Tắc ruột già là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị là yếu tố then chốt để phòng ngừa và kiểm soát bệnh hiệu quả. Khi hiểu đúng về bệnh, bạn sẽ chủ động nhận biết dấu hiệu bất thường, thăm khám kịp thời và có hướng xử lý phù hợp, từ đó giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Tắc ruột già là gì?

Tắc ruột già là tình trạng ruột già bị bít tắc, khiến thức ăn, dịch tiêu hóa và khí không thể di chuyển bình thường trong lòng ruột. Điều này dẫn đến việc tích tụ chất thải, gây đau bụng, chướng bụng và các triệu chứng khác. Tắc ruột già có thể xảy ra đột ngột hoặc tiến triển từ từ, tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tắc nghẽn.

Tắc ruột già được chia thành hai dạng cơ bản:

• Tắc ruột cơ học: Xảy ra khi lòng ruột bị chặn bởi các nguyên nhân vật lý như dính ruột, xoắn ruột, ung thư đại tràng, lồng ruột (thường gặp ở trẻ em).
• Tắc ruột cơ năng: Xảy ra do rối loạn chức năng ruột, thường là giảm nhu động hoặc tổn thương dây thần kinh, thường gặp sau phẫu thuật.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu tắc ruột già và xác định đúng dạng bệnh là rất quan trọng để tránh những biến chứng nguy hiểm. Khi có triệu chứng nghi ngờ, người bệnh nên đến ngay cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn tới tắc ruột già

Tắc ruột già trong đường tiêu hóa xảy ra khi ruột già bị bít tắc khiến thức ăn và dịch tiêu hóa không di chuyển bình thường. Nếu không phát hiện kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Tắc ruột già cơ năng

Xảy ra khi nhu động ruột giảm hoặc mất, dù lòng ruột không bị chặn, gồm:

• Liệt ruột hoặc giảm nhu động do tổn thương thần kinh cột sống.
• Máu tụ sau phúc mạc hoặc tổn thương mạch máu cung cấp ruột.
• Yếu cơ và ít vận động sau phẫu thuật ổ bụng.

Tắc ruột già sau phẫu thuật

Thường xuất hiện sau các ca phẫu thuật xương chậu hoặc bụng:

• Sẹo phẫu thuật làm hẹp lòng ruột.
• Bệnh nhân ít vận động, cơ bụng yếu.
• Tác dụng phụ của thuốc giảm đau, kháng sinh.

Tắc ruột già cơ học

Do vật cản vật lý làm nghẽn lòng ruột:

• Dị vật nuốt phải.
• Khối u, polyp hoặc ung thư đại tràng.
• Xoắn ruột, dính ruột, dị tật bẩm sinh hoặc viêm ruột.

Tắc ruột ở trẻ sơ sinh

Một vài nguyên nhân chính:

• Nhiễm trùng hoặc viêm đường ruột.
• Giảm lưu lượng máu đến ruột.
• Lồng ruột là tình trạng một phần ruột chui vào đoạn khác.
• Dấu hiệu ở trẻ: Bụng chướng, căng, sốt, nôn ra mật xanh/mật vàng, phân lẫn máu.

Nhận biết sớm các nguyên nhân và triệu chứng tắc ruột già giúp phòng ngừa điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng nguy hiểm.

Dấu hiệu nhận biết tắc ruột già

Nếu không được phát hiện sớm có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng. Nhận biết các triệu chứng của tắc ruột sẽ giúp người bệnh đi khám kịp thời và điều trị đúng cách.

Tắc ruột có thể gây ra nhiều dấu hiệu, bao gồm:

• Đầy hơi, chướng bụng nghiêm trọng.
• Đau bụng hoặc đau quặn dữ dội.
• Chán ăn, mệt mỏi.
• Buồn nôn và nôn mửa.
• Táo bón hoặc tiêu chảy.
• Không thể xì hơi hoặc đi đại tiện

Triệu chứng có thể thay đổi tùy vị trí và mức độ tắc nghẽn. Ví dụ:

• Nôn mửa thường xuất hiện sớm khi tắc ruột non, nhưng cũng có thể xảy ra khi tắc ruột già kéo dài.
• Tắc nghẽn một phần có thể khiến phân nhỏ hơn hoặc tiêu chảy trước đó, còn tắc nghẽn hoàn toàn sẽ khiến bạn không thể đi đại tiện hoặc xì hơi.
• Trong các trường hợp nặng, tắc ruột có thể gây viêm phúc mạc là tình trạng nhiễm trùng khoang bụng do ruột vỡ, dẫn đến sốt và đau bụng dữ dội. Đây là tình trạng cấp cứu nguy hiểm, cần phẫu thuật ngay.

Nhận biết sớm các triệu chứng tắc ruột là bước quan trọng để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm. Khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, nên đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Một số cách điều trị tắc ruột già

Việc điều trị tắc ruột già phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh, kết hợp thay đổi chế độ ăn uống, dùng thuốc đúng chỉ định và can thiệp y tế khi cần. Mục tiêu là giải quyết tắc nghẽn, giảm đau và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng hoặc hoại tử ruột.

Điều trị nội khoa

Những phương pháp hỗ trợ như:

• Thuốc làm mềm phân: Giúp giảm tắc nghẽn khi ruột bị tắc một phần.
• Kháng sinh: Dùng khi có nguy cơ nhiễm trùng hoặc tắc nặng, thường truyền tĩnh mạch.
• Thuốc giảm đau: Giảm cơn đau bụng do tắc ruột.
• Cho ruột nghỉ ngơi: Tạm thời kiêng ăn uống, thay bằng truyền dinh dưỡng tĩnh mạch để ruột hồi phục.

Nhập viện và ổn định

Một số biện pháp thường được áp dụng gồm:

• Truyền dịch bù nước và điện giải.
• Đặt ống thông dạ dày hoặc bàng quang để giảm căng bụng và lấy mẫu xét nghiệm.
• Theo dõi và dùng thuốc tăng nhu động ruột nếu cần.

Điều trị ngoại khoa

Những phương pháp hỗ trợ phổ biến là:

• Áp dụng khi tắc ruột hoàn toàn hoặc ruột bị hoại tử, viêm nặng.
• Các phương pháp gồm: Cắt bỏ khối u, mô sẹo, vùng ruột viêm hoặc hoại tử.
• Trong một số trường hợp, tạo hậu môn nhân tạo giúp phân được đào thải ra ngoài dễ dàng.

Điều trị kịp thời, kết hợp chăm sóc khi cần, giúp giảm biến chứng nguy hiểm và phục hồi chức năng tiêu hóa bình thường. Nhận biết dấu hiệu sớm và tuân thủ hướng dẫn bác sĩ là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe ruột già.

Với những thông tin về hội chứng tắc ruột già vừa chia sẻ, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về bệnh để chủ động trong việc phòng ngừa và điều trị. Hãy đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn về các loại vắc xin phù hợp và chăm sóc sức khỏe đường tiêu hóa hiệu quả.