Nguyên nhân khiến vết thương lâu lành và một số thông tin cần biết

Những đối tượng như người cao tuổi, bệnh nhân tiểu đường hay những người có hệ miễn dịch suy giảm thường có nguy cơ cao gặp phải tình trạng vết thương lâu lành. Nguyên nhân là do quá trình tái tạo mô và lưu thông máu ở nhóm người này thường bị ảnh hưởng, làm giảm khả năng phục hồi tự nhiên của cơ thể. Việc nhận biết sớm và chăm sóc đúng cách cho các vết thương vô cùng quan trọng để ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng hay loét sâu. 

Dấu hiệu nhận biết vết thương lâu lành

Không phải tất cả các vết thương đều biểu hiện rõ ràng là đang “chậm lành” ngay từ những ngày đầu. Nhiều trường hợp ban đầu chỉ là vết xước hoặc loét nhỏ, nhưng theo thời gian, nếu quá trình tái tạo mô không diễn ra bình thường, có thể xuất hiện tình trạng vết thương lâu lành. Dưới đây là những dấu hiệu dễ nhận biết:

• Đau kéo dài không giảm: Vết thương vẫn đau âm ỉ hoặc đau tăng dần sau nhiều ngày, không có dấu hiệu thuyên giảm như vết thương thông thường.
• Sưng đỏ lan rộng: Vùng tổn thương bị sưng nề, đỏ kéo dài, kèm theo viền đỏ lan rộng ra ngoài khu vực ban đầu, dấu hiệu cảnh báo viêm hoặc nhiễm trùng.
• Tiết dịch bất thường: Vết thương chảy dịch vàng đục, xanh hoặc có mủ, đôi khi kèm theo mùi hôi đây là dấu hiệu của nguy cơ nhiễm trùng vết thương.
• Thay đổi màu da quanh vết thương: Da quanh vết thương chuyển tím, đen, xanh có thể là dấu hiệu thiếu máu cục bộ, hoại tử mô.
• Vết thương không thu nhỏ hoặc lan rộng: Kích thước vết thương không giảm sau 10 - 14 ngày hoặc vùng tổn thương lan rộng, sâu hơn và quá trình lành thương bị trì hoãn hoặc dừng lại.

Nguyên nhân gây vết thương lâu lành

Không phải vết thương nào cũng hồi phục theo một chu trình thông thường. Trong nhiều trường hợp, sự chậm lành vết thương có thể bắt nguồn từ các yếu tố tiềm ẩn. Dưới đây là những nhóm nguyên nhân chính thường gặp.

Bệnh lý nền 

Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến và nghiêm trọng nhất, bởi chúng trực tiếp ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, miễn dịch và khả năng tái tạo tế bào trong quá trình lành vết thương.

• Tiểu đường: Là nguyên nhân hàng đầu gây vết thương khó lành. Bệnh tiểu đường làm tổn thương mạch máu nhỏ, từ đó làm giảm khả năng cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đến vùng tổn thương. Đồng thời, lượng đường huyết cao còn làm suy yếu hệ miễn dịch và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khiến vết thương dễ bị viêm nhiễm, hoại tử.
• Suy tĩnh mạch hoặc động mạch: Những rối loạn trong hệ thống mạch máu như suy giãn tĩnh mạch hay xơ vữa động mạch gây ứ đọng hoặc thiếu hụt máu đến nuôi mô. Khi dòng máu không lưu thông tốt, khiến vết thương lâu lành hoặc loét kéo dài.
• Bệnh lý suy giảm miễn dịch: Hệ miễn dịch yếu không thể kiểm soát vi khuẩn, virus hoặc nấm có thể tấn công vào vết thương. Hậu quả là viêm nhiễm kéo dài, hoại tử mô và cản trở quá trình phục hồi.
• Ung thư và điều trị ung thư: Xạ trị và hóa trị tiêu diệt tế bào ung thư nhưng đồng thời cũng làm chậm quá trình phân chia và tái tạo tế bào lành. Các mô xung quanh khối u khi bị xạ trị cũng có thể bị tổn thương vĩnh viễn, làm tăng nguy cơ loét không lành.

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Không chỉ bệnh lý mà những thói quen tưởng chừng vô hại trong đời sống hàng ngày cũng góp phần không nhỏ trong việc làm chậm quá trình lành vết thương.

