Viêm xoang ở trẻ em và những điều cha mẹ cần biết

Viêm xoang là bệnh lý thường gặp ở cả người lớn và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, do hệ miễn dịch của trẻ em còn non nớt, cấu trúc xoang chưa phát triển hoàn thiện nên trẻ dễ mắc bệnh hơn, đặc biệt là vào mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi. Không ít phụ huynh chủ quan vì nghĩ rằng trẻ chỉ bị cảm cúm thông thường, dẫn đến tình trạng viêm xoang mạn tính, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Hiểu đúng về căn bệnh này là bước quan trọng để cha mẹ kịp thời chăm sóc và phòng ngừa biến chứng.

Dấu hiệu nhận biết viêm xoang ở trẻ em

Nếu sau một đợt viêm đường hô hấp cấp kéo dài hơn một tuần mà trẻ vẫn xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần lưu ý đến nguy cơ viêm xoang:

• Sốt nhẹ kéo dài;
• Nước mũi đặc màu vàng hoặc xanh, có mùi hôi;
• Ho nhiều vào ban đêm, dễ nôn trớ;
• Nghẹt mũi khiến hơi thở ngắn, thở khò khè;
• Ngủ ngáy, ngủ không ngon giấc, hay quấy khóc;
• Mắt có quầng thâm, người mệt mỏi.

Ở trẻ lớn hơn, có thể thấy thêm các dấu hiệu: Đau đầu, cảm giác nặng ở vùng mặt, sưng quanh mắt, đau răng.

Tùy thời gian diễn tiến, viêm xoang ở trẻ được chia thành ba dạng:

• Viêm xoang cấp tính: Thời gian bệnh dưới 4 tuần.
• Viêm xoang bán cấp: Bệnh kéo dài 4 - 8 tuần.
• Viêm xoang mạn tính: Kéo dài ít nhất 8 - 12 tuần dù đã điều trị.

Triệu chứng bệnh viêm xoang mạn tính ở trẻ em kéo dài nhưng không rầm rộ. Trẻ có thể bị sốt nhẹ từng đợt, ho lâu ngày, khàn tiếng, nghẹt mũi, sổ mũi, ù tai, đau tai, hoặc giảm khả năng ngửi mùi.

Nguyên nhân gây viêm xoang ở trẻ nhỏ

Thông thường, viêm xoang xuất hiện nhiều ở người trưởng thành khi lớp niêm mạc xoang bị vi khuẩn, virus hoặc dị ứng tấn công. Tuy vậy, trẻ em cũng có nguy cơ mắc bệnh, nhất là những bé có sức đề kháng yếu, cơ địa dị ứng hoặc thường xuyên bị viêm mũi, viêm đường hô hấp kéo dài. Các tác nhân từ mũi hay họng có thể lan sang xoang và gây viêm. Ở trẻ nhỏ, viêm xoang thường liên quan đến những bệnh lý sau:

• Viêm mũi dị ứng: Trẻ thường xuyên chảy nước mũi trong, thở khò khè, đôi khi kèm tiếng ran phổi.
• Viêm đường hô hấp trên: Biểu hiện bằng sốt nhẹ, nghẹt mũi, chảy dịch mũi, ho nhiều.
• Suy giảm miễn dịch: Thường gặp ở trẻ sinh non, trẻ có bố mẹ nhiễm HIV hoặc mắc các rối loạn miễn dịch.
• Hen phế quản: Các cơn co thắt phế quản làm trẻ khó thở, thở rít từng đợt.
• Dị dạng hoặc bất thường cấu trúc mũi: Như VA quá phát, vẹo vách ngăn mũi,…

Nếu các bệnh lý này không được điều trị dứt điểm, triệu chứng kéo dài sẽ dễ chuyển sang viêm xoang. Ngoài ra, nhiều yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ bệnh, chẳng hạn như: Môi trường sống ô nhiễm, tiếp xúc khói thuốc lá hay hóa chất, trẻ suy dinh dưỡng, thể trạng gầy yếu, hoặc thường xuyên hít phải bụi bẩn.

