Nguyên nhân men gan cao​ thường gặp hiện nay

Nguyên nhân gây men gan cao có thể đến từ những thói quen hàng ngày hoặc từ những bệnh lý nguy hiểm. Hiểu rõ các nguyên nhân thường gặp sẽ giúp mỗi người chủ động phát hiện sớm và có biện pháp điều chỉnh kịp thời.

Nguyên nhân khiến men gan tăng cao

Men gan tăng cao là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng cho thấy gan đang bị tổn thương hoặc chịu áp lực từ nhiều yếu tố khác nhau. Để xác định chính xác nguyên nhân, bác sĩ thường cần kết hợp khai thác bệnh sử, tiền sử dùng thuốc, triệu chứng lâm sàng cũng như thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết. Việc hiểu rõ nguyên nhân không chỉ giúp điều trị đúng hướng mà còn phòng ngừa được những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Một số nguyên nhân phổ biến gây tăng men gan có thể kể đến:

Sử dụng thuốc: Cả thuốc không kê đơn và thuốc theo toa đều có thể ảnh hưởng đến gan. Các loại thuốc chứa acetaminophen (như Tylenol, Panadol) khi dùng quá liều sẽ làm gan bị quá tải, dễ dẫn đến tổn thương. Ngoài ra, một số thuốc hạ mỡ máu nhóm statin cũng có thể gây tăng men gan nếu sử dụng lâu dài. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ.

Rượu bia: Đây là tác nhân gây hại trực tiếp cho gan, dẫn đến viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và thậm chí xơ gan. Việc lạm dụng rượu trong thời gian dài gần như chắc chắn sẽ khiến men gan tăng cao.

Bệnh lý gan do virus: Viêm gan A, B, C là những bệnh thường gặp. Virus tấn công vào tế bào gan, nhân lên và phá hủy cấu trúc gan, từ đó giải phóng enzyme vào máu. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tăng men gan.

Gan nhiễm mỡ không do rượu, thừa cân và béo phì: Lối sống ít vận động, ăn uống nhiều dầu mỡ khiến chất béo tích tụ trong gan, gây viêm và làm men gan tăng.

Nguyên nhân khác: Ngoài những yếu tố trên, men gan còn có thể tăng do suy tim, rối loạn miễn dịch (viêm gan tự miễn), bệnh celiac, nhiễm virus Cytomegalovirus (CMV) hoặc Epstein-Barr, bệnh Wilson (rối loạn chuyển hóa đồng), nhiễm sắc tố sắt mô (hemochromatosis), ung thư gan, bệnh tuyến giáp, viêm đa cơ, nhiễm trùng huyết, hoặc các bệnh lý đường mật như sỏi mật, viêm túi mật.

Thế nào là men gan cao (enzyme gan tăng cao)?

Men gan cao là tình trạng nồng độ các enzyme do gan sản xuất và giải phóng vào máu vượt quá mức bình thường. Bình thường, các enzyme này chủ yếu nằm trong tế bào gan, chỉ có một lượng rất nhỏ hiện diện trong máu. Tuy nhiên, khi tế bào gan bị tổn thương, viêm, nhiễm độc hoặc chịu áp lực quá lớn, màng tế bào gan sẽ bị phá vỡ và giải phóng enzyme ra ngoài, làm chỉ số men gan trong máu tăng lên.

Tình trạng này thường chỉ được phát hiện thông qua xét nghiệm máu bởi ở giai đoạn đầu, men gan cao không gây ra triệu chứng rõ ràng. Các loại men gan thường được bác sĩ quan tâm gồm:

• ALT (Alanine Aminotransferase): Chủ yếu có trong gan, tăng cao khi tế bào gan bị tổn thương.
• AST (Aspartate Aminotransferase): Không chỉ có trong gan mà còn ở tim, cơ bắp. Khi AST tăng kèm ALT cao thường liên quan trực tiếp đến bệnh gan.
• GGT (Gamma Glutamyl Transferase): Chỉ số liên quan mật thiết đến tổn thương do rượu bia hoặc bệnh lý đường mật.
• ALP (Alkaline Phosphatase): Tăng khi có vấn đề về ống mật, tắc mật hoặc một số bệnh về xương.

Làm thế nào để hạ men gan tự nhiên?

Men gan cao là dấu hiệu cảnh báo gan đang bị tổn thương và phải hoạt động quá sức. Một trong những cách an toàn và hiệu quả nhất để hỗ trợ hạ men gan chính là điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Việc chăm sóc đúng cách sẽ không chỉ giúp gan phục hồi mà còn phòng ngừa được nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến gan.

Trước hết, bạn cần hạn chế tối đa những thực phẩm gây hại cho gan như đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đồ ngọt, nước ngọt có gas hay thực phẩm chế biến sẵn. Đây là nhóm thực phẩm dễ làm gan bị quá tải khi xử lý, từ đó khiến men gan tăng cao. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên các loại thực phẩm lành mạnh như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, cá và thịt nạc. Những thực phẩm này vừa giàu vitamin, khoáng chất vừa chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp giảm gánh nặng cho gan và hỗ trợ quá trình đào thải độc tố.

Ngoài ra, việc bổ sung dưỡng chất cần thiết có khả năng thúc đẩy tái tạo tế bào gan cũng rất quan trọng. Các nhóm vitamin A, C, E, nhóm B, cùng với các chất như selen, kẽm, flavonoid… đều có tác dụng bảo vệ tế bào gan, hỗ trợ phục hồi tổn thương cũ và hình thành tế bào mới. Khi gan được nuôi dưỡng đầy đủ, chỉ số men gan cũng sẽ dần ổn định trở lại.

Không chỉ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng đóng vai trò quyết định đến hiệu quả hạ men gan tự nhiên. Người bệnh nên duy trì thói quen vận động thường xuyên, ít nhất 3 - 4 lần/tuần với các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc đạp xe. Việc vận động sẽ giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm mỡ thừa và cải thiện chức năng gan. Đồng thời, bạn cần tránh xa thuốc lá, hạn chế tối đa rượu bia vì đây là những yếu tố trực tiếp gây tổn hại cho gan và khiến men gan khó kiểm soát.

Một điểm quan trọng khác là hãy chú ý cách chế biến món ăn. Ưu tiên nấu luộc, hấp, hạn chế chiên xào nhiều gia vị và dầu mỡ để giảm áp lực cho gan. Bên cạnh đó, uống đủ 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày cũng là thói quen đơn giản nhưng giúp gan thải độc hiệu quả.

Tóm lại, hạ men gan tự nhiên không phải là điều khó nếu bạn biết điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học, kết hợp với lối sống lành mạnh. Sự kiên trì và thay đổi tích cực mỗi ngày chính là chìa khóa để bảo vệ lá gan khỏe mạnh lâu dài.

Men gan cao là dấu hiệu quan trọng cho thấy gan đang chịu nhiều áp lực và có nguy cơ tổn thương. Bằng việc nhận biết những nguyên nhân men gan cao thường gặp, chúng ta có thể chủ động thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và thăm khám định kỳ để bảo vệ gan khỏe mạnh. Một lá gan khỏe không chỉ giúp cơ thể thải độc tốt hơn mà còn góp phần duy trì sức khỏe toàn diện và chất lượng cuộc sống lâu dài.