Trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ: Nguyên nhân và cách xử lý

Trẻ sơ sinh có làn da rất nhạy cảm và dễ bị kích ứng, do đó tình trạng trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ là hiện tượng phổ biến mà phụ huynh có thể gặp phải. Tuy nhiên, mẩn đỏ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và có thể là dấu hiệu của các tình trạng sức khỏe khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ nguyên nhân gây trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ, cách phân biệt các loại mẩn đỏ và các biện pháp xử lý hiệu quả.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ

Hiện tượng trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những kích ứng nhẹ bên ngoài cho đến các tình trạng bệnh lý cần theo dõi kỹ. Việc nhận diện đúng nguyên nhân là bước quan trọng giúp cha mẹ đưa ra cách xử lý phù hợp. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây mẩn đỏ ở trẻ sơ sinh:

• Mẩn đỏ do nhiệt (rôm sảy): Mẩn đỏ do nhiệt, còn gọi là rôm sảy, là tình trạng xảy ra khi tuyến mồ hôi của trẻ bị tắc nghẽn, gây mẩn đỏ và phát ban. Trẻ sơ sinh có cơ thể chưa hoàn thiện trong việc điều chỉnh nhiệt độ, nên khi trẻ bị nóng, cơ thể sẽ sản xuất nhiều mồ hôi nhưng không thể thoát ra ngoài hiệu quả, dẫn đến tình trạng này. Các vết mẩn đỏ thường xuất hiện ở các khu vực da có ma sát như cổ, nách, khuỷu tay và dưới bẹn. Đặc điểm của mẩn đỏ do nhiệt là các đốm nhỏ, đỏ, không gây đau nhưng có thể khiến trẻ cảm thấy ngứa ngáy.
• Dị ứng da: Dị ứng da ở trẻ sơ sinh có thể xảy ra khi trẻ tiếp xúc với các chất gây dị ứng như sữa, bột giặt, hoặc các sản phẩm chăm sóc da có hóa chất mạnh. Dị ứng có thể gây ra các vết mẩn đỏ, đôi khi đi kèm với các vết mụn nước hoặc sưng tấy. Trẻ có thể cảm thấy ngứa ngáy hoặc khó chịu. Các loại dị ứng phổ biến ở trẻ sơ sinh bao gồm dị ứng sữa mẹ hoặc sữa công thức, hoặc dị ứng với các chất bảo quản hoặc hương liệu trong các sản phẩm vệ sinh da.
• Chàm sữa: Chàm là một bệnh da liễu mãn tính thường gặp ở trẻ sơ sinh. Khi trẻ bị c, các vết mẩn đỏ xuất hiện dưới dạng các mảng da khô, vảy và đôi khi có nứt nẻ. Chàm có thể gây ngứa và làm trẻ cảm thấy khó chịu. Các vết mẩn đỏ do chàm có thể xuất hiện ở má, khuỷu tay, sau đầu gối và vùng cổ. Bệnh này thường có khuynh hướng tái phát, vì vậy phụ huynh cần đặc biệt chú ý trong việc chăm sóc và điều trị.
• Viêm da do vi khuẩn hoặc nấm: Viêm da có thể xuất phát từ các nguyên nhân vi khuẩn hoặc nấm, khiến da của trẻ bị nhiễm trùng. Các vết mẩn đỏ có thể đi kèm với sưng tấy, nóng và đôi khi có mủ. Viêm da do nấm thường xảy ra ở các vùng da ẩm ướt, như khu vực tã của trẻ. Trong khi đó, viêm da do vi khuẩn có thể xuất hiện khi da bị trầy xước hoặc nhiễm bẩn. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng và cần phải điều trị y tế.

Cách nhận biết mẩn đỏ ở trẻ sơ sinh

Việc phân biệt các loại mẩn đỏ giúp cha mẹ không chỉ nhận biết đúng nguyên nhân mà còn chọn cách xử lý phù hợp, tránh tự ý dùng thuốc gây hại cho làn da nhạy cảm của bé. Dưới đây là cách nhận biết từng loại mẩn đỏ thường gặp:

