Hiện nay, y học hiện đại đã xây dựng các phác đồ điều trị sốt xuất huyết rõ ràng, phù hợp với từng mức độ nặng nhẹ của bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phác đồ điều trị sốt xuất huyết và những lưu ý quan trọng trong quá trình chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết.
Diễn biến bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra và được truyền qua muỗi vằn. Bệnh thường diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời. Điều quan trọng là người bệnh và người thân cần hiểu rõ các giai đoạn phát triển của bệnh để nhận biết dấu hiệu cảnh báo và đến cơ sở y tế đúng lúc.
Thông thường, bệnh sốt xuất huyết diễn ra qua 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn sốt (2 – 7 ngày đầu):
Đây là giai đoạn khởi phát của bệnh với các biểu hiện dễ nhận thấy như:
- Sốt cao đột ngột, có thể lên tới 39 – 40°C, kéo dài liên tục.
- Đau đầu dữ dội, nhức hai hố mắt.
- Cơ thể mệt mỏi, đau cơ, đau khớp.
- Có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa, chán ăn.
- Một số trường hợp xuất hiện phát ban nhẹ trên da.

Giai đoạn nguy kịch (ngày thứ 3 – 7):
Mặc dù người bệnh có thể bắt đầu hạ sốt trong giai đoạn này, đây lại là thời điểm nguy hiểm nhất vì có thể xảy ra hiện tượng thoát huyết tương và xuất huyết:
- Có dấu hiệu xuất huyết nhẹ như chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da.
- Tình trạng thoát huyết tương gây hạ huyết áp, tràn dịch màng phổi, phù nề, gan to.
Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, người bệnh có thể rơi vào sốc Dengue, suy hô hấp hoặc tổn thương đa cơ quan – những biến chứng đe dọa tính mạng.
Giai đoạn hồi phục (từ ngày thứ 7 – 8 trở đi):
Khi qua được giai đoạn nguy hiểm, người bệnh sẽ dần hồi phục:
- Nhiệt độ cơ thể trở lại bình thường.
- Các triệu chứng mệt mỏi, buồn nôn, đau đầu giảm dần.
- Sức khỏe cải thiện rõ rệt, bệnh nhân cảm thấy khỏe hơn và ăn uống trở lại.
Lưu ý: Không nên chủ quan khi thấy hạ sốt vì giai đoạn nguy kịch có thể xảy ra ngay sau đó. Hãy theo dõi sát diễn biến của bệnh, đặc biệt trong khoảng ngày thứ 3 đến thứ 7, và đưa người bệnh đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường.
Phác đồ điều trị sốt xuất huyết mới nhất theo hướng dẫn từ Bộ Y tế
Theo hướng dẫn trong Quyết định số 2760/QĐ-BYT, ban hành ngày 04/7/2023 bởi Bộ trưởng Bộ Y tế, việc điều trị sốt xuất huyết hiện nay chủ yếu tập trung vào kiểm soát triệu chứng, theo dõi sát sao diễn tiến bệnh và xử lý kịp thời khi có biến chứng. Vì đến nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh sốt xuất huyết Dengue, nên việc điều trị đúng cách từ sớm có ý nghĩa rất lớn trong việc phòng ngừa các biến chứng nặng.
Đa phần người bệnh sẽ được chỉ định điều trị ngoại trú hoặc nội trú tại các cơ sở y tế, tùy theo mức độ nặng nhẹ và điều kiện theo dõi tại nhà. Một số đối tượng có nguy cơ cao được khuyến cáo nên nhập viện để được theo dõi chặt chẽ, bao gồm: người có bệnh lý nền mạn tính (tim mạch, thận, gan, tiểu đường, thiếu máu tán huyết...), người cao tuổi trên 60, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người sống một mình hoặc ở xa cơ sở y tế.
Phác đồ điều trị tập trung vào các biện pháp sau:
Hạ sốt đúng cách:
Nếu người bệnh sốt cao trên 38,5°C, nên sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol liều 10 – 15mg/kg/lần, cách nhau 4 – 6 tiếng. Tuyệt đối tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen do nguy cơ gây xuất huyết tăng cao. Ngoài ra, có thể lau mát bằng nước ấm để giúp giảm nhiệt tự nhiên.

