Người bị trào ngược dạ dày có nên ăn xôi không?

Trào ngược dạ dày là tình trạng khiến người bệnh phải cân nhắc kỹ lưỡng trong từng bữa ăn, bởi một số món dù quen thuộc nhưng có thể khiến axit trào ngược. Trong đó, xôi là lựa chọn khiến nhiều người băn khoăn. Liệu người bị trào ngược dạ dày có nên ăn xôi không? Hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây.

Người bị trào ngược dạ dày có nên ăn xôi không?

Người bị trào ngược dạ dày có nên ăn xôi không? Xôi là món ăn quen thuộc, thơm ngon và giàu năng lượng, nhưng đối với người bị trào ngược dạ dày, việc ăn xôi cần được cân nhắc cẩn thận. Nguyên nhân là do thành phần chính trong gạo nếp, loại tinh bột gọi là amylopectin, có cấu trúc phân nhánh, khiến nó khó được tiêu hóa hoàn toàn trong dạ dày và ruột. Khi ăn xôi, dạ dày phải hoạt động mạnh hơn để xử lý lượng tinh bột này, làm tăng co bóp và tiết nhiều axit dịch vị hơn, từ đó có thể khiến tình trạng trào ngược trở nên nghiêm trọng hơn.

Không những vậy, đặc tính dẻo và kết dính của xôi còn có thể ảnh hưởng đến lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày và tá tràng. Khi tinh bột dính kết hợp với chất nhầy, chúng có thể làm giảm lớp bảo vệ tự nhiên chống lại axit và enzym tiêu hóa như pepsin. Kết quả là người bệnh có nguy cơ cao hơn bị kích ứng, ợ nóng, thậm chí là loét dạ dày nếu thường xuyên ăn xôi trong tình trạng dạ dày đang tổn thương.

Tuy nhiên, không phải ai bị trào ngược dạ dày cũng cần tuyệt đối kiêng xôi. Trong một số trường hợp, nếu người bệnh vẫn muốn ăn thì nên ăn với lượng nhỏ, nhai kỹ và uống đủ nước để giúp xôi được làm mềm, giảm kết dính và dễ tiêu hóa hơn. Việc uống nước đầy đủ có thể giúp biến phần xôi thành dạng bột nhuyễn, giảm gánh nặng cho dạ dày.

Ngoài trào ngược, nên tránh sử dụng xôi trong trường hợp nào?

Xôi là món ăn giàu năng lượng và quen thuộc trong bữa sáng của nhiều người. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để sử dụng món ăn này, đặc biệt là những người đang gặp vấn đề về tiêu hóa hoặc mắc bệnh mạn tính. Ngoài trào ngược dạ dày, việc ăn xôi cũng nên được hạn chế hoặc tránh hoàn toàn trong một số tình trạng sức khỏe sau:

Viêm dạ dày và bệnh lý đường tiêu hóa

Người bị viêm dạ dày hoặc có bệnh lý về đường tiêu hóa nên hạn chế ăn xôi. Tinh bột trong gạo nếp chủ yếu là amylopectin rất khó tiêu hóa và dễ gây đầy hơi, chướng bụng. Khi ăn, xôi sẽ làm tăng nhu động ruột và kích thích tiết axit dịch vị, gây cảm giác khó chịu, nhất là với những người đang bị viêm dạ dày cấp, vừa trải qua phẫu thuật tiêu hóa hoặc có khối u đường tiêu hóa.

Trong những trường hợp này, hệ tiêu hóa đang nhạy cảm và rất dễ bị tổn thương thêm nếu tiếp xúc với thực phẩm dẻo, dính và khó tiêu như xôi.

Mới khỏi bệnh

Người mới ốm dậy, người già và trẻ nhỏ cũng không nên ăn xôi thường xuyên. Cơ thể sau bệnh hoặc ở nhóm đối tượng có hệ tiêu hóa còn yếu sẽ khó xử lý được món ăn có độ dẻo cao, nhiều năng lượng và mất nhiều thời gian tiêu hóa như xôi. Đặc biệt, trẻ nhỏ dưới một tuổi không nên ăn xôi do hệ men tiêu hóa chưa hoàn chỉnh, dễ bị đầy bụng hoặc rối loạn tiêu hóa.

