Xét nghiệm thủy đậu: Phương pháp chẩn đoán sớm giúp phòng bệnh hiệu quả

Thủy đậu là bệnh truyền nhiễm phổ biến, do virus Varicella Zoster gây ra. Mặc dù đa số người bệnh có thể tự hồi phục, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở người lớn, phụ nữ mang thai và người suy giảm miễn dịch. Việc xét nghiệm thủy đậu không chỉ giúp xác định nguyên nhân gây bệnh khi có triệu chứng nghi ngờ, mà còn hỗ trợ đánh giá khả năng miễn dịch, đặc biệt trước khi tiêm phòng hoặc mang thai.

Xét nghiệm thủy đậu là gì?

Xét nghiệm thủy đậu là phương pháp xét nghiệm huyết thanh học nhằm phát hiện kháng thể IgM và IgG chống lại virus Varicella Zoster trong máu. Mục đích của xét nghiệm là:

• Xác định người đã từng mắc thủy đậu hay chưa: Nếu có kháng thể IgG, cơ thể đã từng tiếp xúc với virus và có miễn dịch.
• Phát hiện nhiễm trùng cấp tính: Khi kháng thể IgM xuất hiện, chứng tỏ người bệnh đang trong giai đoạn nhiễm cấp, có thể lây lan.
• Đánh giá khả năng miễn dịch trước khi mang thai hoặc tiêm phòng: Giúp quyết định có cần tiêm vắc xin thủy đậu hay không.

Ngoài xét nghiệm huyết thanh, một số trường hợp có thể được chỉ định thêm PCR để phát hiện vật chất di truyền của virus, đặc biệt trong những ca bệnh có triệu chứng không điển hình.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm thủy đậu?

Có nhiều trường hợp bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm thủy đậu, bao gồm:

Người có triệu chứng nghi ngờ thủy đậu

Biểu hiện thường thấy của bệnh thủy đậu là sốt nhẹ, mệt mỏi, phát ban đỏ kèm mụn nước toàn thân. Tuy nhiên, triệu chứng ở người lớn hoặc trẻ sơ sinh có thể không điển hình, dễ nhầm lẫn với các bệnh khác như zona, tay chân miệng… Khi đó, xét nghiệm thủy đậu giúp xác định chính xác nguyên nhân.

Phụ nữ chuẩn bị mang thai

Nhiễm thủy đậu trong thai kỳ, nhất là trong 3 tháng đầu, có thể gây ra hội chứng thủy đậu bẩm sinh ở thai nhi với các dị tật nghiêm trọng. Vì vậy, trước khi mang thai, phụ nữ nên thực hiện xét nghiệm để kiểm tra kháng thể IgG – nếu chưa có miễn dịch, cần tiêm vắc xin thủy đậu và trì hoãn mang thai ít nhất 1 tháng sau tiêm.

Người có hệ miễn dịch yếu

Người ghép tạng, điều trị hóa trị, hoặc mắc các bệnh lý làm suy giảm miễn dịch thường có nguy cơ cao bị thủy đậu nặng. Xét nghiệm giúp đánh giá miễn dịch và đề xuất biện pháp phòng bệnh phù hợp.

Trẻ em chưa từng mắc bệnh

Một số trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi đi học hoặc chuẩn bị đi học, chưa rõ tiền sử mắc bệnh có thể cần làm xét nghiệm để xác định có nên tiêm phòng hay không.

Kết quả xét nghiệm thủy đậu

Kết quả xét nghiệm thủy đậu sẽ thể hiện nồng độ kháng thể IgG và IgM, cụ thể:

• IgM dương tính: Bệnh nhân đang nhiễm virus, có khả năng lây lan, cần cách ly và điều trị.
• IgM âm tính – IgG dương tính: Người đã từng nhiễm bệnh hoặc đã tiêm phòng, có miễn dịch.
• Cả IgM và IgG âm tính: Chưa từng nhiễm bệnh, không có miễn dịch, cần tiêm phòng vắc xin.

Kết quả xét nghiệm sẽ được bác sĩ phân tích kết hợp với biểu hiện lâm sàng để đưa ra chẩn đoán chính xác và hướng xử trí phù hợp.

Xét nghiệm thủy đậu bao nhiêu tiền?

