Trẻ tiêm phế cầu về quấy khóc có sao không?

Tiêm vắc xin phế cầu là biện pháp quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh nguy hiểm ở trẻ nhỏ như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não do phế cầu khuẩn. Tuy nhiên, không ít phụ huynh lo lắng khi thấy trẻ tiêm phế cầu về quấy khóc, cáu gắt hoặc khó chịu kéo dài. Vậy nguyên nhân do đâu? Cách xử trí tại nhà như thế nào? 

Vì sao trẻ tiêm phế cầu về quấy khóc?

Sau khi tiêm vắc xin phế cầu, phản ứng quấy khóc ở trẻ là hiện tượng thường gặp và phần lớn không nguy hiểm. Đây là một phần trong phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể đối với vắc xin. Nguyên nhân chính thường xuất phát từ các yếu tố sau:

Đau và sưng tại vị trí tiêm

Kim tiêm xuyên qua da, mô cơ có thể gây tổn thương nhỏ, dẫn tới sưng nhẹ, đau tại chỗ tiêm. Cảm giác đau khiến trẻ khó chịu, dễ cáu gắt, nhất là khi bố mẹ thay bỉm, bế chạm vào vùng tiêm.

Phản ứng miễn dịch của cơ thể

Vắc xin kích thích hệ miễn dịch của trẻ tạo kháng thể, đi kèm các phản ứng như sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu (dù trẻ không diễn đạt được), biếng ăn hoặc rối loạn giấc ngủ. Những phản ứng này là dấu hiệu cho thấy cơ thể trẻ đang “học cách” chống lại vi khuẩn, giúp hình thành miễn dịch tự nhiên.

Yếu tố tâm lý

Ở trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi, ký ức sợ hãi, tiếng khóc hoặc sự căng thẳng khi đến phòng tiêm có thể khiến trẻ tiếp tục quấy khóc dù cơn đau đã giảm.

Tính cách từng trẻ

Một số trẻ nhạy cảm hơn, có ngưỡng chịu đau thấp, dễ phản ứng mạnh với cảm giác đau, sốt, lạ lẫm… nên quấy khóc lâu hơn so với những trẻ khác.

Hầu hết những biểu hiện này thường bắt đầu trong vài giờ sau tiêm và có thể kéo dài 24 - 72 giờ, sau đó tự giảm dần mà không cần can thiệp y tế. 

Cách xử lý khi trẻ quấy khóc sau tiêm vắc xin phế cầu

Khi trẻ quấy khóc sau tiêm, điều quan trọng là giữ bình tĩnh, tránh lo lắng thái quá. Cha mẹ có thể áp dụng những cách sau để giúp trẻ giảm cảm giác khó chịu:

• Vỗ về, ôm ấp, cho trẻ cảm giác an toàn: Việc bế bé gần người mẹ, cho bé nghe tiếng nói quen thuộc sẽ làm giảm căng thẳng, trấn an tinh thần, nhất là trẻ dưới 6 tháng tuổi.
• Chườm mát tại vị trí tiêm: Sử dụng khăn sạch, ẩm, mát (không lạnh buốt) chườm nhẹ 5 - 10 phút vài lần/ngày giúp giảm sưng, đau. Tránh xoa bóp mạnh hoặc đắp các loại lá, thuốc dân gian dễ gây nhiễm trùng.
• Giữ nhiệt độ phòng mát mẻ, thoáng khí, cho bé mặc quần áo rộng rãi, chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt để tránh kích ứng vết tiêm.
• Cho trẻ bú mẹ nhiều hơn hoặc uống sữa bình đúng tư thế để bù nước, tránh mất sức do quấy khóc, sốt. Nước sữa mẹ còn cung cấp kháng thể tự nhiên, tăng miễn dịch cho bé.
• Theo dõi nhiệt độ cơ thể: Nếu trẻ sốt ≥ 38,5°C, có thể dùng thuốc hạ sốt như paracetamol với liều phù hợp cân nặng (10 - 15 mg/kg/lần) sau khi được bác sĩ đồng ý. Luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc.
• Giữ bé nghỉ ngơi nhiều hơn, hạn chế cho trẻ vận động mạnh, tránh đi chơi đông người trong 1 - 2 ngày đầu sau tiêm để bé hồi phục.

