Thiếu máu khi mang thai 3 tháng cuối ảnh hưởng gì đến mẹ và bé?

Mang thai là giai đoạn đòi hỏi cơ thể người mẹ phải hoạt động gấp nhiều lần để nuôi dưỡng thai nhi. Trong 3 tháng cuối, nhu cầu về dinh dưỡng và máu tăng cao, nếu không được đáp ứng đầy đủ, mẹ dễ rơi vào tình trạng thiếu máu. Đây không chỉ là vấn đề sức khỏe thường gặp mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ biến chứng trong thai kỳ. Bài viết sau sẽ giúp mẹ hiểu rõ về tình trạng này, cách nhận biết và hướng phòng ngừa hiệu quả.

Cách nhận biết thiếu máu khi mang thai 3 tháng cuối

Một số dấu hiệu phổ biến của thiếu máu trong thai kỳ gồm:

• Cơ thể mệt mỏi, cảm giác kiệt sức;
• Cảm thấy yếu, dễ bị mỏi;
• Chóng mặt hoặc cảm giác quay cuồng;
• Thường xuyên đau đầu;
• Da nhợt nhạt;
• Hơi thở ngắn, dễ hụt hơi khi vận động.

Khi thiếu máu ở mức nghiêm trọng, mẹ bầu có thể xuất hiện thêm:

• Tim đập nhanh, hồi hộp;
• Huyết áp hạ thấp;
• Khó tập trung hoặc tinh thần mệt mỏi.

Tuy nhiên, các triệu chứng thiếu máu do thiếu sắt không phải lúc nào cũng rõ ràng và dễ nhầm với các thay đổi thông thường trong thai kỳ. Do đó, ngay cả khi không có biểu hiện, phụ nữ mang thai vẫn nên làm xét nghiệm máu để phát hiện sớm thiếu máu.

Để xác định thiếu máu khi mang thai, bác sĩ sẽ kiểm tra các chỉ số: Hồng cầu, Hematocrit và Hemoglobin trong máu. Thiếu máu được chẩn đoán nếu: Hemoglobin (Hb) < 11 g/dL, Hematocrit (Hct) < 37%, hoặc số lượng hồng cầu (RBC) < 4 triệu/μL.

Nguyên nhân mẹ bầu thiếu máu 3 tháng cuối thai kỳ

Thiếu máu trong giai đoạn cuối thai kỳ thường liên quan trực tiếp đến việc chế độ ăn không đủ chất. Thực tế, nhiều bà bầu chỉ hấp thụ được khoảng 40% lượng sắt và axit folic cần thiết qua thức ăn hàng ngày, dẫn đến tình trạng thiếu máu thiếu sắt. Những phụ nữ vốn đã suy dinh dưỡng trước khi mang thai thường dễ rơi vào tình trạng này hơn. Bên cạnh đó, hiện tượng ốm nghén kéo dài, mệt mỏi liên tục trong thai kỳ cũng làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất, từ đó góp phần gây thiếu máu.

Một số tình huống và thói quen có thể khiến nguy cơ thiếu máu tăng lên:

• Khoảng cách giữa hai lần mang thai quá gần, khiến cơ thể chưa kịp phục hồi dưỡng chất.
• Mang thai đôi hoặc đa thai, nhu cầu sắt tăng cao hơn bình thường.
• Ốm nghén nặng, nôn nhiều khiến mất chất dinh dưỡng.
• Không bổ sung sắt đầy đủ theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tiền sử cường kinh trước khi mang thai, dẫn đến thiếu sắt tích lũy.
• Bà bầu từng bị thiếu máu trước khi mang thai, dễ tái phát.

Mẹ bầu thiếu máu 3 tháng cuối có nguy hiểm không?

Thiếu máu trong giai đoạn cuối thai kỳ không chỉ làm giảm sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của thai nhi.

