Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị đau mắt và cách chăm sóc giúp bé nhanh khỏi

Đôi mắt của trẻ sơ sinh rất mỏng manh nên dễ bị tổn thương do nhiều yếu tố khác nhau như nhiễm khuẩn, tắc tuyến lệ hoặc vệ sinh kém. Tình trạng đau mắt ở trẻ cần được phát hiện sớm và xử lý kịp thời để hạn chế biến chứng nguy hiểm. Hiểu rõ nguyên nhân gây đau mắt sẽ giúp cha mẹ có biện pháp chăm sóc phù hợp, hỗ trợ bé nhanh khỏi và đảm bảo sức khỏe đôi mắt trong những tháng đầu đời.

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị đau mắt

Ngay sau khi chào đời, trẻ sơ sinh có thể gặp nhiều vấn đề sức khỏe do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Một trong những tình trạng thường gặp là trẻ sơ sinh bị đau mắt với biểu hiện đau, đỏ, chảy nước mắt hoặc đổ ghèn nhiều. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây ra vấn đề này là bước đầu tiên giúp cha mẹ chăm sóc và xử lý hiệu quả.

Mắt tiếp xúc với nước ối và máu khi sinh

Trong quá trình sinh thường, mắt bé có thể tiếp xúc với nước ối hoặc máu dẫn đến hiện tượng đỏ mắt và ghèn. Đây là phản ứng sinh lý bình thường và không đáng lo ngại. Phần lớn các trường hợp sẽ tự khỏi sau vài ngày mà không cần can thiệp điều trị.

Tắc tuyến lệ

Tắc tuyến lệ là tình trạng khá phổ biến khi tuyến dẫn nước mắt bị bít tắc khiến nước mắt không thoát ra ngoài mà chảy ngược trở lại. Trẻ bị tắc tuyến lệ thường chảy nước mắt liên tục, ngay cả khi không khóc. Nếu tình trạng này kéo dài có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và khiến trẻ sơ sinh bị đau mắt.

Viêm kết mạc do vi khuẩn

Khi vi khuẩn xâm nhập vào mắt trong lúc sinh hoặc do môi trường không đảm bảo vệ sinh, bé có thể bị viêm kết mạc. Dấu hiệu đặc trưng gồm: Mắt sưng đỏ, chảy ghèn vàng đặc, hai mí mắt dính chặt sau khi ngủ dậy. Những tác nhân thường gặp là vi khuẩn lậu cầu hoặc Chlamydia. Tình trạng này cần được bác sĩ khám và kê đơn điều trị bằng kháng sinh phù hợp.

Viêm kết mạc do virus

Viêm kết mạc do virus thường xuất hiện ở cả hai mắt với triệu chứng đau mắt đỏ, tăng tiết nước mắt và ghèn nhầy trong. Trẻ có thể kèm sốt nhẹ hoặc cảm cúm. Không giống như viêm do vi khuẩn, viêm kết mạc do virus thường tự giới hạn và không gây mủ đặc. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi để tránh biến chứng.

Vệ sinh mắt không đúng cách

Việc không vệ sinh mắt thường xuyên hoặc vệ sinh không đúng cách có thể làm tích tụ bụi bẩn và vi khuẩn tại mắt gây viêm và đau. Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch còn yếu nên rất dễ bị tổn thương khi mắt không được làm sạch đúng cách bằng nước muối sinh lý hoặc bông gòn vô trùng.

Bé đưa tay bẩn lên mắt

Trẻ sơ sinh có thể vô thức dùng tay chạm lên mặt hoặc mắt. Nếu tay không sạch dễ làm vi khuẩn xâm nhập gây đỏ mắt và đổ ghèn. Trường hợp này thường nhẹ và có thể cải thiện nhanh bằng cách rửa mắt bằng nước ấm 2 - 3 lần/ngày.

