Thiếu oxy não nên làm gì? Thiếu oxy lên não có nguy hiểm không?

Thiếu oxy não là tình trạng nguy hiểm, có thể xảy ra đột ngột và để lại nhiều di chứng nếu không được xử trí kịp thời. Nhận biết dấu hiệu, biết cách sơ cứu đúng lúc và chủ động phòng ngừa giúp bảo vệ chức năng não bộ. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất bệnh lý, cách xử lý đúng thời điểm và những biện pháp cần duy trì hằng ngày để giảm nguy cơ thiếu oxy lên não.

Thiếu oxy não nên làm gì?

Khi xuất hiện dấu hiệu thiếu oxy não như chóng mặt, đau đầu, thở gấp, tim đập nhanh, choáng váng… bạn cần xử lý ngay lập tức để tránh biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những việc nên làm:

• Ngừng ngay mọi hoạt động và nghỉ ở tư thế an toàn: Khi cảm thấy choáng váng, đau đầu dữ dội hoặc thở không đều, bạn cần dừng ngay công việc đang làm để tránh té ngã hoặc làm não thiếu oxy nặng thêm.
• Hít thở sâu, chậm và đều để tăng lượng oxy vào phổi: Áp dụng kỹ thuật hít sâu bằng mũi, giữ hơi 2-3 giây, sau đó thở ra từ từ bằng miệng. Cách này giúp phổi mở rộng tối đa, tăng lượng không khí trao đổi và cải thiện khả năng vận chuyển oxy lên não.
• Tạo môi trường thông thoáng và nới lỏng quần áo: Ngay lập tức mở cửa sổ, bật quạt hoặc di chuyển đến nơi thoáng khí hơn. Đồng thời, nới lỏng cổ áo, thắt lưng hoặc các trang phục quá bó sát để giúp lồng ngực dễ dàng giãn nở.
• Bổ sung nước và điện giải để cải thiện tuần hoàn máu: Thiếu nước có thể khiến lưu lượng máu giảm, làm khả năng cung cấp oxy cho não suy giảm. Hãy uống vài ngụm nước lọc hoặc nước điện giải, tránh uống quá nhanh nếu đang choáng.
• Theo dõi huyết áp, nhịp tim hoặc đường huyết nếu có thiết bị: Thiếu oxy não đôi khi xuất phát từ hạ đường huyết, tụt huyết áp hoặc rối loạn nhịp tim.
• Đến bệnh viện hoặc gọi cấp cứu nếu triệu chứng không giảm: Nếu tình trạng kéo dài hơn 5-10 phút, kèm theo khó thở, yếu liệt tay chân, méo miệng, nói khó, đau ngực hoặc ngất, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng nhanh càng tốt để được xử trí kịp thời.

Phản ứng của cơ thể khi thiếu oxy lên não

Khi lượng oxy cung cấp cho não bộ suy giảm, cơ thể sẽ khởi động hàng loạt cơ chế bù trừ nhằm duy trì hoạt động thần kinh trung ương. Những phản ứng này xuất hiện rất nhanh và biểu hiện rõ rệt, giúp cảnh báo tình trạng thiếu oxy đang diễn ra.

Chóng mặt, mất thăng bằng do giảm tưới máu não

Ngay khi não không nhận đủ oxy, hệ tiền đình và các vùng điều hòa vận động sẽ bị ảnh hưởng trước tiên. Người bệnh thường cảm thấy choáng váng, mất định hướng không gian và khó duy trì thăng bằng khi đứng hoặc di chuyển.

Khó thở và tăng nhịp tim như một cơ chế bù trừ

Cơ thể đáp ứng bằng cách tăng thông khí và tăng tần số tim nhằm đưa nhiều máu giàu oxy lên não. Tuy nhiên, nếu tình trạng thiếu oxy kéo dài, tim và hệ hô hấp có nguy cơ suy giảm chức năng do hoạt động quá mức.

Suy giảm khả năng tập trung và rối loạn nhận thức

Não bộ phụ thuộc hoàn toàn vào oxy để duy trì các hoạt động thần kinh. Khi oxy giảm, dẫn truyền thần kinh bị rối loạn, gây giảm khả năng ghi nhớ, khó tập trung và xuất hiện rối loạn nhận thức tạm thời.

Mệt mỏi, kiệt sức và ngất xỉu

Thiếu oxy khiến tế bào thần kinh giảm chuyển hóa năng lượng, dẫn đến cảm giác suy nhược toàn thân. Trong trường hợp nặng, cơ thể phản ứng bằng cách làm người bệnh ngất xỉu để giảm nhu cầu oxy và bảo vệ não khỏi tổn thương sâu hơn.

Thiếu oxy lên não có nguy hiểm không?

Não bộ là cơ quan cực kỳ nhạy cảm với lượng oxy cung cấp. Khi thiếu oxy xảy ra, các tế bào thần kinh bắt đầu bị tổn thương chỉ trong vài phút. Thiếu oxy lên não kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Tổn thương não vĩnh viễn

Thiếu oxy liên tục sẽ gây hoại tử các tế bào não, dẫn đến mất chức năng ở những vùng bị ảnh hưởng. Người bệnh có thể gặp khó khăn trong vận động, giảm cảm giác, suy giảm ngôn ngữ, hoặc gặp các rối loạn nhận thức lâu dài.

Hôn mê và nguy cơ tử vong

Khi chức năng não trung ương bị suy giảm nghiêm trọng, các hoạt động sống cơ bản như hô hấp và tuần hoàn cũng có thể bị đe dọa, dẫn đến nguy cơ tử vong nếu không được can thiệp y tế kịp thời.

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Thiếu oxy não là tình trạng nguy hiểm, có thể gây tổn thương tế bào thần kinh chỉ trong vài phút. Để phòng ngừa thiếu oxy lên não, dưới đây là các biện pháp phòng ngừa:

• Tránh tiếp xúc với khói thuốc và từ bỏ thuốc lá: Khói thuốc chứa nhiều chất độc gây tổn thương phổi và làm giảm khả năng cung cấp oxy cho máu. Hít phải hoặc sử dụng thuốc lá lâu dài làm giảm hiệu quả hô hấp, dẫn đến nguy cơ thiếu oxy não.
• Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng khả năng cung cấp oxy tới các cơ quan, đặc biệt là não. Các bài tập như đi bộ, yoga, bơi lội hay aerobic nhẹ nhàng đều hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch, nâng cao dung tích phổi và giảm nguy cơ thiếu oxy.
• Cân bằng chế độ ăn uống: Thực phẩm giàu rau xanh, trái cây, chất xơ và omega-3 hỗ trợ chức năng tim mạch và hệ tuần hoàn, đồng thời tăng khả năng vận chuyển oxy đến não. Hạn chế tiêu thụ đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn và gas giúp giảm gánh nặng cho hệ hô hấp và tuần hoàn.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch, hô hấp hoặc thiếu máu. Khi được phát hiện kịp thời, người bệnh có thể áp dụng biện pháp điều trị và kiểm soát hiệu quả.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc nắm được thông tin quan trọng về thiếu oxy não nên làm gì và hiểu rõ nguy cơ đến những biện pháp phòng ngừa cần thiết. Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, cân bằng dinh dưỡng và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp não bộ luôn được cung cấp đủ oxy, hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Nhờ vậy, bạn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống trước tình trạng thiếu oxy não.