Vết mổ sau sinh bị đỏ: Dấu hiệu bình thường hay cảnh báo biến chứng nguy hiểm?

Sau sinh, cơ thể người mẹ trải qua nhiều thay đổi, đặc biệt là vùng vết mổ cần được chăm sóc cẩn thận để tránh nhiễm trùng. Nếu vết mổ xuất hiện đỏ, sưng, đau hoặc tiết dịch bất thường, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo biến chứng. Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách xử trí đúng là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của mẹ sau sinh.

Vết mổ sau sinh bị đỏ có đáng lo không?

Sau khi sinh mổ, vùng bụng dưới của người mẹ cần thời gian để hồi phục. Việc vùng da quanh vết mổ có biểu hiện ửng đỏ, hơi sưng hoặc cảm giác căng là điều dễ hiểu vì đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể trong quá trình lành vết thương. Tuy nhiên, nếu hiện tượng đỏ lan rộng, kèm theo đau nhức, nóng rát hay tiết dịch bất thường thì cần đặc biệt lưu ý.

Theo chuyên gia y tế, hiện tượng đỏ sinh lý thường là phản ứng viêm nhẹ khi vết thương bắt đầu tái tạo mô mới. Lúc này, các tế bào miễn dịch tập trung đến khu vực tổn thương để làm sạch mô chết và thúc đẩy liền sẹo. Vết mổ có thể đỏ nhẹ, căng và ấm trong vài ngày đầu, sau đó giảm dần. 

Tuy nhiên, đỏ bệnh lý thường do nhiễm trùng hoặc viêm lan tỏa. Dấu hiệu nhận biết bao gồm đỏ đậm màu, sưng to, tiết dịch vàng hoặc trắng đục, kèm cảm giác đau tăng dần. Một số trường hợp có thể kèm sốt, mệt mỏi và vùng da quanh vết mổ có mùi hôi khó chịu.

Thông thường, vết mổ sau sinh cần khoảng 2 đến 3 tuần để liền da và 6 đến 8 tuần để mô bên trong phục hồi hoàn toàn. Trong giai đoạn đầu, vùng da quanh vết mổ có thể đỏ nhẹ nhưng sẽ giảm dần khi mô sẹo hình thành. Nếu tình trạng đỏ không thuyên giảm sau 7 ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn, mẹ nên đến cơ sở y tế kiểm tra.

Một vết mổ lành bình thường thường khô, không rỉ dịch, da quanh vết mổ phẳng và màu hồng nhạt. Người mẹ không còn cảm giác đau nhiều, có thể di chuyển nhẹ nhàng, và không thấy sưng nóng bất thường. Ngược lại, khi vết mổ sưng đỏ, đau tăng dần hoặc có mùi lạ, đó là dấu hiệu cảnh báo cần được đánh giá sớm.

Nguyên nhân khiến vết mổ sau khi sinh bị đỏ

Vết mổ sau sinh có thể bị đỏ do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân hoàn toàn bình thường nhưng cũng có trường hợp tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

Phản ứng viêm tự nhiên

Cơ thể luôn có cơ chế tự chữa lành sau tổn thương. Khi da bị cắt rạch, các tế bào bạch cầu được huy động đến để tiêu diệt vi khuẩn và kích thích tái tạo mô. Quá trình này làm tăng lưu lượng máu đến vùng tổn thương, khiến da ửng đỏ và hơi nóng. Đây là phản ứng bình thường và thường giảm sau vài ngày.

Vệ sinh không đúng cách

Nếu vùng vết mổ không được giữ sạch, mồ hôi hoặc dịch tiết có thể tích tụ, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Ngoài ra, việc mặc quần áo quá chật hoặc chất liệu không thoáng khí cũng khiến vết mổ bị ẩm, gây kích ứng và đỏ rát.

Nhiễm trùng vết mổ

Đây là nguyên nhân đáng lo nhất. Nhiễm trùng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào mô vết mổ, dẫn đến viêm, mưng mủ và đau dữ dội. Người mẹ có thể bị sốt, mệt mỏi, chán ăn và vùng bụng dưới sưng cứng. Trong trường hợp nặng, nhiễm trùng có thể lan rộng và gây biến chứng nguy hiểm như áp xe hoặc nhiễm trùng máu.

Do đó, nếu vết mổ đỏ lan rộng, đau tăng dần, chảy dịch vàng hoặc có mùi hôi, mẹ nên nghi ngờ nhiễm trùng và đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Đồng thời, không nên tự ý bôi thuốc hoặc rửa bằng dung dịch không rõ nguồn gốc vì có thể khiến tình trạng tệ hơn.

Dị ứng chỉ khâu hoặc thuốc bôi

Một số người có cơ địa nhạy cảm, dễ phản ứng với chỉ khâu hoặc các loại thuốc bôi ngoài da. Khi đó, vùng vết mổ có thể bị đỏ, ngứa hoặc nổi mẩn li ti. Hiện tượng này thường nhẹ và sẽ hết khi loại bỏ yếu tố gây kích ứng, nhưng vẫn cần được theo dõi kỹ.