Tuy nhiên, nếu trẻ quấy khóc không dứt, sốt cao không hạ, co giật, bỏ bú hoặc có dấu hiệu khó thở, cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và xử trí kịp thời.

Những điều cần biết khi tiêm phế cầu cho trẻ để hạn chế phản ứng sau tiêm

Để hạn chế tối đa các phản ứng sau tiêm chủng như quấy khóc, sốt, sưng đau sau tiêm vắc xin phế cầu, cha mẹ cần lưu ý một số điểm quan trọng dưới đây trước - trong - sau khi tiêm:

• Khám sàng lọc trước khi tiêm: Đưa trẻ đến cơ sở y tế uy tín để khám sàng lọc, thông báo rõ tiền sử bệnh, dị ứng hoặc thuốc trẻ đang dùng. Điều này giúp bác sĩ xác định trẻ có đủ điều kiện tiêm an toàn hay cần hoãn tiêm.
• Đưa trẻ đi tiêm khi đang khỏe mạnh: Chỉ nên tiêm khi bé không bị sốt, tiêu chảy, viêm phổi hoặc các bệnh cấp tính. Nếu trẻ đang mắc bệnh hoặc vừa khỏi, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm để đảm bảo an toàn.
• Cho trẻ bú hoặc ăn đủ trước tiêm: Trẻ bị đói khi tiêm dễ quấy khóc nhiều hơn. Việc cho bé ăn no vừa phải, không quá no, giúp trẻ ổn định tâm lý, ít cáu gắt hơn khi tiêm.
• Giữ tâm lý bình tĩnh cho bản thân và trẻ: Cha mẹ nên nhẹ nhàng trò chuyện, vỗ về bé trước và trong khi tiêm để giảm lo lắng. Tránh la mắng, dọa nạt khiến trẻ sợ hãi, căng thẳng làm phản ứng đau rõ rệt hơn.
• Mặc quần áo phù hợp: Chọn cho bé trang phục rộng rãi, dễ cởi để thuận tiện thao tác tiêm, tránh ma sát vào vết tiêm sau tiêm khiến trẻ đau, quấy.
• Ở lại cơ sở tiêm ít nhất 30 phút sau tiêm: Đây là khoảng thời gian quan trọng để nhân viên y tế phát hiện sớm phản ứng bất thường như sốc phản vệ, giúp xử trí kịp thời, đảm bảo an toàn cho trẻ.
• Không tự ý bôi thuốc, đắp lá lên vị trí tiêm: Việc sử dụng mẹo dân gian hoặc thuốc bôi không rõ nguồn gốc có thể gây nhiễm trùng vết tiêm, làm tình trạng sưng đau nặng hơn.
• Chủ động trao đổi với bác sĩ: Trước khi tiêm, hãy hỏi bác sĩ các dấu hiệu bất thường cần theo dõi, thuốc hạ sốt phù hợp cho bé để chuẩn bị sẵn sàng xử trí nếu trẻ có phản ứng sau tiêm.

Thực hiện đúng các lưu ý trên sẽ giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ trẻ quấy khóc kéo dài, phản ứng nặng sau tiêm, đồng thời giúp phụ huynh yên tâm hơn khi đưa con đi tiêm phòng. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang cung cấp các loại vắc xin phế cầu khuẩn cho trẻ, giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não, đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn, đúng chuẩn Bộ Y tế.

Hy vọng qua bài viết này bạn đã giải đáp được băn khoăn: “Trẻ tiêm phế cầu về quấy khóc có sao không?”. Trẻ tiêm phế cầu về quấy khóc thường là phản ứng bình thường, chủ yếu do đau, sưng, sốt nhẹ hoặc căng thẳng sau tiêm, sẽ tự hết trong 1 - 3 ngày mà không để lại di chứng. Tuy nhiên, cha mẹ không được chủ quan, cần quan sát kỹ các dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đi khám kịp thời. Việc tiêm vắc xin phế cầu đầy đủ, đúng lịch là cách phòng ngừa hiệu quả các bệnh nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe lâu dài cho trẻ, giúp con yêu phát triển khỏe mạnh.