Triệu chứng tăng huyết áp phổ biến và cách xử lý kịp thời để bảo vệ sức khỏe

Tăng huyết áp, hay còn gọi là cao huyết áp, là tình trạng áp lực máu trong các mạch máu vượt quá mức bình thường, làm tăng gánh nặng cho tim và hệ tuần hoàn. Đây được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh tim mạch, đột quỵ và tổn thương các cơ quan quan trọng như thận, não, mắt.

Điểm đáng lưu ý là nhiều người bị tăng huyết áp không có triệu chứng rõ ràng trong thời gian dài, khiến bệnh được phát hiện muộn khi đã có biến chứng. Vì vậy, việc nhận diện sớm các triệu chứng tăng huyết áp và hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của chúng rất cần thiết để chủ động thăm khám và điều trị.

Triệu chứng tăng huyết áp phổ biến

Mặc dù tăng huyết áp được biết đến như “kẻ giết người thầm lặng”, nhiều người vẫn có thể gặp phải một số dấu hiệu cảnh báo khi áp lực máu tăng cao hoặc gây tổn thương lên các cơ quan quan trọng. Theo tài liệu từ WHO và CDC, dưới đây là những triệu chứng tăng huyết áp phổ biến cần lưu ý:

Đau đầu dữ dội

Một trong những triệu chứng tăng huyết áp dễ nhận biết nhất là đau đầu, thường xảy ra ở vùng chẩm hoặc trán. Đau đầu do huyết áp cao thường xuất hiện đột ngột và có thể đi kèm cảm giác căng tức hoặc áp lực trong đầu, do áp lực máu tăng cao gây ảnh hưởng tới các mạch máu não.

Hoa mắt, mất thăng bằng

Tăng huyết áp có thể làm giảm lưu lượng máu đến não, dẫn đến cảm giác hoa mắt. Đây là biểu hiện cảnh báo quan trọng khi huyết áp tăng vượt mức bình thường, đặc biệt khi đứng lên hoặc thay đổi tư thế nhanh.

Khó thở và mệt mỏi

Khi tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể, bạn có thể cảm thấy hụt hơi hoặc mệt mỏi dù không vận động mạnh. Triệu chứng này cho thấy tim và hệ tuần hoàn đang chịu áp lực lớn do huyết áp cao.

Tim đập nhanh hoặc hồi hộp

Hiện tượng tim đập nhanh hoặc không đều là dấu hiệu phổ biến khi huyết áp tăng, do tim cố gắng bù đắp áp lực cao trong hệ tuần hoàn. Người bệnh có thể cảm thấy hồi hộp, khó chịu, đặc biệt khi xảy ra cơn tăng huyết áp cấp tính.

Chảy máu cam hoặc mờ mắt tạm thời

Huyết áp cao lâu ngày có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ, gây hiện tượng chảy máu cam hoặc mờ mắt tạm thời. Đây là dấu hiệu cho thấy cần theo dõi sức khỏe mắt và huyết áp chặt chẽ hơn.

Đau ngực hoặc cảm giác nặng ngực

Khi tăng huyết áp ảnh hưởng lên tim và mạch vành, người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc áp lực trong ngực. Đây là cảnh báo về nguy cơ các bệnh lý tim mạch liên quan, cần được thăm khám ngay.

Biến chứng nguy hiểm của tăng huyết áp

Tăng huyết áp không được kiểm soát đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng như tim, não, thận và mắt. Theo báo cáo của WHO, các biến chứng phổ biến gồm:

• Bệnh tim mạch: Tăng huyết áp làm tăng nguy cơ đau tim, suy tim, và phình động mạch chủ, do áp lực liên tục tác động lên thành mạch và cơ tim.
• Đột quỵ: Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến đột quỵ xuất huyết hoặc nhồi máu não, gây tổn thương não bộ nặng nề.
• Suy thận: Áp lực máu cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, dẫn đến giảm chức năng thận, thậm chí suy thận mạn tính.
• Tổn thương mắt: Tăng huyết áp kéo dài có thể gây xuất huyết võng mạc, mờ mắt, và trong một số trường hợp nghiêm trọng gây mất thị lực.

Những biến chứng này đều bắt nguồn từ việc huyết áp cao không được kiểm soát tốt, làm tổn thương cấu trúc mạch máu và các cơ quan đích. Vì thế, nhận biết và xử lý sớm các triệu chứng tăng huyết áp là chìa khóa để hạn chế nguy cơ biến chứng.

Cách xử lý kịp thời với bệnh nhân tăng huyết áp

Khi phát hiện người có triệu chứng tăng huyết áp hoặc cơn tăng huyết áp cấp tính, việc sơ cứu và xử lý kịp thời là rất quan trọng để giảm thiểu tổn thương:

• Đo huyết áp ngay: Dùng máy đo huyết áp chính xác để xác định mức độ. Nếu chỉ số huyết áp tâm thu trên 180 mmHg hoặc tâm trương trên 120 mmHg, cần liên hệ ngay với cơ sở y tế hoặc gọi cấp cứu.
• Giữ người bệnh ở tư thế thoải mái: Người bệnh nên ngồi hoặc nằm nghỉ, tránh vận động mạnh hoặc thay đổi tư thế đột ngột để giảm áp lực lên tim và mạch máu.
• Theo dõi chặt chẽ các triệu chứng: Nếu người bệnh xuất hiện đau ngực dữ dội, khó thở nặng, mất ý thức hoặc co giật, cần chuyển ngay đến bệnh viện.
• Không tự ý dùng thuốc: Việc sử dụng thuốc hạ huyết áp cần được bác sĩ chỉ định và theo dõi chặt chẽ, tránh tự điều trị tại nhà gây hậu quả nghiêm trọng.
• Khám định kỳ và theo dõi liên tục: Người có tiền sử tăng huyết áp hoặc các yếu tố nguy cơ nên đi khám định kỳ để điều chỉnh điều trị phù hợp.

Phòng ngừa tăng huyết áp thường xuyên

Phòng ngừa tăng huyết áp không chỉ giúp tránh nguy cơ mắc bệnh mà còn giảm thiểu biến chứng cho những người đã được chẩn đoán. Một số biện pháp cần được duy trì thường xuyên bao gồm:

• Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế muối, tăng cường rau xanh, hoa quả, các thực phẩm giàu kali giúp duy trì huyết áp ổn định.
• Tập luyện thể dục đều đặn: Các hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn và kiểm soát cân nặng.
• Quản lý stress: Giảm thiểu căng thẳng bằng các phương pháp thư giãn, thiền hoặc tham gia hoạt động xã hội tích cực.
• Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ huyết áp cao và gây tổn thương mạch máu.
• Kiểm tra huyết áp định kỳ: Đặc biệt với người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử gia đình tăng huyết áp cần đo huyết áp thường xuyên để phát hiện sớm.

Triệu chứng tăng huyết áp không phải lúc nào cũng rõ ràng, tuy nhiên việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo giúp người bệnh chủ động thăm khám và kiểm soát tình trạng hiệu quả hơn. Không nên xem nhẹ các biểu hiện như đau đầu, hồi hộp tim mạch vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo những tổn thương nghiêm trọng. Thói quen sinh hoạt khoa học, chế độ dinh dưỡng hợp lý và khám sức khỏe định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh lý này.