Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng là hai hiện tượng sinh học phổ biến trong thai kỳ, tuy nhiên không phải ai cũng phân biệt được sự khác nhau giữa chúng. Việc hiểu rõ đặc điểm của mỗi loại song thai sẽ giúp mẹ bầu theo dõi sức khỏe và chăm sóc tốt hơn cho cả hai bé. Vậy làm sao để phân biệt sinh đôi cùng trứng hay sinh đôi khác trứng? Theo dõi ngay bài viết dưới đây để có được lời giải đáp bạn nhé.

Tìm hiểu chung về sinh đôi cùng trứng và khác trứng

Để hiểu rõ về sinh đôi cùng trứng và khác trứng, trước tiên bạn cần nắm được đặc điểm đặc trưng của sinh đôi cùng trứng và sinh đôi khác trứng. Theo đó:

Sinh đôi cùng trứng

Sinh đôi cùng trứng xảy ra khi một trứng được thụ tinh bởi một tinh trùng sau đó tách thành hai phôi thai riêng biệt. Những đặc điểm chính của sinh đôi cùng trứng bao gồm:

Hai bé có ADN giống hệt nhau, cùng nhóm máu và giới tính.
Ngoại hình rất giống nhau, đôi khi khó phân biệt.
Thường chia sẻ nhau thai chung nhưng mỗi bé có túi ối riêng (trừ trường hợp hiếm gặp chia sẻ cả túi ối).

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu 1 — *Sinh đôi cùng trứng xảy ra khi 1 trứng thụ tinh với 1 tinh trùng và tách thành hai phôi*

Sinh đôi khác trứng

Sinh đôi khác trứng xảy ra khi hai trứng riêng biệt được thụ tinh bởi hai tinh trùng khác nhau trong cùng một chu kỳ. Các đặc điểm nổi bật của sinh đôi khác trứng bao gồm:

Hai bé chỉ có khoảng 50% ADN giống nhau, tương tự anh chị em ruột sinh cách nhau.
Có thể khác giới tính (một trai – một gái) và ngoại hình khác biệt rõ ràng.
Mỗi bé có nhau thai và túi ối riêng biệt, phát triển độc lập.

So sánh sinh đôi cùng trứng và khác trứng

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng đều là hiện tượng mang thai đôi nhưng có nhiều điểm khác biệt quan trọng. Dưới đây là bảng so sánh chi tiết về sinh đôi cùng trứng và khác trứng, mẹ bầu có thể tham khảo:

Tiêu chí	Sinh đôi cùng trứng	Sinh đôi khác trứng
Nguồn gốc	1 trứng → tách thành 2 phôi	2 trứng → thụ tinh riêng biệt
ADN	Giống hệt nhau	Giống nhau khoảng 50%
Giới tính	Luôn giống nhau	Có thể khác nhau
Ngoại hình	Rất giống nhau	Có thể khác nhau hoàn toàn
Nhau thai	Thường chung nhau thai	Mỗi bé một nhau thai riêng biệt
Biến chứng nguy hiểm	Nguy cơ gặp biến chứng cao hơn (TTTS, dính nhau…)	Ít biến chứng hơn

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu 2 — *Bác sĩ giải thích về sự khác biệt giữa sinh đôi cùng trứng và khác trứng*

Nguyên nhân và yếu tố ảnh hưởng đến sinh đôi cùng trứng và khác trứng

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra sinh đôi cùng trứng và khác trứng giúp mẹ bầu nhận biết các yếu tố ảnh hưởng và chuẩn bị tốt hơn cho thai kỳ.

Sinh đôi cùng trứng

Các yếu tố liên quan đến sinh đôi cùng trứng bao gồm:

Nguyên nhân ngẫu nhiên: Sự tách đôi của phôi thai được xem là một sự kiện ngẫu nhiên, không có bằng chứng rõ ràng về yếu tố di truyền.
Hỗ trợ sinh sản: Các phương pháp như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào tế bào chất (ICSI) có thể làm tăng nhẹ nguy cơ phôi tách đôi, dù tỷ lệ này vẫn thấp.
Thời điểm tách phôi: Tùy thuộc vào thời điểm phôi tách (1 – 14 ngày sau thụ tinh), các bé có thể chia sẻ nhau thai, túi ối hoặc cả hai, ảnh hưởng đến mức độ rủi ro.

Sinh đôi khác trứng

Các yếu tố làm tăng khả năng sinh đôi khác trứng bao gồm:

Yếu tố di truyền: Nếu mẹ có mẹ hoặc chị em gái từng sinh đôi khác trứng, khả năng rụng nhiều trứng trong một chu kỳ sẽ cao hơn.
Tuổi mẹ: Phụ nữ từ 35 – 40 tuổi có xu hướng rụng nhiều hơn một trứng do thay đổi nội tiết, làm tăng xác suất sinh đôi khác trứng.
Hỗ trợ sinh sản: Thuốc kích trứng hoặc IVF thường dẫn đến đa thai, trong đó sinh đôi khác trứng chiếm tỷ lệ lớn. Theo NIH, các cặp đôi sử dụng hỗ trợ sinh sản có tỷ lệ sinh đôi cao gấp 4 lần so với thụ thai tự nhiên.

