Vết muỗi đốt lâu lành​ là do đâu?

Muỗi đốt là hiện tượng thường gặp, nhất là vào mùa mưa hoặc ở những nơi nhiều cây cối. Với đa số người, vết đốt sẽ nhanh chóng hết sau một vài ngày. Tuy nhiên, một số người lại gặp tình trạng vết muỗi đốt kéo dài không khỏi, thậm chí để lại thâm, sẹo hoặc sưng viêm kéo dài. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý. Vậy vết muỗi đốt lâu lành​ là do đâu? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết bên dưới nhé!

Vết muỗi đốt lâu lành​ là do đâu?

Vết muỗi đốt lâu lành​ là do đâu? Thông thường, một vết muỗi đốt sẽ gây ngứa, đỏ và sưng trong vài ngày rồi tự biến mất. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, vết đốt có thể dai dẳng hơn, gây khó chịu kéo dài cả tuần hoặc lâu hơn. Lý do không chỉ đơn giản nằm ở hành động gãi quá mức hay vệ sinh da kém, mà còn liên quan sâu sắc đến cách hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với vết đốt.

Khi muỗi chích vào da, nó không chỉ hút máu mà còn tiêm vào một lượng nhỏ nước bọt chứa các protein lạ. Những protein này đóng vai trò ức chế quá trình đông máu và khiến hệ miễn dịch của con người nhận diện đó là tác nhân lạ xâm nhập. Phản ứng lại, cơ thể giải phóng histamin, một chất trung gian gây viêm, làm xuất hiện các triệu chứng như sưng, đỏ và ngứa. Đây là lý do tại sao vết muỗi đốt thường khiến ta muốn gãi ngay lập tức.

Theo một nghiên cứu mới, phản ứng miễn dịch không dừng lại ở đó. Các nhà khoa học đã dùng chuột được cấy ghép tế bào gốc tạo máu của con người để mô phỏng hệ miễn dịch người. Kết quả cho thấy, một số tế bào miễn dịch vẫn tiếp tục hoạt động suốt 7 ngày sau khi chuột bị muỗi đốt, chứng minh rằng hệ miễn dịch không chỉ phản ứng tức thời mà còn có thể kéo dài phản ứng trong nhiều ngày sau đó.

Điều này lý giải vì sao một số người, đặc biệt là trẻ nhỏ, người có cơ địa dị ứng hoặc làn da nhạy cảm, có thể bị ngứa, sưng lâu hơn bình thường sau vết muỗi đốt. Phản ứng của hệ miễn dịch kéo dài khiến cho quá trình phục hồi chậm lại, da khó trở về trạng thái ban đầu, và nếu cộng thêm việc gãi hoặc cọ xát mạnh, vết đốt có thể bị trầy xước, nhiễm trùng hoặc thậm chí để lại thâm sẹo.

Ngoài ra, nghiên cứu còn phát hiện sự tăng giảm phức tạp của các cytokine (protein truyền tín hiệu giữa các tế bào miễn dịch) trong máu, da và tủy xương, những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến tốc độ lành da và mức độ phản ứng sau khi bị đốt. Mức cytokine tăng đều theo thời gian cho thấy nước bọt muỗi có khả năng kích hoạt miễn dịch kéo dài hơn.

Tóm lại, thời gian lành vết đốt kéo dài có thể là do hệ miễn dịch vẫn đang chống lại với thành phần nước bọt muỗi trong nhiều ngày sau đó. Để giúp vết đốt nhanh lành, nên tránh gãi, giữ vệ sinh da sạch sẽ, có thể chườm lạnh, bôi kem dịu ngứa và quan trọng nhất là theo dõi dấu hiệu bất thường. Nếu vết đốt trở nên đỏ lan rộng, có mủ hoặc gây sốt, hãy đến bác sĩ để được kiểm tra kịp thời.

Những ai có nguy cơ bị muỗi đốt cao hơn?

Muỗi có thể đốt bất kỳ ai, nhưng thực tế cho thấy có những người dường như thu hút muỗi hơn người khác. Nguyên nhân không chỉ do môi trường mà còn liên quan đến các đặc điểm sinh lý và thói quen cá nhân.

Một trong những yếu tố đầu tiên ảnh hưởng đến việc muỗi chọn mục tiêu là quần áo tối màu. Muỗi dùng thị giác để định vị con mồi và các màu sẫm như đen, xanh đậm hoặc đỏ dễ thu hút sự chú ý của chúng hơn so với các màu sáng.

