Thai ngoài tử cung đoạn kẽ là gì? Nguyên nhân, phương pháp điều trị

Thai ngoài tử cung là hiện tượng phôi thai không làm tổ trong buồng tử cung mà phát triển ở vị trí khác, phổ biến nhất là ống dẫn trứng. Trong đó, thai ngoài tử cung tại đoạn kẽ được xem là một trong những thể nguy hiểm nhất. Vì vị trí này có khả năng co giãn tốt và chứa nhiều mạch máu, nên khi khối thai phát triển lớn, nguy cơ vỡ và chảy máu trong rất cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng người mẹ. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và hướng xử lý đúng cách là vô cùng quan trọng để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Thai ngoài tử cung đoạn kẽ là gì?

Thai ngoài tử cung đoạn kẽ là một dạng hiếm của thai ngoài tử cung, xảy ra khi phôi thai làm tổ ở đoạn kẽ của ống dẫn trứng – phần nằm sâu trong thành cơ tử cung trước khi nối ra khoang bụng. Do khu vực này có kích thước nhỏ hẹp, không gian phát triển hạn chế nên dễ dẫn đến tình trạng vỡ thai, gây chảy máu ồ ạt và đe dọa tính mạng người mẹ nếu không được phát hiện sớm.

So với các dạng thai ngoài tử cung khác, thai đoạn kẽ có mức độ nguy hiểm cao hơn do vị trí làm tổ khó phát hiện và khó xử lý khi xảy ra biến chứng. Nhờ các kỹ thuật siêu âm hiện đại, ngày nay việc chẩn đoán sớm đã giúp bác sĩ phát hiện và can thiệp kịp thời, giảm thiểu rủi ro cho người bệnh.

Ngoài ra, cần phân biệt thai đoạn kẽ với thai ở sừng tử cung hoặc thai ở góc tử cung, vì ba vị trí này có đặc điểm giải phẫu tương đối gần nhau nhưng khác biệt về cách điều trị. Việc chẩn đoán chính xác vị trí làm tổ của thai rất quan trọng, giúp bác sĩ đưa ra phương pháp xử lý phù hợp, đảm bảo an toàn và bảo tồn khả năng sinh sản cho người phụ nữ.

Nguyên nhân gây ra thai ngoài tử cung

Thai ngoài tử cung là tình trạng phôi thai không làm tổ trong buồng tử cung mà bám vào vị trí bất thường, thường gặp nhất là ở vòi trứng. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tổn thương hoặc viêm nhiễm tại vòi trứng, khiến trứng đã thụ tinh không thể di chuyển thuận lợi vào tử cung để làm tổ.

Ngoài ra, một số yếu tố nguy cơ khác cũng có thể làm tăng khả năng xảy ra thai ngoài tử cung, bao gồm:

• Tiền sử từng bị thai ngoài tử cung.
• Đã phẫu thuật vòi trứng hoặc các vùng liên quan trong ổ bụng, vùng chậu.
• Viêm nhiễm vùng chậu kéo dài hoặc không điều trị dứt điểm.
• Mắc bệnh lây qua đường tình dục như Chlamydia hoặc lậu.
• Hút thuốc lá ảnh hưởng đến hoạt động của lông mao trong vòi trứng, cản trở sự di chuyển của phôi.
• Phụ nữ trên 35 tuổi dễ gặp rối loạn nội tiết tố, làm giảm chức năng sinh sản.
• Từng điều trị vô sinh hoặc sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (như IVF – thụ tinh trong ống nghiệm).

Việc nhận biết sớm các yếu tố nguy cơ và thăm khám phụ khoa định kỳ là cách tốt nhất giúp phụ nữ chủ động phòng tránh thai ngoài tử cung, bảo vệ sức khỏe sinh sản và tăng cơ hội mang thai an toàn trong tương lai.

Phương pháp điều trị thai ngoài tử cung đoạn kẽ

Việc điều trị thai ngoài tử cung đoạn kẽ sẽ được bác sĩ chỉ định dựa trên nhiều yếu tố như thời điểm phát hiện, kích thước khối thai, mức độ tổn thương, triệu chứng lâm sàng và đặc biệt là mong muốn bảo tồn khả năng sinh sản của người bệnh. Hiện nay, có hai hướng điều trị chính gồm điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa, mỗi phương pháp có ưu điểm riêng và được lựa chọn phù hợp với từng trường hợp cụ thể.

Điều trị nội khoa

Phương pháp này được ưu tiên trong các trường hợp phát hiện sớm, khối thai nhỏ và chưa có dấu hiệu vỡ. Mục tiêu là loại bỏ khối thai mà không cần phẫu thuật, giúp giảm rủi ro và bảo tồn tử cung.

• Thuốc Methotrexate (MTX) là lựa chọn phổ biến nhất, có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của tế bào thai.
• Thuốc thường được tiêm trực tiếp vào khối thai dưới hướng dẫn của siêu âm để đảm bảo chính xác và an toàn.
• Ưu điểm là giảm tổn thương mô tử cung, tránh sẹo và bảo toàn khả năng sinh sản.
• Sau điều trị, người bệnh cần theo dõi nồng độ hCG định kỳ để đánh giá hiệu quả và đảm bảo thai đã được hấp thu hoàn toàn.

Điều trị ngoại khoa

Trong những trường hợp khối thai đã phát triển lớn, có dấu hiệu vỡ hoặc điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật can thiệp.

• Phẫu thuật nội soi ổ bụng hiện là phương pháp được ưu tiên vì ít xâm lấn, hồi phục nhanh và giảm biến chứng.
• Một số kỹ thuật phổ biến bao gồm xẻ góc tử cung (mở nhỏ vùng đoạn kẽ để lấy khối thai) hoặc cắt góc tử cung (loại bỏ phần góc tử cung chứa thai).
• Trường hợp khối thai đã vỡ gây xuất huyết ồ ạt, có thể cần phẫu thuật mở bụng cấp cứu để cầm máu và bảo vệ tính mạng người bệnh.

Một vài lưu ý sau khi điều trị:

• Người bệnh nên nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe định kỳ, kiểm tra chức năng sinh sản trước khi có ý định mang thai lại.
• Tránh mang thai trong 6 – 12 tháng sau khi điều trị để đảm bảo tử cung và các mô tổn thương được phục hồi hoàn toàn.
• Khi có kế hoạch mang thai, cần khám và tư vấn với bác sĩ sản khoa để được theo dõi sớm, phòng ngừa nguy cơ tái phát.

Mặc dù thai ngoài tử cung đoạn kẽ hiếm gặp, nhưng mức độ nguy hiểm lại rất cao nếu không được chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời. Phụ nữ nên chú ý đến những thay đổi bất thường của cơ thể trong giai đoạn đầu thai kỳ, đặc biệt là đau bụng hoặc ra máu âm đạo. Việc thăm khám định kỳ, siêu âm sớm và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sản khoa sẽ giúp phát hiện sớm bất thường và giảm thiểu tối đa các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ an toàn cho cả mẹ và khả năng sinh sản về sau.