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu 3 — *Mang thai nhờ các phương pháp hỗ trợ sinh sản làm tăng nguy cơ sinh đôi khác trứng*

Những điều cần lưu ý khi mang thai sinh đôi cùng trứng và khác trứng

Mang thai sinh đôi, dù là cùng trứng hay khác trứng đều đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và bé. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi mang thai sinh đôi cùng trứng và khác trứng, bạn đọc có thể tham khảo:

Với sinh đôi cùng trứng

Do thường chia sẻ nhau thai chung, sinh đôi cùng trứng có nguy cơ biến chứng cao hơn. Mẹ bầu cần chú ý:

Theo dõi thường xuyên: Siêu âm thai định kỳ (2 tuần/lần hoặc theo chỉ định) để phát hiện sớm các biến chứng như hội chứng truyền máu song thai (TTTS), ảnh hưởng đến 10 – 15% trường hợp hoặc thai dính nhau (rất hiếm, khoảng 1%).
Sinh non và sinh mổ: Khoảng 60% trường hợp sinh đôi cùng trứng sinh trước tuần 37, thường cần sinh mổ do vị trí thai nhi hoặc biến chứng.
Chế độ dinh dưỡng: Bổ sung gấp đôi lượng sắt, axit folic và DHA để hỗ trợ sự phát triển của cả hai bé và ngăn ngừa thiếu máu ở mẹ.

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu 4 — *Mẹ bầu mang thai sinh đôi cùng trứng cần theo dõi định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ*

Với sinh đôi khác trứng

Sinh đôi khác trứng thường ít biến chứng hơn, nhưng vẫn cần cẩn trọng. Theo các chuyên gia, mẹ nên:

Theo dõi phát triển không đồng đều: Một thai có thể phát triển nhanh hơn thai còn lại do mỗi bé có nhau thai riêng, cần siêu âm để kiểm tra sự chênh lệch.
Chăm sóc dinh dưỡng: Tăng cường thực phẩm giàu protein, canxi và chất xơ để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng tăng cao.
Khám thai định kỳ: Dù ít rủi ro hơn, mẹ bầu vẫn nên thăm khám đều đặn để đảm bảo cả hai bé phát triển khỏe mạnh.

Giải đáp thắc mắc về sinh đôi cùng trứng và khác trứng

Dưới đây là những câu hỏi phổ biến về sinh đôi cùng trứng và khác trứng mà mẹ bầu thường thắc mắc, cùng câu trả lời chi tiết.

Làm sao biết song thai là cùng trứng hay khác trứng?

Việc phân biệt có thể được thực hiện thông qua:

Siêu âm sớm: Trong 12 tuần đầu, bác sĩ có thể xác định dựa trên số nhau thai và túi ối. Sinh đôi cùng trứng thường chia sẻ nhau thai chung, trong khi khác trứng có hai nhau thai riêng.
Xét nghiệm ADN: Sau sinh, xét nghiệm ADN có thể xác nhận chính xác mức độ giống nhau về gen.

Sinh đôi cùng trứng và khác trứng: Sự khác nhau cùng những lưu ý dành cho mẹ bầu 5 — *Xét nghiệm ADN là phương pháp phân biệt song thai cùng trứng hay khác trứng*

Sinh đôi khác trứng có thể cùng giới tính và giống nhau không?

Có, sinh đôi khác trứng có thể cùng giới tính (cả hai trai hoặc cả hai gái) và đôi khi trông giống nhau do gen di truyền từ cha mẹ. Tuy nhiên, ADN của họ chỉ giống khoảng 50%, nên vẫn có những điểm khác biệt rõ ràng về ngoại hình hoặc tính cách.

Có thể chuyển từ song thai khác trứng sang cùng trứng không?

Không thể, vì sinh đôi cùng trứng và khác trứng hình thành từ hai quá trình sinh học hoàn toàn khác nhau. Sinh đôi cùng trứng bắt nguồn từ một trứng tách đôi còn khác trứng xuất phát từ hai trứng riêng biệt.

Sinh đôi cùng trứng có nguy cơ biến chứng cao hơn không?

Có, sinh đôi cùng trứng có nguy cơ biến chứng cao hơn do thường chia sẻ nhau thai dẫn đến các biến chứng như TTTS hoặc dây rốn quấn nhau. Tuy nhiên, với sự theo dõi y tế chặt chẽ, các rủi ro này có thể được kiểm soát hiệu quả.

Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa sinh đôi cùng trứng và khác trứng giúp mẹ bầu và gia đình chuẩn bị tốt hơn về tâm lý cũng như kế hoạch chăm sóc thai kỳ. Dù là trường hợp nào thì thai đôi vẫn là một trải nghiệm đáng quý nhưng cũng cần sự cẩn trọng đặc biệt trong việc theo dõi và can thiệp y tế nếu cần thiết. Mong rằng những chia sẻ hôm nay sẽ giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức hữu ích.