Bù nước và điện giải:
Người bệnh cần uống nhiều nước lọc, dung dịch oresol hoặc nước trái cây để bổ sung nước và điện giải. Trường hợp mất nước hoặc thoát huyết tương nặng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch.

Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu cảnh báo:
Cần đặc biệt chú ý nếu bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu như sốt cao liên tục, mệt mỏi, li bì, vã mồ hôi, tiểu ít, nôn ói nhiều, đau bụng dữ dội,... Đây có thể là những biểu hiện sớm của sốc sốt xuất huyết và cần được đưa đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Việc điều trị sốt xuất huyết đòi hỏi sự theo dõi liên tục và tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ. Người bệnh và người nhà cần lưu ý, không nên tự ý dùng thuốc hay truyền dịch tại nhà mà không có chỉ định chuyên môn.
Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virus Dengue gây ra, lây truyền qua muỗi vằn. Bệnh có thể tiến triển nặng, gây ra các biến chứng nguy hiểm như sốc, xuất huyết nội, tổn thương đa cơ quan và thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vì vậy, việc chủ động phòng bệnh là vô cùng quan trọng, không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giúp ngăn ngừa lây lan trong cộng đồng.
Một trong những bước tiến quan trọng trong công tác phòng bệnh hiện nay là vắc xin phòng sốt xuất huyết Qdenga do công ty Takeda (Nhật Bản) phát triển. Đây là loại vắc xin sống giảm độc lực, có khả năng bảo vệ chống lại cả 4 tuýp virus Dengue (DEN-1 đến DEN-4). Theo nghiên cứu, sau khi tiêm đủ 2 liều, vắc xin Qdenga giúp phòng bệnh hiệu quả lên đến 80,2% sau 12 tháng và giảm nguy cơ nhập viện do sốt xuất huyết tới 90,4% sau 18 tháng.

Hiện nay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã triển khai tiêm vắc xin Qdenga cho người từ 4 tuổi trở lên, kể cả người chưa từng mắc bệnh. Bạn có thể liên hệ hotline 1800 6928 hoặc đến trực tiếp Trung tâm Tiêm chủng Long Châu gần nhất để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn về lịch tiêm và thông tin vắc xin sốt xuất huyết.
Tuy nhiên, tiêm vắc xin chỉ là một phần trong chiến lược phòng bệnh. Để phòng ngừa sốt xuất huyết hiệu quả, mỗi người cần kết hợp đồng thời các biện pháp sau:
- Diệt muỗi và lăng quăng: Thường xuyên dọn dẹp các vật dụng đọng nước trong nhà và quanh khu vực sinh sống – nơi muỗi thường sinh sản. Khơi thông cống rãnh, vệ sinh thùng chứa nước và sử dụng hóa chất diệt lăng quăng đúng cách. Nên phun thuốc diệt muỗi định kỳ theo khuyến cáo y tế.
- Tránh bị muỗi đốt: Mặc quần áo dài tay, ngủ mùng kể cả ban ngày, sử dụng lưới chống muỗi ở cửa sổ, dùng kem chống muỗi hoặc nhang xua muỗi trong sinh hoạt hằng ngày.
Chủ động phòng chống sốt xuất huyết là cách đơn giản nhưng vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng, đặc biệt trong mùa mưa, thời điểm muỗi phát triển mạnh.
Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin về phác đồ điều trị sốt xuất huyết hiện nay. Phác đồ điều trị sốt xuất huyết hiện nay đã được Bộ Y tế ban hành dựa trên bằng chứng lâm sàng và nghiên cứu khoa học, giúp tăng khả năng cứu sống người bệnh và hạn chế tối đa các biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc điều trị chỉ hiệu quả khi bệnh được phát hiện sớm và tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ. Do đó, mỗi người cần chủ động theo dõi sức khỏe, không tự ý dùng thuốc và đặc biệt là thực hiện các biện pháp phòng bệnh để bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi nguy cơ lây lan dịch bệnh.