Ai tìm ra vắc xin bạch hầu? Nguồn gốc và tầm quan trọng của vắc xin bạch hầu

Từ một căn bệnh từng gieo rắc nỗi sợ hãi cho hàng triệu người, bạch hầu nay đã có thể phòng ngừa hiệu quả nhờ thành tựu khoa học mang tính đột phá: vắc xin giải độc tố bạch hầu. Cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu rõ về ai tìm ra vắc xin bạch hầu, quá trình phát triển và ý nghĩa của phát minh này đối với y học hiện đại.

Nguồn gốc bệnh bạch hầu

Bệnh bạch hầu là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm được biết đến từ thời cổ đại, do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Theo ghi nhận y văn, bệnh lần đầu tiên được mô tả bởi Hippocrates vào thế kỷ V trước Công nguyên như một bệnh lý gây viêm họng cấp tính kèm giả mạc, dấu hiệu đặc trưng của bạch hầu. Tuy nhiên, phải đến thế kỷ VI sau Công nguyên, những đợt dịch lớn mới được ghi nhận và gây tử vong hàng loạt, đặc biệt ở trẻ nhỏ.

Về vi sinh học, Corynebacterium diphtheriae chính thức được xác định là tác nhân gây bệnh vào năm 1883 khi các nhà khoa học phát hiện ra trực khuẩn này trong các giả mạc đường hô hấp của bệnh nhân. Một năm sau đó, vi khuẩn được nuôi cấy thành công và nghiên cứu chuyên sâu hơn. Điểm đặc biệt của C. diphtheriae là khả năng sản sinh ngoại độc tố (exotoxin), đây là một trong những yếu tố gây bệnh chính, có khả năng lan truyền qua đường máu và bạch huyết, gây tổn thương nặng nề đến cơ tim, thần kinh và các cơ quan khác.

Trước khi có vắc xin, bạch hầu là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới. Sự phát hiện độc tố vi khuẩn vào cuối thế kỷ XIX đã tạo tiền đề cho việc bào chế huyết thanh kháng độc tố và sau đó là vắc xin phòng bệnh vào thập niên 1920. Nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng, tỷ lệ mắc bệnh bạch hầu đã giảm mạnh, tuy nhiên bệnh vẫn còn lưu hành ở nhiều quốc gia đang phát triển, đặc biệt là nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

Ai tìm ra vắc xin bạch hầu?

Bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra, thường khởi phát ở đường hô hấp trên và tạo ra độc tố gây tổn thương nhiều cơ quan, đặc biệt là tim và thần kinh. Nguồn gốc bệnh bạch hầu gắn liền với lịch sử y học hiện đại khi đây từng là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em trước thế kỷ 20.

Vậy ai tìm ra vắc xin bạch hầu? Vắc xin bạch hầu do ai phát minh? Vào cuối thế kỷ 19, nhà vi sinh học người Đức Emil von Behring đã đóng vai trò tiên phong trong cuộc chiến chống lại bạch hầu. Ông phát hiện rằng có thể sử dụng huyết thanh chứa kháng độc tố từ động vật để trung hòa độc tố bạch hầu. Phát minh này đã mở đường cho sự ra đời của liệu pháp huyết thanh, và von Behring trở thành người đầu tiên được trao Giải Nobel Y học vào năm 1901.

Tuy nhiên, cột mốc quan trọng tiếp theo trong lịch sử vắc xin bạch hầu là vào năm 1913, khi von Behring tiếp tục phát triển thành công vắc xin phòng bệnh bằng cách bất hoạt độc tố bạch hầu mà vẫn giữ nguyên khả năng kích thích miễn dịch. Đây là tiền đề cho việc sản xuất vắc xin quy mô lớn sau này.

Vắc xin bạch hầu ra đời năm nào? Các chế phẩm vắc xin bất hoạt (toxoid) bắt đầu được sản xuất hàng loạt và phổ biến từ những năm 1920. Hiện nay, vắc xin bạch hầu thường được sử dụng dưới dạng vắc xin phối hợp như DTP (bạch hầu, ho gà, uốn ván), giúp phòng ngừa hiệu quả bệnh và đã cứu sống hàng triệu người trên toàn thế giới.

Tầm quan trọng của vắc xin bạch hầu trong y học hiện đại

Trả lời cho câu hỏi “Ai tìm ra vắc xin bạch hầu?”, các tài liệu y khoa ghi nhận nhà vi sinh học người Đức Emil von Behring là người đầu tiên phát triển vắc xin phòng ngừa độc tố bạch hầu. Kể từ đó, vắc xin này đã trở thành nền tảng trong các chương trình tiêm chủng mở rộng và là một phần không thể thiếu trong chiến lược y tế dự phòng toàn cầu. Trong thời đại ngày nay, khi dịch bệnh có nguy cơ tái bùng phát ở các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp, vắc xin bạch hầu tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và duy trì miễn dịch bền vững.

• Ngăn ngừa bệnh bạch hầu hiệu quả: Giúp cơ thể sản sinh kháng thể chống lại độc tố của vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae, từ đó phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm cơ tim, liệt thần kinh, suy hô hấp.
• Giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ em: Trước khi vắc xin ra đời, bạch hầu là nguyên nhân tử vong phổ biến ở trẻ nhỏ. Tiêm chủng đã giúp giảm thiểu đáng kể số ca mắc và tử vong do bệnh này.
• Hạn chế lây lan dịch bệnh: Tạo miễn dịch cộng đồng, bảo vệ những người chưa được tiêm hoặc không thể tiêm do lý do y tế, ngăn chặn sự lây truyền trong cộng đồng.
• Được tích hợp trong vắc xin phối hợp: Vắc xin bạch hầu hiện có trong nhiều loại vắc xin kết hợp giúp nâng cao hiệu quả phòng bệnh và thuận tiện trong tiêm chủng.

Tiêm vắc xin bạch hầu là giải pháp hiệu quả giúp phòng ngừa căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có thể gây biến chứng nghiêm trọng như viêm cơ tim, liệt dây thần kinh và thậm chí tử vong. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện là một trong những địa chỉ tiêm chủng uy tín, cung cấp đa dạng các dịch vụ như: Tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, mua đặt giữ vắc xin theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin online... Các loại vắc xin đều có nguồn gốc rõ ràng, nhập khẩu chính hãng, được bảo quản trong hệ thống đạt chuẩn GSP. Khách hàng đến tiêm sẽ được khám sàng lọc, tư vấn kỹ lưỡng và theo dõi sau tiêm trong môi trường an toàn, thân thiện.

Câu hỏi "Ai tìm ra vắc xin bạch hầu?" đã được giải đáp rõ ràng qua hành trình nghiên cứu không ngừng nghỉ của nhà khoa học người Đức Emil von Behring, người đặt nền móng cho liệu pháp miễn dịch hiện đại. Người dân cần chủ động tiêm vắc xin bạch hầu để phòng ngừa bệnh hiệu quả, nhất là trong bối cảnh dịch có nguy cơ tái bùng phát tại một số khu vực. Chủng ngừa đầy đủ không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần xây dựng cộng đồng miễn dịch, giảm thiểu nguy cơ lây lan và biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.