Virus sởi và tất tần tật những thông tin bạn cần biết

Virus sởi là tác nhân chính gây ra bệnh sởi - một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, chủ yếu lây qua không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Bệnh không chỉ gây ra những triệu chứng khó chịu như sốt, phát ban, ho, mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm của loại virus này để chủ động hơn trong việc phòng ngừa nhé!

Virus sởi là gì? Đặc điểm của virus sởi

Virus sởi (Measles virus) thuộc chi Morbillivirus, họ Paramyxoviridae, có nhiều đặc điểm sinh học tương tự với các virus khác trong chi này như virus dịch tả trâu bò (rinderpest) và virus gây bệnh Staupe ở chó.

Đặc điểm nổi bật của virus sởi là tính đồng nhất, ít biến đổi, điều này giúp cơ thể người sau khi bị nhiễm có thể sản sinh kháng thể có thể bảo vệ lâu dài, giúp duy trì miễn dịch suốt đời. Một số đặc điểm nổi bật của virus sởi:

• Hình dạng: Virus sởi có dạng cầu, đường kính từ 120 - 250 nanomet, là kích thước khá lớn đối với virus ARN.

• Cấu trúc di truyền: Virus này chứa ARN sợi đơn, với vỏ capsid đối xứng xoắn và có lớp bao ngoài (envelope). Trong cấu trúc của virus có thể chứa 6 protein cấu trúc.

• Vỏ bao ngoài và protein: Virus sởi có bao ngoài chứa các protein hemagglutinin, một loại protein quan trọng giúp virus bám vào receptor trên bề mặt tế bào cảm thụ, đồng thời giúp virus xâm nhập vào tế bào để thực hiện quá trình nhân lên. Sau khi virus đã nhân lên, quá trình giải phóng virus khỏi tế bào chủ thực hiện thông qua phương thức "nảy chồi" (budding).

• Khả năng kháng nguyên: Hemagglutinin của virus sởi mang tính kháng nguyên ngưng kết hồng cầu khỉ, giúp virus dễ dàng liên kết với tế bào chủ và gây bệnh.

Virus sởi chủ yếu xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, đặc biệt là qua mũi, họng và mắt. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus bắt đầu nhân lên ở các tế bào biểu mô đường hô hấp và các tế bào lympho ở hạch bạch huyết lân cận.

Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán virus sởi

Chẩn đoán bệnh sởi chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng để xác nhận sự có mặt của virus sởi. Dưới đây là các phương pháp xét nghiệm thường được sử dụng để chẩn đoán bệnh sởi:

Xét nghiệm Measles IgM

Xét nghiệm này phát hiện kháng thể IgM đặc hiệu chống lại virus sởi. Kháng thể IgM xuất hiện trong máu từ 4 - 5 ngày sau khi phát ban và giảm dần từ tuần thứ 7 trở đi, biến mất hoàn toàn vào tuần thứ 8. Kết quả dương tính cho thấy người bệnh đang trong giai đoạn nhiễm virus sởi hoặc mới mắc bệnh.

Xét nghiệm Measles IgG

Kháng thể IgG xuất hiện sau khoảng 4 tuần khi bệnh phát triển và tồn tại lâu dài trong cơ thể, giúp nhận diện người đã từng mắc bệnh sởi. Nếu kết quả IgG dương tính, điều này cho thấy người bệnh đã tiếp xúc với virus sởi và có miễn dịch lâu dài. Nếu xét nghiệm IgG lần đầu không rõ ràng, có thể làm lại xét nghiệm sau khoảng 2 tuần để kiểm tra sự gia tăng hiệu giá kháng thể.

Xét nghiệm Measles PCR

RT-PCR (Real time PCR) là kỹ thuật sinh học dùng để phát hiện ARN của virus sởi trong cơ thể. Phương pháp này có giá trị chẩn đoán cao ngay cả khi đang trong giai đoạn ủ bệnh hoặc chưa xuất hiện kháng thể.

Cách phòng ngừa bệnh sởi hiệu quả

Để giảm nguy cơ lây lan virus sởi, bạn có thể thực hiện một số biện pháp phòng ngừa đơn giản nhưng hiệu quả, bao gồm:

• Rửa tay thường xuyên: Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là sau khi ho, hắt hơi, tiếp xúc với vật dụng chung hoặc trước khi ăn.

• Đeo khẩu trang: Nếu bạn bị cảm lạnh hoặc ho, đeo khẩu trang để giảm sự lây lan của virus.

• Khử trùng môi trường: Vệ sinh sạch sẽ các bề mặt thường xuyên tiếp xúc như tay nắm cửa, bàn phím máy tính, điện thoại và đồ chơi của trẻ.

• Cách ly người mắc bệnh: Cách ly nếu nghi ngờ mình bị nhiễm bệnh, nhằm tránh lây lan cho những người xung quanh.

• Tăng cường miễn dịch: Cung cấp dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là vitamin C và các chất dinh dưỡng hỗ trợ hệ miễn dịch, để cơ thể có sức đề kháng tốt nhất đối với virus.

Ngoài các biện pháp trên, việc tiêm vắc xin phòng sởi cũng là cách hiệu quả nhất để bảo vệ cơ thể khỏi virus sởi. Các loại vắc xin phòng sởi hiện có tại Việt Nam bao gồm:

• Vắc xin sởi đơn MVVac (Việt Nam): Dành cho trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên. Đây là vắc xin đơn, chỉ phòng ngừa bệnh sởi.

• Vắc xin Priorix (Bỉ): Dành cho trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên. Đây là loại vắc xin kết hợp phòng ngừa ba bệnh gồm sởi, quai bị và rubella.

• Vắc xin MMR II (Mỹ): Dành cho trẻ em từ 12 tháng tuổi trở lên. Vắc xin này phòng ngừa ba bệnh gồm sởi, quai bị và rubella.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng sởi và các vắc xin quan trọng khác cho cả trẻ em và người lớn, bao gồm cả những vắc xin mới nhất. Trung tâm cam kết mang đến dịch vụ tiêm chủng an toàn, hiệu quả với đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp và cơ sở vật chất hiện đại. Tất cả vắc xin đều được bảo quản trong kho lạnh đạt chuẩn GSP quốc tế, đảm bảo chất lượng và sự an toàn cho người tiêm. Đặt lịch tiêm chủng ngay hôm nay để nhận tư vấn chi tiết và lịch tiêm phù hợp nhé!

Với những đặc điểm dễ lây lan và nguy hiểm như vậy, việc tiêm vắc xin phòng sởi đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cộng đồng khỏi virus này. Hiểu rõ đặc điểm của virus sởi giúp chúng ta nhận thức được mức độ nghiêm trọng của bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, từ đó ngăn ngừa sự lây lan và bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.