Bà bầu ăn cá đuối được không? Gợi ý cách ăn đúng để đảm bảo an toàn thai kỳ

Mang thai là giai đoạn đòi hỏi sự cẩn trọng trong việc lựa chọn thực phẩm. Một số loại cá biển chứa nhiều dưỡng chất nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây hại do hàm lượng thủy ngân cao. Trong đó, cá đuối là món ăn phổ biến tại Việt Nam, thường được chế biến thành các món hấp, nướng hoặc nấu mắm. Vậy liệu bà bầu ăn cá đuối được không?

Bà bầu ăn cá đuối được không? 

Hải sản là nguồn cung cấp protein chất lượng cao và axit béo omega-3, đặc biệt là DHA - dưỡng chất thiết yếu hỗ trợ sự phát triển não bộ và thị giác của thai nhi. Tuy nhiên, không phải loại cá nào cũng an toàn cho mẹ bầu. Một số loài cá có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao - chất độc thần kinh có khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh đang phát triển của thai nhi.

Hàm lượng thủy ngân trong cá phụ thuộc vào môi trường sống, vị trí trong chuỗi thức ăn, tuổi thọ và loại thức ăn của cá. Những loài cá lớn, ăn thịt và sống lâu như cá kiếm, cá mập, cá ngừ đại dương, cá đuối thường có xu hướng tích tụ nhiều thủy ngân hơn. Theo khuyến nghị của Bộ Y tế bang Victoria (Úc), cá đuối thuộc nhóm cá có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao, do đó phụ nữ mang thai được khuyên hạn chế hoặc không nên ăn cá đuối trong thời kỳ mang thai để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Ngoài ra, cá chẽm có thể chứa mức thủy ngân trung bình đến cao, vì vậy không nên ăn quá một lần mỗi tuần.

Thay vào đó, mẹ bầu nên chọn các loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp nhưng vẫn giàu dinh dưỡng như cá hồi, cá tuyết, cá cơm... Trong suốt thai kỳ, phụ nữ mang thai nên tiêu thụ khoảng 224 - 336 gram hải sản mỗi tuần, chia thành 2 - 3 bữa ăn, để đảm bảo hấp thu đủ dưỡng chất cho sự phát triển của thai nhi mà vẫn an toàn.

Hướng dẫn ăn cá đuối đúng cách để đảm bảo an toàn sức khỏe

Cá đuối tuy là món ăn hấp dẫn với hương vị đặc trưng, nhưng để tránh các rủi ro về sức khỏe, người tiêu dùng cần tuân thủ một số nguyên tắc an toàn khi chế biến và sử dụng loại cá này:

• Lựa chọn cá tươi sạch: Ưu tiên chọn cá đuối còn tươi, có màu sắc tự nhiên, không có mùi lạ hay dấu hiệu phân hủy. Thịt cá bị đổi màu, có mùi tanh nồng hoặc mềm nhũn là dấu hiệu không nên sử dụng.
• Sơ chế cẩn thận: Làm sạch cá kỹ lưỡng để loại bỏ chất nhầy, mùi tanh và hạn chế độc tố còn sót lại. Bạn có thể dùng giấm, rượu trắng hoặc muối để khử mùi hiệu quả.
• Nấu chín hoàn toàn: Chỉ nên ăn cá khi đã được nấu chín kỹ, thịt không còn màu hồng hay còn ẩm ướt. Việc nấu chín giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm thiểu nguy cơ ngộ độc từ các độc tố có thể tồn tại trong cá.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú cần đặc biệt lưu ý: Không nên ăn cá đuối gai biển, loại cá có đặc điểm nhận dạng là hai chiếc gai dài ở phần đuôi, với các cạnh gai có chứa độc tố nguy hiểm.
• Theo dõi dấu hiệu bất thường sau khi ăn: Nếu xuất hiện các triệu chứng như tê môi, buồn nôn, chóng mặt hoặc khó thở sau khi ăn cá đuối, cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
• Ăn với liều lượng hợp lý: Không nên tiêu thụ quá nhiều cá đuối trong một bữa ăn. Tốt nhất nên kết hợp cùng các loại hải sản khác và duy trì chế độ ăn uống đa dạng, cân bằng để bảo đảm dinh dưỡng toàn diện.

Những đối tượng không nên ăn cá đuối

Mặc dù cá đuối là món ăn khoái khẩu của nhiều người, nhưng không phải ai cũng phù hợp để ăn loại cá này. Một số loài cá đuối có thể mang độc tố ở gai đuôi hoặc bị nhiễm khuẩn từ môi trường. Vì vậy, người tiêu dùng cần thận trọng khi chọn mua và chế biến cá đuối, đặc biệt tại những vùng có nguy cơ cao về ô nhiễm sinh vật biển. Dưới đây là những đối tượng không nên ăn cá đuối, bao gồm:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Đây là nhóm dễ bị ảnh hưởng bởi độc tố trong cá đuối, đặc biệt là thai nhi và trẻ nhỏ. Các chất độc có thể xâm nhập vào cơ thể mẹ và truyền sang con, gây nguy cơ rối loạn thần kinh hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển.
• Người mắc bệnh gan, thận: Dù cá đuối không thường chứa các độc tố nguy hiểm, nhưng trong điều kiện vệ sinh không đảm bảo hoặc môi trường ô nhiễm, việc ăn cá đuối có thể tiềm ẩn nguy cơ cho người có chức năng thải độc kém.
• Người có cơ địa dị ứng với hải sản: Cá đuối thuộc nhóm hải sản, do đó những người từng có phản ứng dị ứng với các loại tôm, cua, sò,… cũng nên cẩn trọng hoặc tránh xa loại cá này.
• Trẻ em và người cao tuổi: Trẻ nhỏ và người cao tuổi có hệ miễn dịch và tiêu hóa nhạy cảm hơn, do đó nên ăn các loại cá đã được xử lý, chế biến kỹ và rõ nguồn gốc. 

Với những phân tích trên, chắc bạn đã tìm ra câu trả lời cho mẹ bầu ăn cá đuối được không. Mặc dù cá đuối là món ăn phổ biến và có giá trị ẩm thực cao, nhưng do tiềm ẩn nhiều nguy cơ về độc tố và hàm lượng thủy ngân, mẹ bầu cần thận trọng và tránh tiêu thụ loại cá này trong suốt thai kỳ. Ngoài ra, việc ưu tiên một chế độ ăn uống khoa học, đa dạng và tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng góp phần bảo vệ cho cả mẹ và bé trong suốt hành trình mang thai.

Để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi, bà bầu nên tiêm đầy đủ các loại vắc xin cần thiết như vắc xin uốn ván, vắc xin cúm mùa, viêm gan B,... Tại Trung tâm tiêm chủng Long Châu, mẹ bầu sẽ được tư vấn chi tiết về lịch tiêm phù hợp theo từng giai đoạn thai kỳ, tiêm vắc xin chính hãng với quy trình an toàn, không gian thoải mái và dịch vụ chăm sóc chu đáo. Hãy đến Trung tâm tiêm chủng Long Châu để được thăm khám và đặt lịch tiêm sớm, vì một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả mẹ và bé.