Sốc điện là gì? Nguyên nhân và cách xử lý khi bị sốc điện

Sốc điện là một hiện tượng nguy hiểm có thể xảy ra khi cơ thể con người tiếp xúc với dòng điện, có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về sốc điện là gì, nguyên nhân gây ra tình trạng này và cách xử lý khi bị sốc điện. Đây là kiến thức rất cần thiết cho tất cả mọi người để có thể phòng tránh và ứng phó đúng cách khi gặp phải tình huống này.

Sốc điện là gì?

Sốc điện là sự phản ứng của cơ thể khi tiếp xúc trực tiếp với dòng điện. Khi dòng điện đi qua cơ thể, nó có thể làm gián đoạn các hoạt động bình thường của cơ thể, đặc biệt là hệ thần kinh và tim mạch. Tùy thuộc vào cường độ và thời gian tiếp xúc với dòng điện, sốc điện có thể gây ra những hậu quả từ nhẹ như tê tay, đau nhức cho đến những tình huống nghiêm trọng như ngừng tim, tổn thương nội tạng hoặc thậm chí là tử vong.

Dòng điện có thể gây ra nhiều hiệu ứng khác nhau, từ làm cho cơ thể giật mình hoặc làm tê liệt các cơ bắp hoặc gây ra tình trạng ngừng tim. Mức độ nguy hiểm của sốc điện phụ thuộc vào các yếu tố như điện áp, độ ẩm của môi trường và thời gian tiếp xúc.

Nguyên nhân gây ra sốc điện

Sốc điện xảy ra khi cơ thể tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện, dẫn đến dòng điện đi qua mô cơ thể, có thể gây rối loạn hoạt động thần kinh, cơ bắp và tim mạch. Nhiều tình huống trong sinh hoạt hoặc lao động hàng ngày có thể là nguyên nhân gây ra sốc điện. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến:

Tiếp xúc trực tiếp với nguồn điện

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến sốc điện là tiếp xúc trực tiếp với các nguồn điện, như ổ cắm, dây điện hở hoặc các thiết bị điện không được bảo trì đúng cách. Các trường hợp như cắm điện vào ổ cắm mà không kiểm tra trước, hoặc để tay ướt khi sử dụng các thiết bị điện có thể dễ dẫn đến sốc điện.

Các thiết bị điện không an toàn

Nhiều thiết bị điện trong gia đình có thể trở thành nguyên nhân gây ra sốc điện nếu chúng không được bảo trì đúng cách hoặc sử dụng không an toàn. Những thiết bị này có thể bao gồm máy sấy tóc, quạt điện, nồi cơm điện và các thiết bị gia dụng khác. Nếu dây điện bị hở hoặc vỏ bọc cách điện bị hỏng, chúng có thể dẫn đến sốc điện khi tiếp xúc với cơ thể.

Sự cố điện trong môi trường ẩm ướt

Môi trường ẩm ướt, đặc biệt là khi có nước hoặc hơi nước trong không khí, có thể làm tăng khả năng dẫn điện. Điều này có nghĩa là khi bạn làm việc trong phòng tắm, bếp hoặc các khu vực ẩm ướt khác, nguy cơ bị sốc điện sẽ cao hơn. Nước có khả năng dẫn điện mạnh, vì vậy, nếu không chú ý, việc sử dụng các thiết bị điện trong môi trường ẩm ướt sẽ cực kỳ nguy hiểm.

Thiết bị điện hỏng hoặc bị rò rỉ điện

Các thiết bị điện bị hỏng hoặc có sự cố trong quá trình sử dụng cũng có thể trở thành mối nguy hiểm gây ra sốc điện. Đặc biệt là khi dây điện bị lỏng, hở hoặc bị mài mòn, điện có thể rò rỉ ra ngoài và gây sốc cho người sử dụng. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến ở các thiết bị điện đã cũ, khi vỏ bọc cách điện đã bị hỏng.