• Hút thuốc lá: Các hóa chất trong thuốc lá gây co thắt mạch máu, làm giảm lượng oxy được cung cấp cho mô tổn thương. Điều này không chỉ làm chậm quá trình tái tạo mô mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là sau phẫu thuật.
• Dinh dưỡng kém: Sự thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như protein, vitamin C, vitamin A, kẽm, sắt,… ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tổng hợp collagen và sửa chữa mô. Cơ thể thiếu năng lượng thì vết thương sẽ rất khó lành.
• Vệ sinh không đúng cách: Việc không thay băng, không rửa vết thương đúng cách hoặc môi trường ẩm ướt khiến vi khuẩn có cơ hội phát triển mạnh, dẫn đến nhiễm trùng hoặc viêm mạn tính.
• Tự ý sử dụng thuốc bôi, biện pháp dân gian: Một số người có thói quen sử dụng các loại lá dân gian hoặc thuốc mỡ không rõ nguồn gốc bôi lên vết thương. Việc này có thể gây kích ứng, làm tổn thương và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập sâu hơn.

Biến chứng nguy hiểm khi vết thương lâu lành

Vết thương lâu lành còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến hàng loạt biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Việc chậm trễ trong xử lý có thể khiến tình trạng tổn thương diễn tiến phức tạp, lan rộng và ảnh hưởng toàn diện đến sức khỏe người bệnh. Dưới đây là những biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất:

Nhiễm trùng lan rộng

Một trong những rủi ro lớn nhất khi vết thương không lành là sự xâm nhập và phát triển của vi khuẩn.

• Viêm mô tế bào: Da đỏ, sưng, nóng, đau kèm sốt khiến tình trạng viêm lan nhanh nếu không điều trị.
• Viêm xương: Vi khuẩn ăn sâu vào xương qua đường máu hoặc trực tiếp từ vết thương sâu, đây là biến chứng nghiêm trọng, cần điều trị kháng sinh kéo dài.
• Áp xe, nhiễm trùng huyết: Mủ tụ thành ổ áp xe, có thể vỡ vào máu gây nhiễm trùng huyết đe dọa đến tính mạng.
• Cắt cụt chi: Nhiễm trùng lan rộng đặc biệt ở người tiểu đường có thể phải cắt cụt để bảo toàn tính mạng.

Loét mạn tính

Khi vết thương không lành trong thời gian dài, chúng có thể chuyển sang giai đoạn loét mạn tính.

• Vết loét không liền miệng: Các vết này dễ tái viêm, khó đóng miệng, đặc biệt ở vùng chịu áp lực như gót chân, mông, cổ chân.
• Đau nhức kéo dài: Người bệnh có thể phải chịu cảm giác đau âm ỉ, rát buốt, hoặc đau nhói từng cơn kéo dài.
• Tăng nguy cơ nhiễm trùng tái phát: Do vết loét luôn mở và khó lành, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập trở lại, gây ra những đợt nhiễm trùng mới và làm tổn thương ngày càng nghiêm trọng hơn.

Phòng ngừa vết thương lâu lành

Phòng ngừa vết thương lâu lành là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt với những người có nguy cơ cao như bệnh nhân tiểu đường hoặc người lớn tuổi. Kiểm soát tốt các bệnh lý nền, như giữ đường huyết và huyết áp ở mức ổn định, giúp giảm nguy cơ vết thương lâu lành. Một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu protein, vitamin và khoáng chất hỗ trợ quá trình chữa lành. Vận động hợp lý, chẳng hạn như đi bộ nhẹ nhàng, giúp cải thiện tuần hoàn máu. Ngoài ra, chăm sóc vết thương đúng cách, giữ vết thương sạch, dưỡng ẩm và tránh áp lực lâu dài lên một vùng da bị tổn thương là rất quan trọng. Cai thuốc lá cũng góp phần cải thiện lưu thông máu và tăng khả năng lành vết thương.

Tóm lại, vết thương lâu lành là hiện tượng không thể xem thường, vì có thể báo hiệu sự suy giảm miễn dịch hoặc nhiễm trùng kéo dài. Vết thương lâu lành tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Nếu có các dấu hiệu bất thường, nên thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Tiêm vắc xin đúng lịch không chỉ giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà còn góp phần giảm nguy cơ dẫn đến tình trạng vết thương lâu lành do biến chứng từ bệnh lý nền như tiểu đường hay uốn ván. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ được nhiều người tin tưởng lựa chọn. Trung tâm cung cấp đa dạng các loại vắc xin cho trẻ em và người lớn, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng, được bảo quản nghiêm ngặt trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP. Đặc biệt, quy trình tiêm nhanh chóng, không chờ đợi lâu, đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, tận tâm sẽ mang đến trải nghiệm an toàn và thoải mái cho khách hàng. Để được tư vấn và đặt lịch hẹn tiêm vắc xin nhanh chóng, vui lòng liên hệ hotline miễn phí 1800 6928 của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu ngay hôm nay.