• Mẩn đỏ do nhiệt (rôm sảy): Mẩn đỏ do nhiệt xuất hiện dưới dạng các đốm nhỏ, màu đỏ, thường không gây sưng hoặc viêm. Mẩn đỏ chủ yếu xuất hiện ở những vùng da kín như cổ, khuỷu tay, sau lưng và nách. Các đốm này có thể biến mất nhanh chóng khi môi trường xung quanh trở nên mát mẻ và trẻ được mặc đồ thoáng mát.
• Dị ứng da: Khi trẻ bị dị ứng, da sẽ xuất hiện các vết mẩn đỏ lớn, đôi khi kèm theo các vết sưng tấy hoặc mụn nước. Dị ứng thường xảy ra ngay sau khi trẻ tiếp xúc với nguyên nhân gây dị ứng, như sữa hoặc sản phẩm vệ sinh da. Dị ứng có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy, khó chịu, và trong một số trường hợp, có thể kèm theo triệu chứng khác như tiêu chảy, nôn mửa.
• Chàm (eczema): Chàm có đặc điểm là các mảng da đỏ, khô và bong vảy, thường kèm theo ngứa. Các vết mẩn đỏ do chàm có thể xuất hiện ở má, khuỷu tay, đầu gối hoặc những nơi da dễ bị ma sát. Chàm thường không lan rộng nhanh, nhưng có thể kéo dài và gây khó chịu cho trẻ.
• Viêm da do vi khuẩn hoặc nấm: Viêm da do vi khuẩn hoặc nấm thường xuất hiện dưới dạng các mảng đỏ sưng tấy, có thể có mủ hoặc vết thương. Da có thể bị đau, nóng và gây ngứa. Nếu trẻ có triệu chứng sốt, đau hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng như mủ, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ ngay lập tức.

Xử lý khi trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ như thế nào?

Khi trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ, việc xử lý đúng cách sẽ giúp cải thiện nhanh tình trạng da và phòng ngừa biến chứng. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây mẩn đỏ để lựa chọn biện pháp chăm sóc phù hợp. Dưới đây là một số cách xử lý hiệu quả mà phụ huynh nên tham khảo:

• Giữ cho trẻ mát mẻ: Để giảm tình trạng mẩn đỏ do nhiệt, cha mẹ nên đảm bảo rằng trẻ không bị quá nóng. Mặc cho trẻ những bộ quần áo thoáng mát, làm bằng chất liệu thấm hút tốt như cotton. Nếu có thể, hãy cho trẻ tắm nước mát hoặc giữ phòng ở nhiệt độ vừa phải để trẻ cảm thấy thoải mái.
• Sử dụng sản phẩm dịu nhẹ cho da: Khi trẻ bị dị ứng hoặc chàm, cha mẹ có thể sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dịu nhẹ dành riêng cho trẻ sơ sinh. Những loại kem dưỡng da không chứa hóa chất mạnh sẽ giúp làm dịu da, giảm ngứa và phục hồi lớp bảo vệ tự nhiên của da. Tuy nhiên, nếu tình trạng dị ứng không giảm, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn loại thuốc bôi phù hợp.
• Điều trị viêm da: Nếu mẩn đỏ là do viêm da do vi khuẩn hoặc nấm, trẻ có thể cần dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống nấm theo chỉ định của bác sĩ. Trong trường hợp này, phụ huynh không nên tự ý dùng thuốc mà cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
• Đưa trẻ đến bác sĩ khi cần thiết: Nếu tình trạng mẩn đỏ kéo dài, không giảm sau vài ngày hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng tấy, mủ, sốt), hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. Các bác sĩ sẽ có thể xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, từ việc sử dụng thuốc cho đến những biện pháp chăm sóc đặc biệt.

Cách chăm sóc da hàng ngày giúp phòng ngừa mẩn đỏ ở trẻ sơ sinh

Việc phòng ngừa mẩn đỏ ở trẻ không chỉ dựa vào việc xử lý triệu chứng khi xảy ra, mà còn bắt đầu từ những thói quen chăm sóc da hàng ngày. Cha mẹ nên lựa chọn quần áo mềm mại, tránh chất liệu gây kích ứng, giữ môi trường sống thông thoáng, hạn chế ẩm ướt. 

Bên cạnh đó, nên duy trì việc tắm rửa hàng ngày bằng nước ấm và sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, không mùi hương. Khi vệ sinh da, cần nhẹ nhàng, tránh chà xát mạnh. Ngoài ra, việc dưỡng ẩm thường xuyên bằng kem phù hợp giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, giảm nguy cơ kích ứng và viêm da.

Trẻ sơ sinh nổi mẩn đỏ có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề ngoài da đơn giản như rôm sảy đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như dị ứng, chàm hay viêm da. Nhận biết đúng nguyên nhân là bước quan trọng để áp dụng biện pháp điều trị phù hợp, tránh để lại biến chứng hoặc gây khó chịu kéo dài cho trẻ. Hy vọng bài viết từ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã mang đến cho cha mẹ những kiến thức hữu ích trong việc chăm sóc làn da nhạy cảm của bé yêu, đặc biệt trong giai đoạn sơ sinh.