Biến chứng nghiêm trọng của viêm xoang ở trẻ

Khi viêm xoang ở trẻ nhỏ không được chữa trị sớm hoặc điều trị chưa đúng cách, bệnh có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nguy hiểm như:

• Viêm họng mãn tính, viêm tai giữa có dịch, hình thành polyp trong mũi.
• Viêm phế quản mạn, cơn hen suyễn, đau đầu thường xuyên.
• Tổn thương dây thần kinh thị giác, viêm ổ mắt, viêm mí mắt, viêm túi lệ.
• Viêm xương tủy, tắc nghẽn tĩnh mạch hang.
• Viêm màng não, viêm não, áp xe trong não.

Cách giúp trẻ phòng ngừa viêm xoang

Ở trẻ nhỏ, viêm xoang không phổ biến như ở người lớn nên nhiều phụ huynh thường chủ quan, dễ nhầm các dấu hiệu nghẹt mũi kéo dài chỉ là do cảm lạnh hay dị ứng thông thường. Tuy nhiên, nếu để tình trạng này kéo dài, bệnh có thể chuyển thành mạn tính và gây ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp cũng như những cơ quan lân cận. 

Xử lý dứt điểm cảm lạnh và viêm mũi

Những bệnh như cảm lạnh, viêm mũi nếu không điều trị thì dễ trở thành nguyên nhân dẫn đến viêm xoang. Khi trẻ có triệu chứng, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để bác sĩ tìm ra nguyên nhân chính xác và hướng điều trị thích hợp, tránh để viêm nhiễm lan sang các xoang. Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc hoặc ngưng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định từ bác sĩ.

Hạn chế tiếp xúc với yếu tố dị ứng

Nếu trẻ có cơ địa dị ứng, cần giữ trẻ tránh xa các tác nhân gây kích ứng đường hô hấp như khói thuốc lá, phấn hoa, lông động vật, bụi bẩn,… Việc loại bỏ những yếu tố này sẽ giúp giảm nguy cơ mắc viêm xoang.

Giữ gìn hệ hô hấp khỏe mạnh

Để bảo vệ đường hô hấp của trẻ, cha mẹ có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Tránh để trẻ tiếp xúc gần với người đang mắc bệnh đường hô hấp.
• Tập cho trẻ thói quen vệ sinh cá nhân: Đánh răng, súc miệng, rửa tay trước khi ăn, sau khi ra ngoài hoặc sau khi gặp người ốm.
• Rửa mũi hằng ngày cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
• Giữ nhà cửa thoáng mát, sạch sẽ; Hạn chế dùng điều hòa và không nuôi thú cưng trong nhà.
• Nếu không khí khô, có thể dùng máy tạo ẩm để bảo vệ niêm mạc mũi.
• Nhắc trẻ đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt ở môi trường có nhiều bụi bẩn hoặc ô nhiễm.

Viêm xoang ở trẻ em không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu cha mẹ chủ quan. Việc nhận biết sớm, chăm sóc đúng cách và thăm khám chuyên khoa là chìa khóa bảo vệ sức khỏe hô hấp cho trẻ. Hãy luôn theo dõi kỹ những thay đổi của con để kịp thời xử trí, tránh để bệnh trở thành gánh nặng lâu dài.

Để bảo vệ trẻ trước các bệnh lý hô hấp và truyền nhiễm, tiêm chủng đầy đủ là giải pháp hiệu quả và an toàn. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu mang đến các gói tiêm phòng toàn diện, giúp trẻ tăng cường miễn dịch, hạn chế nguy cơ mắc bệnh, trong đó có những bệnh dễ gây biến chứng hô hấp. Với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, cơ sở vật chất hiện đại và dịch vụ tận tâm, Long Châu cam kết mang lại sự an tâm cho cha mẹ trong hành trình chăm sóc con khỏe mạnh.