Dị vật bay vào mắt

Môi trường sống có nhiều bụi bẩn khiến trẻ dễ bị dị vật như cát hoặc lông côn trùng bay vào mắt. Nếu không được loại bỏ kịp thời, mắt sẽ phản ứng bằng cách tiết nhiều ghèn đỏ mắt và gây đau. Cha mẹ nên cẩn trọng nếu trẻ sơ sinh bị đau mắt kéo dài không đáp ứng điều trị vì dị vật có thể là nguyên nhân tiềm ẩn.

Cách chăm sóc trẻ sơ sinh bị đau mắt tại nhà

Trẻ sơ sinh bị đau mắt có thể điều trị tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ nếu nguyên nhân không nghiêm trọng. Việc chăm sóc đúng cách giúp giảm nhanh triệu chứng và phòng ngừa biến chứng.

Giữ vệ sinh mắt cho trẻ

Cha mẹ nên dùng gạc mềm hoặc khăn sạch thấm nước ấm lau nhẹ quanh vùng mắt. Khi mắt bé có ghèn, có thể dùng tăm bông thấm nước muối sinh lý để làm mềm rồi vệ sinh nhẹ nhàng. Lưu ý không dùng chung khăn hoặc tăm bông cho hai mắt để tránh lây nhiễm chéo.

Nhỏ thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ

Nếu bác sĩ chỉ định, cha mẹ có thể nhỏ nước muối sinh lý cho bé nhiều lần trong ngày để làm dịu cảm giác đau rát. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc chứa corticoid hoặc kháng sinh nếu chưa được bác sĩ kê đơn. Không nên áp dụng các mẹo dân gian như dùng sữa mẹ hoặc lá trầu không vì có thể gây kích ứng và làm tình trạng nặng thêm.

Tăng cường dinh dưỡng

Với trẻ đang bú mẹ, người mẹ nên ăn đủ dưỡng chất để tăng cường sức đề kháng cho bé. Nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A, C và omega-3 như bí đỏ, cà chua, cá béo và rau xanh.

Cách phòng ngừa đau mắt cho trẻ sơ sinh

Để hạn chế nguy cơ trẻ sơ sinh bị đau mắt, cha mẹ cần chú ý bảo vệ mắt bé khỏi các yếu tố môi trường ngay từ sớm. Khi đưa bé ra ngoài trời, nên sử dụng kính chống bụi hoặc che chắn cẩn thận để tránh tác động từ ánh nắng khói bụi và gió lạnh gây kích ứng mắt.

Với trẻ bú mẹ hoàn toàn, người mẹ cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt là thực phẩm giàu vitamin A và omega-3 giúp hỗ trợ phát triển thị lực. Nếu bé dùng sữa công thức, cần lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng và độ tuổi của trẻ.

Trong giai đoạn có dịch đau mắt đỏ đang lây lan, cha mẹ cần cách ly trẻ khỏi người bệnh để phòng ngừa lây nhiễm.

Tóm lại, trẻ sơ sinh bị đau mắt không chỉ gây khó chịu mà còn có thể ảnh hưởng đến thị lực nếu không được chăm sóc đúng cách. Cha mẹ cần giữ vệ sinh mắt sạch sẽ, nhỏ thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ và tăng cường dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng cho bé. Khi thấy biểu hiện bất thường như mắt có mủ, sốt cao hoặc không cải thiện sau vài ngày thì nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Ngoài ra, tiêm phòng vắc xin là biện pháp y tế dự phòng quan trọng giúp trẻ xây dựng hệ miễn dịch vững chắc và ngăn ngừa hiệu quả nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện cung cấp đầy đủ các loại vắc xin chính hãng như như vắc xin viêm gan B, vắc xin cúm mùa, vắc xin viêm não Nhật Bản, vắc xin 4 trong 1, vắc xin 6 trong 1... Với hệ thống trang thiết bị hiện đại, đội ngũ nhân viên chuyên môn cao và quy trình tiêm chủng an toàn, phụ huynh có thể an tâm khi đưa trẻ đến tiêm chủng đúng lịch khuyến cáo của Bộ Y tế.