Trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì​? Những thông tin cần biết

Tiêu chảy ở trẻ 1 tuổi là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, thường do nhiễm trùng, thay đổi chế độ ăn hoặc dị ứng. Đây là vấn đề cần được chú ý vì nếu không xử lý kịp thời, trẻ có thể bị mất nước và ảnh hưởng đến sức khỏe. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ vượt qua tình trạng này. Vậy trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì?

Hiểu biết về tiêu chảy ở trẻ 1 tuổi

Tiêu chảy ở trẻ 1 tuổi là tình trạng trẻ đi ngoài phân lỏng hoặc tóe nước từ 3 lần trở lên trong 24 giờ. Đây là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến ở trẻ nhỏ do hệ tiêu hóa còn non yếu. Các triệu chứng thường gặp bao gồm phân lỏng, có thể lẫn nhầy hoặc máu, trẻ mệt mỏi, chán ăn, và đôi khi kèm sốt hoặc nôn. 

Nguyên nhân gây tiêu chảy rất đa dạng, bao gồm nhiễm virus như Rotavirus, vi khuẩn như E. coli, hoặc ký sinh trùng. Ngoài ra, các yếu tố khác như thay đổi chế độ ăn, dị ứng thực phẩm (ví dụ: Không dung nạp lactose), hoặc tác dụng phụ của kháng sinh cũng có thể là nguyên nhân.

Ở độ tuổi này, trẻ bắt đầu ăn dặm, khiến hệ tiêu hóa dễ bị kích ứng nếu thực phẩm không phù hợp hoặc không được chế biến sạch sẽ. Việc nhận biết nguyên nhân giúp phụ huynh có cách xử lý phù hợp, tránh để tình trạng kéo dài.

Nếu không được can thiệp kịp thời, tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước – một biến chứng nguy hiểm ở trẻ nhỏ. Trẻ 1 tuổi có nguy cơ mất nước cao do cơ thể chưa điều tiết tốt, biểu hiện qua dấu hiệu như khô môi, khát nước, tiểu ít, hoặc lờ đờ. Mất nước nặng có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời. 

Bên cạnh đó, tiêu chảy kéo dài còn làm trẻ mất chất dinh dưỡng, sụt cân, và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện. Vì vậy, ngoài việc theo dõi triệu chứng, cha mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống và bù nước cho trẻ. Nếu nghi ngờ trẻ bị tiêu chảy do nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc có dấu hiệu bất thường, nên đưa trẻ đến bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Vậy trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì?

Trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì?

Khi trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy, chế độ ăn uống cần được điều chỉnh để hỗ trợ phục hồi và ngăn ngừa mất nước. Trước tiên, việc bù nước và điện giải là ưu tiên hàng đầu. Dung dịch oresol (ORS) được khuyến cáo sử dụng, pha đúng liều lượng theo hướng dẫn và cho trẻ uống từng ngụm nhỏ suốt ngày. Nếu trẻ còn bú mẹ, hãy tiếp tục cho bú vì sữa mẹ cung cấp chất dinh dưỡng và kháng thể giúp trẻ chống nhiễm trùng. 

Đối với trẻ ăn dặm, nên chọn thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo loãng nấu từ gạo trắng, khoai tây nghiền, hoặc cà rốt luộc chín mềm. Chuối chín và táo nghiền cũng là lựa chọn tốt vì chứa pectin và kali, giúp làm đặc phân và bù điện giải. Các món ăn cần được nấu nhừ, ít gia vị để không gây kích ứng đường ruột đang nhạy cảm của trẻ.

Ngược lại, cần tránh một số thực phẩm có thể làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng hơn. Không cho trẻ ăn rau sống, trái cây tươi nhiều chất xơ như cam, lê, vì chúng có thể kích thích nhu động ruột. Thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ hoặc đồ ăn chế biến sẵn cũng không phù hợp vì khó tiêu hóa. 

Trong một số trường hợp, trẻ bị tiêu chảy do không dung nạp lactose thứ phát có thể cần tạm ngưng sữa bò hoặc chuyển sang công thức không chứa lactose, theo chỉ định của bác sĩ. Nếu cần thay thế, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về sữa không lactose hoặc công thức đặc biệt. Quan trọng là không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy cho trẻ mà không có chỉ định y khoa, vì điều này có thể gây hại. Thay vào đó, hãy tập trung vào chế độ ăn nhẹ nhàng và bù nước đầy đủ để trẻ dần hồi phục. Ngoài câu hỏi: “Trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì?”, dinh dưỡng để hỗ trợ trẻ bị tiêu chảy cũng là một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc bé.

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc giúp trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy duy trì sức khỏe và tránh suy dinh dưỡng. Khi bị tiêu chảy, trẻ thường chán ăn, khả năng hấp thu giảm, trong khi cơ thể cần nhiều năng lượng hơn để chống lại bệnh. Vì vậy, cha mẹ cần đảm bảo trẻ vẫn nhận đủ chất dinh dưỡng dù khẩu phần có thể ít hơn bình thường. 

Các thực phẩm giàu năng lượng như cháo đặc nấu với thịt gà xay nhuyễn, khoai lang nghiền, hoặc súp rau củ là lựa chọn lý tưởng. Protein từ thịt nạc (gà, lợn) nấu chín mềm cũng giúp tái tạo mô và tăng sức đề kháng. Chuối chín, táo hấp không chỉ dễ tiêu mà còn bổ sung kali, hỗ trợ cân bằng điện giải bị mất do tiêu chảy. Các bữa ăn nên chia nhỏ, cho trẻ ăn từng ít một để tránh gây áp lực cho hệ tiêu hóa.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề xuất bổ sung dưỡng chất để tăng tốc độ hồi phục. Kẽm là một ví dụ, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị dùng trong 10-14 ngày cho trẻ bị tiêu chảy, vì giúp giảm thời gian và mức độ bệnh. 

Probiotics (men vi sinh) cũng có thể hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, nhưng cần dùng đúng loại và liều lượng theo chỉ định y khoa. Nếu trẻ không bú mẹ và không dung nạp sữa công thức thông thường, bác sĩ có thể khuyên dùng sữa đặc biệt dành cho trẻ tiêu chảy. Tuy nhiên, cha mẹ không nên tự ý bổ sung bất kỳ chất gì mà không hỏi ý kiến chuyên gia, vì điều này có thể gây phản tác dụng. Duy trì chế độ ăn khoa học và theo dõi sát sao tình trạng trẻ là cách tốt nhất để đảm bảo phục hồi.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi: “Trẻ 1 tuổi bị tiêu chảy nên ăn gì?” và những thông tin liên quan. Hy vọng bài viết đã đem đến cho bạn đọc nhiều kiến thức bổ ích. Để tìm hiểu thêm kiến thức hữu ích về sức khỏe, mời bạn tham khảo bài viết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.