Viêm phổi là căn bệnh hô hấp phổ biến, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em do hệ miễn dịch và cơ quan hô hấp của trẻ còn non yếu. Khi trẻ bị viêm phổi, nhiều phụ huynh thường lo lắng và không biết mức độ nghiêm trọng của bệnh ra sao, liệu viêm phổi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của con mình hay không. Hiểu đúng về căn bệnh này sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe cho con, hạn chế biến chứng và góp phần giảm thiểu những rủi ro không mong muốn.
Viêm phổi ở trẻ em có gây nguy hiểm không?
Viêm phổi ở trẻ em có thể gây nguy hiểm, nhất là khi không được phát hiện và điều trị sớm. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì viêm phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, nguyên nhân chính là do:
- Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ còn quá yếu, chưa có đủ khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.
- Phổi trẻ nhỏ còn non nớt, dễ bị tổn thương nặng nề.
- Triệu chứng khó phát hiện sớm, dẫn đến chậm trễ trong chẩn đoán.
- Khả năng tiến triển nhanh và biến chứng nguy hiểm.

Nếu không được xử trí kịp thời, viêm phổi có thể dẫn đến suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong.
Nguyên nhân nào gây viêm phổi ở trẻ em?
Viêm phổi ở trẻ em do nhiều nguyên nhân khác nhau, phổ biến nhất là:
Vi khuẩn
- Streptococcus pneumoniae (phế cầu khuẩn) là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng.
- Haemophilus influenzae loại b (Hib) cũng thường gây bệnh, đặc biệt khi trẻ chưa được tiêm chủng đầy đủ.
- Ngoài ra còn có các vi khuẩn khác như Staphylococcus aureus, klebsiella.
Virus
- Virus hợp bào hô hấp (RSV) là tác nhân phổ biến nhất gây viêm phổi ở trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 2 tuổi.
- Virus cúm, adenovirus, parainfluenza cũng có thể gây viêm phổi.
Các tác nhân khác
- Nấm, ký sinh trùng thường xảy ra ở trẻ suy giảm miễn dịch.
- Tác nhân hóa học, dị ứng, tiếp xúc với khói thuốc hoặc ô nhiễm môi trường cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Nhận biết viêm phổi ở trẻ em qua dấu hiệu nào?
Trẻ bị viêm phổi thường có các dấu hiệu sau:
- Sốt cao kéo dài: Trẻ sốt liên tục, không hạ sốt dù đã dùng thuốc.
- Ho nhiều, có thể khan hoặc có đờm.
- Khó thở: Thở nhanh, thở nặng nhọc, co kéo cơ hô hấp phụ.

- Da tái xanh hoặc tím môi, đầu ngón tay do thiếu oxy.
- Trẻ quấy khóc, mệt mỏi, bỏ bú hoặc ăn kém.
- Tiếng thở bất thường.
- Ở trẻ nhỏ dưới 2 tháng tuổi, dấu hiệu có thể mơ hồ hơn như thở nhanh, bỏ bú, nôn trớ.
Tại sao viêm phổi ở trẻ em lại dễ nguy hiểm?
Hệ miễn dịch non yếu
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa phát triển hoàn chỉnh hệ miễn dịch, khiến khả năng chống lại vi khuẩn, virus kém, làm bệnh dễ diễn tiến nặng hơn so với người lớn.
Hệ hô hấp chưa trưởng thành
Phổi và các cơ hô hấp ở trẻ nhỏ còn non yếu, diện tích trao đổi khí ít, do đó khi phổi bị viêm sẽ nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp.
Dễ biến chứng
Viêm phổi ở trẻ nếu không được điều trị sớm có thể gây ra:
- Suy hô hấp cấp dẫn đến nguy hiểm đến tính mạng.
- Tràn dịch màng phổi, tạo ra dịch mủ làm giảm khả năng thở.
- Áp xe phổi, ổ mủ hình thành trong phổi rất khó điều trị.
- Nhiễm trùng huyết, khi vi khuẩn vào máu, gây sốc và có thể tử vong.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ viêm phổi nặng ở trẻ
- Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân.
- Trẻ mắc các bệnh mãn tính như suy dinh dưỡng, tim bẩm sinh, bệnh phổi mạn tính.

- Trẻ phải sống trong môi trường ô nhiễm, khói thuốc lá.
- Trẻ không được cha mẹ cho đi tiêm phòng đầy đủ.
- Trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc môi trường đông người, thiếu vệ sinh.
Viêm phổi ở trẻ em có thể phòng ngừa không?
Viêm phổi hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu cha mẹ chú ý:
Tiêm chủng đầy đủ: Tiêm vắc xin phòng phế cầu khuẩn, hib, cúm, sởi…, giúp ngăn ngừa nguyên nhân phổ biến gây viêm phổi.
Dinh dưỡng hợp lý: Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu giúp tăng cường miễn dịch tự nhiên. Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ để tăng cường sức đề kháng.
Giữ vệ sinh môi trường và cá nhân: Rửa tay thường xuyên, vệ sinh đồ chơi, nơi ở sạch sẽ, hạn chế cho trẻ tiếp xúc khói thuốc và môi trường ô nhiễm.
Tăng cường sức khỏe tổng thể: Đảm bảo trẻ vận động nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc, khám sức khỏe định kỳ.
Điều trị viêm phổi ở trẻ em
Việc điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng và tử vong.
Khám và chẩn đoán sớm:
Trẻ nghi ngờ viêm phổi cần được đưa đến bác sĩ để khám lâm sàng và làm các xét nghiệm như chụp X-quang phổi, xét nghiệm máu.
Sử dụng thuốc theo chỉ định:
- Thuốc kháng sinh dùng cho viêm phổi do vi khuẩn.
- Thuốc hạ sốt, giảm đau.
- Thuốc hỗ trợ khác tùy tình trạng.

Hỗ trợ hô hấp:
Trong trường hợp trẻ khó thở nặng, cần thở oxy hoặc nhập viện điều trị tích cực.
Chăm sóc tại nhà:
- Cho trẻ nghỉ ngơi, uống đủ nước.
- Theo dõi nhiệt độ, nhịp thở thường xuyên.
- Không được tự ý dùng thuốc hoặc ngừng thuốc giữa chừng.
Khi nào cha mẹ cần đưa trẻ đi bệnh viện ngay?
Cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế khi có những dấu hiệu:
- Khó thở nhanh, thở rên, co kéo cơ hô hấp.
- Môi, đầu ngón tay tím tái.
- Sốt cao kéo dài không hạ.
- Trẻ lừ đừ, không tỉnh táo, co giật.
- Bỏ bú, nôn trớ nhiều.
Viêm phổi ở trẻ em là bệnh nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Cha mẹ cần nắm vững kiến thức về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị để bảo vệ con trẻ tốt nhất. Việc chăm sóc toàn diện, tiêm chủng đầy đủ và đưa trẻ đi khám sớm khi có dấu hiệu bệnh là chìa khóa giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và duy trì sức khỏe cho bé yêu.
Viêm phổi là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả nếu trẻ được tiêm chủng đầy đủ. Để bảo vệ con yêu khỏi các tác nhân gây viêm phổi như phế cầu khuẩn, Hib, virus cúm, sởi…, cha mẹ hãy chủ động đưa trẻ đến tiêm vắc xin tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Trung tâm hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin thiết yếu dành cho trẻ em, giúp tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa bệnh tật và giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.
Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại và không gian thân thiện với trẻ nhỏ, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết mang đến trải nghiệm tiêm chủng an toàn, nhẹ nhàng và hiệu quả.