Dấu hiệu cảnh báo biến chứng nguy hiểm cần đi khám ngay

Vết mổ sau sinh nếu không được chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng. Dưới đây là những dấu hiệu nguy hiểm cần được can thiệp y tế sớm:

• Vết mổ đỏ lan rộng, sưng to, nóng và chảy mủ.
• Có mùi hôi, đau dữ dội, sốt trên 38°C.
• Da quanh vết mổ tím tái hoặc xuất huyết.
• Cảm giác đau tăng lên theo thời gian thay vì giảm.

Những biểu hiện này cho thấy vết mổ có thể đã nhiễm khuẩn nặng hoặc đang hình thành ổ áp xe. Nếu không được xử lý kịp thời, vi khuẩn có thể lan vào máu gây nhiễm trùng huyết - một biến chứng đe dọa tính mạng.

Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường trên, mẹ nên đến bệnh viện ngay, đặc biệt nếu tình trạng không cải thiện sau 48 - 72 giờ chăm sóc tại nhà. Việc thăm khám sớm giúp bác sĩ đánh giá chính xác nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Cách chăm sóc vết mổ sau sinh để tránh bị đỏ, nhiễm trùng

Sau sinh, việc chăm sóc vết mổ đúng cách đóng vai trò rất quan trọng giúp hạn chế nguy cơ đỏ, sưng và nhiễm trùng. Mẹ nên lưu ý một số nguyên tắc cơ bản sau:

Giữ vết mổ khô và sạch

Mỗi ngày, mẹ nên vệ sinh vùng vết mổ bằng nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn theo hướng dẫn của bác sĩ. Sau khi rửa, cần lau nhẹ bằng gạc mềm và giữ khô. 

Ngoài ra, sản phụ không nên ngâm mình trong nước, đặc biệt là bồn tắm, vì có thể khiến vi khuẩn xâm nhập.

Thay băng và chọn trang phục phù hợp

Băng vết mổ cần được thay định kỳ, đặc biệt nếu bị ẩm hoặc dính dịch. Mẹ nên chọn quần áo rộng, chất liệu cotton thoáng mát để tránh cọ xát. Không nên mặc đồ chật hoặc quấn bụng quá sớm vì có thể làm tổn thương mô đang lành.

Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ phục hồi

Cơ thể cần nhiều năng lượng và dưỡng chất để hồi phục sau sinh. Mẹ nên ăn đủ protein, vitamin C, kẽm và chất xơ để thúc đẩy tái tạo mô. Uống đủ nước và hạn chế thực phẩm cay nóng, rượu, cà phê cũng giúp quá trình lành thương diễn ra thuận lợi.

Tái khám đúng lịch hẹn

Ngay cả khi vết mổ có vẻ lành tốt, mẹ vẫn nên tái khám theo lịch của bác sĩ để kiểm tra tình trạng liền sẹo và phát hiện sớm các biến chứng. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, không nên chờ đợi mà cần đi khám ngay.

Khi nào vết mổ sau khi sinh bị đỏ cần điều trị y tế?

Không phải mọi trường hợp đỏ quanh vết mổ đều cần dùng thuốc hoặc can thiệp. Tuy nhiên, việc phân biệt rõ khi nào có thể tự theo dõi và khi nào cần điều trị y tế là rất quan trọng:

Trường hợp có thể theo dõi tại nhà

Nếu vết mổ chỉ đỏ nhẹ, không sưng, không rỉ dịch và không đau tăng dần, mẹ có thể tự theo dõi tại nhà. Việc cần làm là giữ vết mổ sạch, khô và tránh cọ xát. Có thể chườm mát nhẹ quanh vùng da lành để giảm cảm giác căng rát.

Trường hợp cần điều trị y tế

Khi vết mổ đỏ đậm, sưng to, đau nhiều hoặc có dịch mủ, mẹ nên đến bệnh viện. Bác sĩ có thể làm sạch vết thương, kiểm tra chỉ khâu và kê thuốc phù hợp. Trong một số trường hợp, cần dẫn lưu ổ mủ hoặc dùng kháng sinh đường uống hoặc tiêm.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sản phụ sau mổ lấy thai cần được theo dõi sát trong ít nhất 6 tuần đầu. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng hoặc bất thường nào tại vết mổ, nên đến cơ sở y tế ngay để được đánh giá.

Vết mổ sau sinh bị đỏ có thể chỉ là phản ứng lành tính trong quá trình hồi phục nhưng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng. Việc quan sát kỹ, chăm sóc đúng cách và đi khám kịp thời là yếu tố then chốt giúp mẹ sau sinh tránh biến chứng nguy hiểm, phục hồi nhanh và an toàn hơn.