Trẻ sơ sinh nhận biết mẹ bằng cách nào? Các mốc phát triển của bé

Tình mẫu tử là một mối dây gắn kết đặc biệt, được hình thành không chỉ từ tình yêu thương mà còn từ những tín hiệu sinh học, thần kinh và giác quan. Nhiều cha mẹ lần đầu sinh con thường thắc mắc không biết trẻ sơ sinh nhận biết mẹ bằng cách nào. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin hữu ích giải đáp cho vấn đề này, tham khảo ngay nhé!

Trẻ sơ sinh nhận biết mẹ bằng cách nào?

Thông thường, trẻ sơ sinh thường nhận biết mẹ thông qua các giác quan như thính giác, khứu giác và thị giác. Cụ thể như sau:

Khứu giác

Khứu giác là một trong những giác quan đầu tiên mà trẻ sơ sinh sử dụng để nhận biết mẹ. Ngay từ vài ngày sau khi chào đời, trẻ đã có thể nhận ra mùi sữa mẹ, một mùi hương độc đáo và không thể nhầm lẫn. Nghiên cứu cho thấy trẻ bú mẹ thường có phản ứng tích cực hơn với mùi cơ thể của mẹ so với mùi của người lạ. Mùi mồ hôi và tuyến sữa của mẹ trở thành “dấu hiệu định vị” đầu tiên mà trẻ ghi nhớ, giúp bé cảm thấy an toàn và gần gũi.

Mùi hương của mẹ không chỉ đến từ sữa mà còn từ cơ thể, tạo nên một dấu ấn sinh học đặc trưng. Điều này lý giải tại sao trẻ sơ sinh thường quay đầu về phía mẹ hoặc tỏ ra dễ chịu hơn khi được mẹ bế. Khứu giác nhạy bén này là một món quà tự nhiên, giúp trẻ xây dựng sự gắn bó với mẹ ngay từ những ngày đầu tiên.

Thính giác

Thính giác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ sơ sinh nhận biết mẹ. Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, thai nhi đã có thể nghe được giọng nói của mẹ từ khoảng tuần thai thứ 25 – 28. Những âm thanh này bao gồm cả giọng nói, tiếng hát ru hay thậm chí tiếng tim đập của mẹ, trở thành một phần quen thuộc trong thế giới của trẻ.

Sau khi sinh, giọng nói của mẹ tiếp tục là nguồn an ủi lớn nhất cho trẻ. Âm sắc, ngữ điệu và nhịp điệu đặc trưng trong giọng nói của mẹ giúp trẻ cảm thấy an toàn, dễ chịu và dễ dàng chìm vào giấc ngủ. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ sơ sinh có thể phân biệt giọng mẹ với giọng của người khác ngay từ tuần đầu tiên. Chính vì vậy, việc mẹ thường xuyên trò chuyện, hát ru hoặc đọc sách cho trẻ không chỉ giúp bé nhận biết mẹ mà còn kích thích phát triển ngôn ngữ và cảm xúc.

Thị giác

Dù thị giác của trẻ sơ sinh còn hạn chế, trẻ vẫn có khả năng nhận biết khuôn mặt mẹ một cách đáng kinh ngạc. Trong vài tuần đầu đời, trẻ chỉ có thể nhìn rõ ở khoảng cách 20 – 30cm. Đây là một sự sắp đặt tuyệt vời của tự nhiên, giúp trẻ dễ dàng tập trung vào khuôn mặt mẹ trong những khoảnh khắc gần gũi nhất.

Trẻ sơ sinh có xu hướng nhìn chăm chú vào khuôn mặt mẹ lâu hơn so với những khuôn mặt khác. Màu sắc tương phản giữa tóc và da mặt, cùng với các đường nét trên khuôn mặt mẹ, giúp trẻ ghi nhớ hình ảnh này một cách nhanh chóng. Đến khoảng 2 – 3 tuần tuổi, trẻ bắt đầu nhận diện khuôn mặt mẹ rõ rệt hơn, đặc biệt khi mẹ thường xuyên xuất hiện trong tầm nhìn của bé.