Dấu hiệu nhận biết bị sốc điện

Việc nhận biết kịp thời các dấu hiệu bị sốc điện là rất quan trọng, giúp bạn có thể xử lý nhanh chóng và hiệu quả. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn có thể đã bị sốc điện:

• Đau nhức cơ bắp: Sau khi tiếp xúc với dòng điện, bạn có thể cảm thấy đau nhức cơ bắp, tê liệt hoặc co giật cơ thể.
• Khó thở hoặc ngừng thở: Một dấu hiệu nguy hiểm của sốc điện là khó thở hoặc ngừng thở, nếu bị nặng có thể dẫn đến tình trạng ngừng tim.
• Mất ý thức: Nếu sốc điện đủ mạnh, bạn có thể bị mất ý thức tạm thời hoặc ngừng hoạt động thần kinh.
• Bị chảy máu hoặc bỏng: Một số trường hợp, sốc điện có thể gây bỏng tại vị trí tiếp xúc, có thể là vết bỏng nặng hoặc bỏng nhẹ.
• Tim đập bất thường: Sốc điện có thể làm rối loạn nhịp tim, gây ra tình trạng tim đập nhanh, nhịp tim chậm hoặc không đều.

Cách xử lý khi bị sốc điện

Khi bạn hoặc người khác bị sốc điện, việc hiểu rõ sốc điện là gì và xử lý kịp thời có thể giúp giảm thiểu hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là những bước cần thực hiện ngay lập tức: 

• Cắt nguồn điện ngay lập tức: Trước tiên, điều quan trọng nhất là phải ngắt nguồn điện. Nếu bạn đang đứng gần ổ cắm hoặc thiết bị điện gây ra sốc điện, hãy tìm cách tắt nguồn điện ngay lập tức. Bạn có thể dùng công tắc hoặc ngắt cầu dao của hệ thống điện để đảm bảo an toàn. Tuyệt đối không được dùng tay tiếp xúc trực tiếp với người bị sốc điện khi nguồn điện chưa được ngắt, vì điều này có thể khiến bạn bị sốc điện cùng lúc.
• Kiểm tra tình trạng của nạn nhân: Khi nguồn điện đã được ngắt, hãy kiểm tra tình trạng của người bị sốc điện. Nếu người đó vẫn tỉnh táo và có thể cử động, hãy yêu cầu họ ngồi yên và theo dõi các triệu chứng. Nếu người bị sốc điện mất ý thức hoặc không thở, hãy bắt đầu thực hiện các biện pháp sơ cứu như hô hấp nhân tạo và xoa bóp tim.
• Gọi cấp cứu: Ngay lập tức gọi cấp cứu khi xảy ra sự cố sốc điện nghiêm trọng. Thông báo rõ ràng về tình trạng của nạn nhân, bao gồm việc mất ý thức, ngừng thở hoặc ngừng tim, để các nhân viên y tế có thể chuẩn bị sẵn sàng xử lý khi đến nơi.
• Không để nạn nhân tự di chuyển: Sau khi ngắt nguồn điện và thực hiện các biện pháp sơ cứu, nếu người bị sốc điện không có dấu hiệu hồi phục, hãy giữ họ ở yên một chỗ và không cho phép họ tự di chuyển. Việc di chuyển có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là khi tim đang gặp rối loạn nhịp.
• Hồi phục và theo dõi sau khi sơ cứu: Sau khi sơ cứu và gọi cấp cứu, người bị sốc điện cần được theo dõi chặt chẽ, vì các tác dụng phụ có thể xuất hiện sau một khoảng thời gian. Đảm bảo rằng người đó vẫn tỉnh táo và không có dấu hiệu của những cơn co giật hoặc khó thở.

Cách phòng ngừa sốc điện

Để tránh gặp phải tình huống nguy hiểm như sốc điện, bạn nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Kiểm tra thiết bị điện định kỳ: Đảm bảo rằng các thiết bị điện trong nhà luôn được kiểm tra và bảo trì đúng cách để tránh rủi ro bị hỏng hóc.
• Không sử dụng thiết bị điện khi tay ướt: Điều này đặc biệt quan trọng khi làm việc trong môi trường ẩm ướt như nhà tắm hoặc bếp.
• Sử dụng các thiết bị điện an toàn: Chọn mua các thiết bị điện đã qua kiểm định chất lượng, có chức năng tự ngắt điện khi có sự cố.
• Lắp đặt cầu dao tự động: Việc lắp đặt cầu dao tự động có thể giúp ngắt điện nhanh chóng khi có sự cố xảy ra.

Việc hiểu rõ sốc điện là gì, nguyên nhân gây tình trạng sốc điện, cũng như cách xử lý khi gặp phải tình huống này, sẽ giúp bạn và gia đình bảo vệ mình khỏi những nguy hiểm tiềm ẩn trong quá trình sử dụng điện. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức bổ ích và cần thiết để xử lý tình huống sốc điện một cách an toàn và hiệu quả.