Hương thơm cũng là một cách thu hút muỗi. Việc sử dụng nước hoa, dầu gội, kem dưỡng có mùi thơm ngọt hoặc mạnh, đặc biệt là vào chiều tối khi muỗi hoạt động mạnh có thể khiến bạn trở thành mục tiêu hấp dẫn hơn.

Một yếu tố thú vị khác là nhóm máu. Nghiên cứu cho thấy những người mang nhóm máu O có nguy cơ bị muỗi đốt cao hơn so với các nhóm máu khác. Dù cơ chế chính xác vẫn đang được nghiên cứu, nhưng nhiều giả thuyết cho rằng một số phân tử liên quan đến nhóm máu tiết ra qua da hoặc mồ hôi có thể giúp muỗi xác định “đối tượng tiềm năng”.

Nhiệt độ cơ thể và lượng CO₂ thở ra cũng đóng vai trò quan trọng. Người có nhiệt độ cơ thể cao hơn (chẳng hạn như phụ nữ mang thai, người béo phì hoặc người vừa vận động) hoặc thở mạnh (như sau khi tập thể dục) sẽ thu hút muỗi nhiều hơn. Muỗi có khả năng định vị theo khí CO₂ và mùi axit lactic có trong mồ hôi.

Ngoài ra, nếu thường xuyên đến những nơi có nhiều nước đọng như ao hồ, lùm cây rậm rạp, hoặc sinh sống trong khu vực có khí hậu ẩm thấp, đặc biệt là vùng lưu hành các bệnh như sốt xuất huyết, sốt rét, Zika,... thì nguy cơ bị muỗi đốt và mắc các bệnh truyền nhiễm sẽ cao hơn nhiều.

Cuối cùng, thời gian và thói quen sinh hoạt cũng ảnh hưởng. Muỗi thường hoạt động mạnh vào lúc hoàng hôn và rạng sáng, nên những người hay ở ngoài trời vào các khung giờ này dễ bị đốt hơn.

Muỗi lây lan bệnh qua vết đốt như thế nào?

Khi muỗi đốt người, chúng không chỉ đơn thuần hút máu mà còn đồng thời truyền vào cơ thể nạn nhân một lượng nhỏ nước bọt. Nước bọt này có chứa các enzym giúp muỗi dễ dàng lấy máu, nhưng nếu con muỗi đã nhiễm mầm bệnh từ lần đốt trước đó, đây cũng chính là con đường để virus hoặc ký sinh trùng xâm nhập vào máu người.

Một đặc điểm đáng lo ngại là muỗi thường cắn nhiều người trong thời gian ngắn. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan bệnh sang nhiều người chỉ từ một con muỗi bị nhiễm bệnh. Hiện nay, nhiều bệnh truyền qua muỗi đã trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là ở các nước nhiệt đới. 

Các bệnh phổ biến do muỗi truyền bao gồm sốt xuất huyết, sốt rét, virus Zika, viêm não Nhật Bản và chikungunya. Mỗi căn bệnh đều có đặc điểm riêng nhưng đều có thể gây biến chứng nặng, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Để phòng tránh, một giải pháp chủ động và lâu dài chính là tiêm vắc xin phòng bệnh. Ví dụ, vắc xin sốt xuất huyết Qdenga hiện đã được sử dụng tại Việt Nam để giúp cơ thể tạo kháng thể bảo vệ trước virus Dengue, thủ phạm gây sốt xuất huyết. Vắc xin này có thể làm giảm rõ rệt nguy cơ mắc bệnh cũng như biến chứng nặng khi bị nhiễm.

Liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline 1800 6928 để được tư vấn miễn phí và đặt lịch tiêm phòng nhanh chóng. Phòng bệnh từ sớm không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng.

Bài viết đã trả lời cho câu hỏi: “Vết muỗi đốt lâu lành​ là do đâu?”. Vết muỗi đốt lâu lành có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như cơ địa, phản ứng miễn dịch, thói quen gãi mạnh hoặc chăm sóc da không đúng cách. Đôi khi, những vết tưởng chừng nhỏ lại tiềm ẩn nguy cơ viêm nhiễm nếu không được xử trí kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân sẽ có cách phòng tránh và điều trị phù hợp, từ đó rút ngắn thời gian lành da, hạn chế nguy cơ để lại sẹo hay thâm sau muỗi đốt.