Chi phí xét nghiệm thủy đậu hiện nay dao động trong khoảng 200.000 – 600.000 đồng/lần, tùy vào cơ sở y tế, phương pháp xét nghiệm và số lượng kháng thể cần đo (IgG, IgM hay cả hai). Một số yếu tố ảnh hưởng đến giá:

• Phương pháp xét nghiệm: Xét nghiệm định tính thường rẻ hơn so với định lượng.
• Cơ sở thực hiện: Bệnh viện lớn, phòng khám uy tín hoặc phòng xét nghiệm đạt chuẩn thường có giá cao hơn, đi kèm chất lượng đảm bảo và kết quả nhanh chóng.
• Gói xét nghiệm: Nếu thực hiện xét nghiệm thủy đậu trong gói xét nghiệm tổng quát hay tiền sản, chi phí có thể được tính trọn gói hoặc giảm giá.

Chị em phụ nữ chuẩn bị mang thai, người có yếu tố nguy cơ hoặc trẻ em nên ưu tiên lựa chọn các cơ sở uy tín để đảm bảo độ chính xác và được tư vấn đầy đủ sau khi nhận kết quả.

Biện pháp phòng ngừa thủy đậu

Phòng bệnh vẫn luôn là biện pháp tối ưu nhất. Dưới đây là các cách phòng tránh lây nhiễm thủy đậu hiệu quả:

Tiêm vắc xin thủy đậu

Đây là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả nhất, giúp cơ thể tạo miễn dịch trước khi phơi nhiễm. Vắc xin thủy đậu được khuyến cáo tiêm cho:

• Trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên
• Người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm vắc xin
• Phụ nữ chuẩn bị mang thai (tránh thai ít nhất 1 tháng sau tiêm)

Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp hai loại vắc xin thủy đậu chính hãng, chất lượng cao, được nhập khẩu trực tiếp từ các nhà sản xuất uy tín trên thế giới:

• Varivax (Mỹ): Đây là vắc xin thủy đậu đơn giá do hãng Merck (Hoa Kỳ) sản xuất, có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa virus varicella zoster – tác nhân gây bệnh thủy đậu. Vắc xin Varivax thường được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và cả người lớn chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm vắc xin. Sau khi tiêm, cơ thể sẽ hình thành miễn dịch bền vững giúp ngăn ngừa bệnh hiệu quả, kể cả trong các đợt bùng phát dịch.
• Varilrix (Bỉ): Được sản xuất bởi hãng GlaxoSmithKline (GSK) – một trong những tập đoàn dược phẩm lớn nhất thế giới, vắc xin Varilrix cũng là loại đơn giá phòng thủy đậu, phù hợp với cả trẻ em và người lớn. Vắc xin có khả năng kích thích hệ miễn dịch sinh kháng thể mạnh, hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh hoặc giúp triệu chứng nhẹ hơn nếu lỡ bị nhiễm.

Cách ly người bệnh

Người mắc thủy đậu nên được cách ly từ khi bắt đầu phát ban đến khi tất cả mụn nước khô vảy để hạn chế lây nhiễm cho người khác, đặc biệt là trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Thường xuyên rửa tay, vệ sinh nhà cửa, khử trùng đồ dùng cá nhân giúp hạn chế lây lan virus qua tiếp xúc gián tiếp.

Nâng cao sức đề kháng

Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, vận động nhẹ nhàng là cách tốt để tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Xét nghiệm thủy đậu là công cụ hữu ích giúp xác định tình trạng miễn dịch, phát hiện sớm nguy cơ nhiễm bệnh để kịp thời xử trí. Việc chủ động kiểm tra và tiêm phòng đúng thời điểm không chỉ bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn giúp hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Đừng để bệnh thủy đậu ảnh hưởng đến kế hoạch học tập, làm việc hay mang thai của bạn. Hãy tiêm phòng vắc xin thủy đậu ngay hôm nay tại các trung tâm uy tín như Long Châu để bảo vệ bản thân và gia đình.

Xem thêm:

Virus thủy đậu sống bao lâu trong không khí​ và thủy đậu lây nhiễm như thế nào?

Tiêm phòng thuỷ đậu rồi có bị lây không​?