mortality in Patients Treated for Hyperthyroidism, bệnh nhân điều trị cường giáp bằng liệu pháp iod phóng xạ có nguy cơ tử vong chung (all-cause mortality) tăng khoảng 14% so với dân số chung, chủ yếu do các bệnh lý tim mạch. 

Một nghiên cứu khác của Am J Med và cộng sự cho thấy phụ nữ cao tuổi (≥65 tuổi) từng mắc cường giáp có nguy cơ tử vong cao hơn nhẹ so với những người không mắc bệnh, đặc biệt từ các nguyên nhân liên quan đến tim mạch.

Ở Việt Nam, dù chưa có dữ liệu thống kê chính xác về số năm sống trung bình của bệnh nhân cường giáp, các báo cáo về liệu pháp iod phóng xạ cho thấy phần lớn bệnh nhân sau điều trị đạt trạng thái bình giáp hoặc suy giáp dễ quản lý. Điều này cho thấy tiên lượng tốt nếu bệnh cường giáp được kiểm soát hiệu quả. 

Do đó, tuổi thọ của bệnh nhân cường giáp không có đáp án cố định nhưng với điều trị đúng cách, người bệnh có thể kỳ vọng sống lâu và chất lượng.

Các yếu tố ảnh hưởng tới tuổi thọ người bệnh cường giáp

Như đã trình bày phía trên, thật khó để có thể đưa ra một câu trả lời cụ thể cho tuổi thọ của người bệnh cường giáp, bởi tiên lượng sống của người bệnh cường giáp phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố. Trong đó, không thể không kể đến một số các yếu tố dưới đây:

Thời điểm phát hiện và mức độ bệnh khi bắt đầu điều trị

Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm quyết định lớn đến hiệu quả điều trị. Khi hormone giáp chưa gây tổn hại nghiêm trọng đến tim, xương hoặc hệ thần kinh, điều trị sẽ hiệu quả hơn và cải thiện tiên lượng. Ví dụ, nếu bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn đầu, khi các triệu chứng còn nhẹ như hồi hộp, sụt cân hoặc run tay, việc điều trị có thể ngăn chặn các biến chứng lâu dài.

Ngược lại, nếu bệnh đã tiến triển đến mức gây biến chứng như suy tim, rung nhĩ, loãng xương hoặc tổn thương các cơ quan khác, tiên lượng sẽ xấu hơn. Vì vậy, việc xét nghiệm hormon tuyến giáp (TSH, T3, T4) ngay khi có dấu hiệu bất thường là rất quan trọng.

Phương pháp điều trị và sự tuân thủ theo phác đồ

Lựa chọn và tuân thủ phương pháp điều trị là yếu tố cốt lõi ảnh hưởng đến tiên lượng. Các phương pháp điều trị cường giáp chính bao gồm:

• Điều trị nội khoa: Sử dụng thuốc kháng giáp (như methimazole hoặc propylthiouracil) để kiểm soát hormon tuyến giáp. Nếu dùng đúng liều, theo dõi định kỳ và giảm liều khi bệnh ổn định, người bệnh có thể đạt trạng thái bình giáp.
• Liệu pháp iod phóng xạ: Đây là phương pháp phổ biến tại Việt Nam, với tỷ lệ kiểm soát bệnh tốt. Sau điều trị, nhiều bệnh nhân chuyển sang trạng thái suy giáp nhưng tình trạng này dễ quản lý hơn bằng thuốc thay thế hormone.
• Phẫu thuật: Áp dụng trong các trường hợp tuyến giáp phì đại hoặc có bướu lớn.

Tuân thủ phác đồ điều trị, tái khám định kỳ và xét nghiệm hormone giáp là yếu tố quan trọng để đảm bảo hiệu quả điều trị. Bỏ thuốc hoặc không theo dõi đều đặn có thể khiến bệnh tái phát, làm tăng nguy cơ biến chứng, thậm chí ảnh hưởng đến tiên lượng sống của người bệnh.