Tác động tới mẹ bầu

Thiếu máu khi mang thai khiến cơ thể mẹ không đủ oxy, từ đó tác động đến nhiều cơ quan quan trọng.

• Khi thiếu máu, cơ thể mẹ không đủ oxy để nuôi các cơ quan quan trọng, đặc biệt là tim và não. Tình trạng này có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng, tác động cả sức khỏe mẹ và sự phát triển của bé.
• Những vấn đề mà mẹ bầu có thể gặp phải bao gồm sảy thai, sinh non, tăng huyết áp trong thai kỳ và một số biến chứng nguy hiểm khác. Vì vậy, việc theo dõi sức khỏe thường xuyên và kiểm tra thiếu máu là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
• Trong 3 tháng cuối, thiếu máu còn làm tăng nguy cơ băng huyết sau sinh và nhiễm trùng hậu sản, thậm chí có thể đe dọa tính mạng mẹ.

Tác động tới thai nhi

Thiếu máu ở mẹ không chỉ ảnh hưởng đến mẹ mà còn tác động trực tiếp đến sự phát triển của bé.

• Trẻ sinh ra từ mẹ bị thiếu máu dễ gặp tình trạng sinh non, cân nặng thấp, suy dinh dưỡng bào thai và dễ mắc các bệnh sơ sinh.
• Nếu thiếu máu do thiếu sắt, trẻ còn có thể bị ảnh hưởng đến sự phát triển trí não sau này.

Thiếu máu 3 tháng cuối thai kỳ nên bổ sung gì?

Để phòng tránh thiếu máu trong thai kỳ, chế độ ăn giàu dinh dưỡng là yếu tố then chốt. Bên cạnh việc cung cấp đủ sắt, mẹ bầu còn nhận được các dưỡng chất quan trọng khác. 

• Ăn thực phẩm giàu sắt: Các loại thịt đỏ, thịt gà, cá, trứng, đậu khô và ngũ cốc bổ sung sắt đều rất hữu ích. Sắt từ thịt (heme) dễ hấp thụ hơn sắt từ rau. Với mẹ bầu có thói quen ăn thịt, tăng khẩu phần thịt sẽ giúp bổ sung sắt hiệu quả.
• Tăng cường axit folic: Những thực phẩm như rau xanh đậm, đậu khô, mầm lúa mì và nước cam rất giàu folate, cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
• Bổ sung vitamin C: Trái cây họ cam quýt hoặc rau sống tươi giúp cơ thể hấp thụ sắt tốt hơn.
• Uống vitamin tổng hợp trước sinh: Chọn loại có chứa folate để hỗ trợ phòng thiếu máu và cung cấp dưỡng chất toàn diện cho mẹ và bé.
• Bổ sung sắt bằng viên tổng hợp: Khi chế độ ăn chưa đủ, mẹ bầu thiếu máu nên dùng viên sắt tổng hợp. Việc này thường cần thiết vì triệu chứng nghén hoặc cảm giác nặng nề khi mang thai có thể làm mẹ khó hấp thu đủ sắt từ thực phẩm.

Thiếu máu khi mang thai 3 tháng cuối là tình trạng mẹ bầu không nên chủ quan. Việc chú trọng dinh dưỡng, bổ sung vi chất đầy đủ và thăm khám thai thường xuyên sẽ giúp mẹ và bé khỏe mạnh, an toàn trong suốt thai kỳ. Hãy lắng nghe cơ thể và tìm đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để được hỗ trợ kịp thời. 

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp nhiều gói tiêm trọn gói dành cho phụ nữ mang thai, giúp bảo vệ mẹ và bé trước những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Với đội ngũ bác sĩ sản khoa giàu kinh nghiệm, cơ sở vật chất hiện đại và dịch vụ chăm sóc tận tâm, Long Châu luôn đồng hành cùng mẹ bầu trong suốt thai kỳ. Đầu tư cho tiêm chủng chính là sự chuẩn bị vững chắc để con yêu chào đời khỏe mạnh và an toàn.