Bệnh lý mãn tính

Người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, mỡ máu cao, béo phì hoặc bệnh thận nên ăn xôi thật hạn chế. Xôi có chỉ số đường huyết cao hơn gạo tẻ, đồng thời lại chứa nhiều carbohydrate và có thể chế biến kèm theo chất béo (như xôi mỡ, xôi đậu, xôi gấc,...), dễ làm tăng đường huyết sau ăn, tăng mỡ máu và gây khó kiểm soát cân nặng.

Ngoài ra, xôi nếp dù ngọt hay mặn thường chứa thêm đường, muối và chất béo, làm tăng nguy cơ biến chứng cho những người đang kiểm soát chế độ ăn.

Bệnh lý khác

Cuối cùng, người có cơ địa nóng trong hoặc đang mắc các bệnh lý như ho có đờm, sốt, đầy hơi, vàng da cũng nên tránh xôi. Trong Đông y, gạo nếp mang tính ấm, có thể làm tăng nhiệt trong cơ thể, không phù hợp với người đang bị các bệnh lý do nhiệt gây ra.

Thực phẩm nào người bị trào ngược dạ dày thực quản cần hạn chế?

Có những loại thực phẩm nếu sử dụng thường xuyên hoặc không đúng thời điểm có thể khiến dạ dày tiết nhiều axit hơn, làm tăng nguy cơ trào ngược, gây cảm giác nóng rát, ợ hơi, đầy bụng, buồn nôn hoặc đau tức ngực.

Thứ nhất, đồ ngọt và trái cây có vị ngọt cao (như xoài, nho, sầu riêng, mít,...) nên được hạn chế, đặc biệt là khi ăn ngoài khung giờ trưa. Lý do là vì vào buổi sáng hoặc tối, khả năng tiêu hóa của dạ dày kém hơn, lượng đường trong hoa quả có thể làm tăng men lên men trong dạ dày, gây đầy hơi và kích thích trào ngược. Nếu muốn ăn trái cây, tốt nhất nên ăn vào khoảng thời gian giữa trưa (từ 11 giờ đến 1 giờ chiều), khi dạ dày hoạt động mạnh nhất.

Tiếp theo, những thực phẩm có vị chua, chẳng hạn như trái cây chua (cam, chanh, quýt, cà chua sống, dứa) hay thực phẩm có giấm, cần được hạn chế vì chúng làm tăng độ axit trong dạ dày, có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày và thực quản.

Tương tự, gạo nếp và các sản phẩm từ gạo nếp như mochi, bánh chưng, sushi,... cũng không thích hợp. Gạo nếp chứa nhiều amylopectin, đây là một loại tinh bột khó tiêu hóa, dễ gây đầy bụng và tăng áp lực lên dạ dày, từ đó kích thích trào ngược.

Về đồ uống, cần tránh dùng cà phê, trà đặc, nước tăng lực hoặc đồ uống có caffeine khi bụng đói. Caffeine có khả năng kích thích dạ dày tiết axit, gây cảm giác xót ruột, cồn cào và làm nặng thêm tình trạng trào ngược.

Rau củ luôn là nhóm thực phẩm tốt cho tiêu hóa, người bị trào ngược nên ăn rau đã nấu chín, ít gia vị và ăn đều đặn hằng ngày. Tuy nhiên, tránh uống nước ép rau sống khi bụng đói vì có thể gây kích thích mạnh lên niêm mạc dạ dày.

Bài viết đã giải đáp câu hỏi: “Người bị trào ngược dạ dày có nên ăn xôi không?”. Người bị trào ngược dạ dày nên hạn chế ăn xôi, đặc biệt là các loại xôi nhiều dầu mỡ, ăn vào buổi sáng sớm khi bụng đói hoặc ăn quá no. Xôi là thực phẩm khó tiêu, có thể gây đầy bụng, làm tăng áp lực lên dạ dày và khiến triệu chứng trào ngược nặng hơn. Quan trọng nhất, người bệnh cần lắng nghe cơ thể và điều chỉnh chế độ ăn uống sao cho phù hợp với tình trạng của mình.