Biến chứng có hiện diện và quản lý biến chứng

Các biến chứng của cường giáp có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ nếu không được kiểm soát. Những biến chứng phổ biến bao gồm:

• Vấn đề tim mạch: Rung nhĩ, suy tim hoặc huyết áp cao làm tăng nguy cơ đột quỵ.
• Loãng xương: Làm tăng nguy cơ gãy xương, đặc biệt ở người cao tuổi.
• Cơn bão giáp: Một tình trạng cấp cứu hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao nếu không được xử lý kịp thời.

Quản lý tốt các biến chứng thông qua kiểm tra tim mạch, bổ sung calci và vitamin D hoặc điều trị huyết áp sẽ giúp cải thiện tiên lượng sống của người mắc bệnh cường giáp.

Tuổi, giới tính và các bệnh đi kèm

Một số yếu tố cá nhân và bệnh lý đi kèm ảnh hưởng đến tiên lượng bệnh cường giáp:

• Tuổi: Người cao tuổi khi mắc cường giáp thường có nguy cơ cao hơn do chức năng dự phòng của cơ thể kém, dễ bị biến chứng tim mạch hoặc phổi.
• Giới tính: Phụ nữ có tỷ lệ mắc cường giáp cao hơn nam giới nhưng giới tính không phải yếu tố chính ảnh hưởng đến tuổi thọ nếu bệnh được quản lý tốt.
• Bệnh nền: Các bệnh lý đi kèm như đái tháo đường, bệnh tim, bệnh phổi hoặc bệnh thận làm tăng nguy cơ biến chứng và ảnh hưởng đến tiên lượng.

Cách cải thiện tuổi thọ và chất lượng sống cho người bệnh cường giáp

Để tăng tuổi thọ và chất lượng sống, người bệnh cường giáp cần thực hiện các biện pháp cụ thể sau:

• Điều trị sớm và đủ liều: Bắt đầu điều trị ngay khi có triệu chứng (hồi hộp, sụt cân, mệt mỏi) và thực hiện xét nghiệm hormon tuyến giáp để đánh giá mức độ bệnh. Điều trị sớm giúp hạn chế tổn hại đến các cơ quan.
• Theo dõi tận tâm: Thực hiện xét nghiệm định kỳ TSH, T4, T3; siêu âm tuyến giáp nếu có bướu; kiểm tra tim mạch thường xuyên. Nếu sử dụng iod phóng xạ hoặc phẫu thuật, cần theo dõi hậu phẫu để phát hiện sớm suy giáp hoặc tái phát.
• Phòng ngừa và xử lý biến chứng: Quản lý huyết áp, phòng ngừa rung nhĩ, bổ sung calci và vitamin D để bảo vệ xương và chăm sóc mắt nếu mắc Basedow (bệnh mắt lồi do cường giáp).
• Lối sống lành mạnh: Dinh dưỡng cân bằng, cung cấp đủ i-ốt (tránh thừa hoặc thiếu). Thực phẩm giàu i-ốt như hải sản, rong biển cần được sử dụng hợp lý. Tập thể dục đều đặn để cải thiện sức khỏe tim mạch và xương. Kiểm soát stress, nghỉ ngơi đầy đủ, tránh các chất kích thích như nicotine hoặc caffeine quá mức.
• Tuân thủ điều trị và hỗ trợ tâm lý: Bệnh cường giáp thường đòi hỏi điều trị lâu dài, đôi khi kéo dài nhiều năm. Tâm lý thoải mái và sự hỗ trợ từ gia đình, bác sĩ giúp bệnh nhân tuân thủ tốt hơn từ đó cải thiện tuổi thọ.

Có thể thấy rằng, câu trả lời của bệnh cường giáp sống được bao lâu phụ thuộc vào nhiều yếu tố như thời điểm phát hiện, phương pháp điều trị, quản lý biến chứng và lối sống. Nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách và theo dõi định kỳ, người bệnh hoàn toàn có thể sống lâu, sống khỏe như người bình thường. Ngược lại, nếu chủ quan, bỏ điều trị hoặc không kiểm soát biến chứng, bệnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tim mạch và tuổi thọ. 

Vì vậy, chủ động chăm sóc sức khỏe, tuân thủ phác đồ điều trị và thăm khám đều đặn là chìa khóa để người mắc cường giáp sống khỏe mạnh và bền lâu.