Khi nào trẻ bắt đầu nhận ra mẹ? Các mốc phát triển theo tháng tuổi

Sự nhận biết mẹ của trẻ sơ sinh diễn ra theo từng giai đoạn phát triển, với mỗi mốc thời gian mang lại những dấu hiệu rõ ràng hơn:

• Trong tuần đầu tiên: Trẻ đã có thể phân biệt mùi cơ thể và mùi sữa của mẹ. Đây là giai đoạn khứu giác đóng vai trò chủ đạo trong việc nhận biết.
• Từ 2 – 3 tuần tuổi: Trẻ bắt đầu có phản ứng rõ rệt hơn với giọng nói và khuôn mặt mẹ. Bé có thể quay đầu về phía mẹ khi nghe giọng nói quen thuộc hoặc nhìn chăm chú khi mẹ ở gần.
• Đến 2 – 3 tháng tuổi: Trẻ bắt đầu mỉm cười phản xạ khi nhìn thấy mẹ, một dấu hiệu cho thấy bé đã nhận ra mẹ và cảm thấy vui vẻ khi mẹ xuất hiện.
• Sau 6 tháng tuổi: Trẻ thường biểu hiện sự bám mẹ rõ rệt, thậm chí có thể lo lắng hoặc khóc khi mẹ vắng mặt. Đây là giai đoạn trẻ phát triển cảm giác gắn bó mạnh mẽ hơn.

Những mốc phát triển này cho thấy trẻ sơ sinh không chỉ nhận biết mẹ mà còn dần xây dựng một mối quan hệ cảm xúc đặc biệt, dựa trên sự quen thuộc và an toàn mà mẹ mang lại.

Làm sao để tăng cường sự nhận biết và gắn kết giữa mẹ và bé?

Để giúp trẻ nhận biết mẹ tốt hơn và củng cố mối liên kết mẫu tử, cha mẹ có thể áp dụng một số phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả sau:

Dành thời gian da kề da ngay sau sinh

Phương pháp “da kề da” (skin-to-skin) là một cách tuyệt vời để tăng cường sự nhận biết của trẻ với mẹ. Khi trẻ được đặt trực tiếp lên ngực mẹ ngay sau sinh, bé có thể cảm nhận được mùi cơ thể, nhịp tim và hơi ấm của mẹ. Điều này không chỉ giúp ổn định nhịp tim và nhiệt độ cơ thể của trẻ mà còn tăng cường khả năng nhận diện mùi hương của mẹ, tạo nền tảng cho sự gắn bó giữa hai mẹ con.

Giao tiếp bằng mắt và giọng nói

Việc nhìn vào mắt trẻ khi nói chuyện, hát ru hoặc cho bú giúp củng cố khả năng nhận diện khuôn mặt mẹ. Giao tiếp bằng mắt là một cách mạnh mẽ để xây dựng sự kết nối cảm xúc, giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và an toàn. Đồng thời, việc trò chuyện thường xuyên với trẻ bằng giọng nói nhẹ nhàng cũng giúp bé ghi nhớ âm thanh của mẹ tốt hơn.

Cho con bú trực tiếp

Việc cho trẻ bú mẹ trực tiếp không chỉ mang lại dinh dưỡng mà còn là cơ hội để trẻ ghi nhớ mùi sữa và tiếp xúc gần gũi với mẹ. Những khoảnh khắc này giúp trẻ liên kết mùi hương, giọng nói và khuôn mặt mẹ thành một “bức tranh” nhận diện hoàn chỉnh.

Phản hồi theo cảm xúc của bé

Việc đáp ứng nhanh chóng khi trẻ khóc hoặc thể hiện nhu cầu giúp trẻ cảm thấy an toàn và được quan tâm. Điều này không chỉ củng cố sự nhận biết mà còn xây dựng lòng tin của trẻ đối với mẹ, tạo nền tảng cho sự phát triển cảm xúc lành mạnh.

Ngay từ những ngày đầu tiên, trẻ sơ sinh đã có khả năng nhận biết mẹ thông qua các giác quan như khứu giác, thính giác và thị giác. Việc hiểu rõ trẻ sơ sinh nhận biết mẹ bằng cách nào không chỉ giúp phụ huynh yên tâm hơn trong quá trình chăm sóc trẻ mà còn góp phần xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển cảm xúc và trí tuệ của bé sau này.

Việc chăm sóc trẻ sơ sinh không chỉ dừng lại ở dinh dưỡng và tình cảm, mà còn cần sự bảo vệ toàn diện về sức khỏe. Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là yếu tố quan trọng giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm. Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, bố mẹ sẽ được tư vấn lộ trình tiêm vắc xin khoa học, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Đặc biệt, không gian thân thiện và đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm sẽ giúp mỗi buổi tiêm là một trải nghiệm nhẹ nhàng, giúp tăng cường sự gắn kết giữa mẹ và bé ngay từ những tháng đầu đời.